جیمی کارتر، سی و نهمین رئیس جمهور ایالات متحده و برنده جایزه نوبل صلح، در ۱۰۰ سالگی درگذشت.
چیپ کارتر، پسر آقای کارتر، اعلام کرد که پدرش ساعت ۱۵:۴۵ دقیقه به وقت محلی در روز یکشنبه نهم دی در خانهاش در شهر پلینز ایالت جورجیا درگذشت.
جیمی کارتر که عمری طولانیتر از سایر روسای جمهور آمریکا داشت در سالهای اخیر چند بار در بیمارستان بستری شد و از فوریه ۲۰۲۳ تحت خدمات درمانی خانگی قرار گرفت.
آقای کارتر از ۱۹۷۷ تا ۱۹۸۱ رئیس جمهور آمریکا از حزب دموکرات بود اما بحران گروگانگیری دیپلماتهای آمریکایی در تهران و همچنین بحران سوخت در ایالات متحده باعث شکست سخت او در انتخابات بعدی شد.
با این حال فعالیتهای حقوق بشری و محیط زیستی او در سالهای بعد محبوبیت او را بازگرداند و به نوشته رویترز، دوران پسا ریاست جمهوری او محبوبتر از دوره زمامداریاش شد.
آقای کارتر در سال ۲۰۰۲ برنده جایزه نوبل صلح شد و کمیته صلح نوبل از او به دلیل «تلاش خستگیناپذیرش برای یافتن راه حلهای صلحآمیز در درگیریهای بینالمللی» تمجید کرد.
واکنشها
جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده، درگذشت جیمی کارتر را تسلیت گفت و اعلام کرد دستور برگزاری مراسم رسمی یادبود او را صادر کرده است.
رئیس جمهور آمریکا از آقای کارتر به عنوان «مردی دارای اصول، ایمان و فروتنی» یاد کرد و در بیانیهای نوشت: او با شفقت و اخلاق در جهت ریشهکن کردن بیماریها، برقراری صلح، پیشبرد حقوق شهروندی و حقوق بشر، ترویج انتخابات آزاد و عادلانه و اسکان بی خانمانها تلاش کرد و مدافع همیشگی اقلیتها بود.
شماری از رهبران کشورهای مختلف با انتشار پیامهای تسلیت، از کارنامه جیمی کارتر در زمینههای صلح جهانی، حقوق بشر و محیط زیست قدردانی کردهاند.
در آمریکا نیز روسای جمهور سابق و شمار زیادی از سیاستمداران پیامهای تسلیت منتشر کردهاند.
دونالد ترامپ، رئیس جمهور منتخب ایالات متحده، از جیمی کارتر به عنوان فردی یاد کرد که «هر چه در توان داشت برای بهبود زندگی همه آمریکاییها انجام داد».
رئیس جمهور منتخب آمریکا با اشاره به چالشها و موقعیت حساسی که جیمی کارتر با آن روبهرو بود نوشت: «قدردانی از او بر عهده همه ما است.»
باراک اوباما، رئیس جمهور سابق آمریکا، هم در پیامی نوشت: «پرزیدنت کارتر به همه ما آموخت که زندگی ِ سرشار از لطف، شرافت، عدالت و خدمت به چه معنا است.»
همچنین بیل کلینتون، رئیس جمهور سابق ایالات متحده، از جیمی کارتر به عنوان کسی که «تا پایان عمر برای خدمت به دیگران زندگی کرد» نام برد و از او به خاطر تعهدش به حقوق مدنی، حفاظت از منابع طبیعی و تلاشهای بشردوستانه قدردانی کرد.
جرج بوش، رئیس جمهور سابق آمریکا نیز جیمی کارتر را «مردی با اعتقادات عمیق و وفادار به خانواده، جامعه و کشورش» خواند و نوشت: «تلاشهای او برای ایجاد دنیایی بهتر، تنها به دوران ریاست جمهوریاش منحصر نماند.»
رئیس جمهور و فعال حقوق بشر
جیمز اِرل کارتر جونیور، معروف به جیمی کارتر، زاده اول اکتبر سال ۱۹۲۴ از خانوادهای کشاورز در شهر پلینز در ایالت جورجیا بود.
او دانشآموخته دانشگاه نیروی دریایی ایالات متحده بود و پس از مرگ پدرش شغل مزرعهداری او را ادامه داد.
جیمی کارتر به مدت چهار سال فرماندار ایالت جورجیا بود و در سال ۱۹۹۷ با کسب پیروزی قاطع، به عنوان رئیس جمهور دموکرات به کاخ سفید راه یافت.
با این حال دوران چهار ساله ریاست جمهوری او با بحرانهایی مانند گروگانگیری در تهران و همچنین رکود اقتصادی و افزایش قیمت سوخت در آمریکا توام شد و در انتخابات دوره بعد به شدت از رونالد ریگان شکست خورد.
انعقاد توافق کمپدیوید که در سال ۱۹۷۸ با میانجیگری جیمی کارتر بین مصر و اسرائیل امضا شد از دیگر رخدادهای مهم دوران زمامداری او بود.
اشغال افغانستان توسط ارتش شوروی و فراخوان آقای کارتر به تحریم المپیک مسکو نیز رخدادهایی بود که در دوره او روی داد.
آقای کارتر پس از پایان ریاست جمهوری یک دورهای خود با تاسیس «مرکز کارتر» به فعالیتهای حقوق بشری و دفاع از صلح پرداخت.