جان بولتون، مشاور امنیت ملی دولت آمریکا در زمان خروج این کشور از برجام، با لغو یا کاهش تحریمهای بینالمللی علیه جمهوری اسلامی در قالب یک توافق احتمالی جدید مخالفت کرد و گفت چنین چیزی «ادامه سرکوب» به دست جمهوری اسلامی را ممکن میکند.
آقای بولتون روز پنجشنبه اول تیر به تلویزیون فارسیزبان «صدای آمریکا» گفت: «من فکر نمیکنم که تحریمها به طور مؤثری دارد اعمال میشود و این یک مشکل است، چون رژیم ایران از سال ۱۳۹۴ تاکنون توانسته تحریمها را دور بزند.»
او افزود: «توافق هستهای با خروج آمریکا از آن تمام شد و آنها [مقامهای جمهوری اسلامی] توانستهاند از فشارها جان به در ببرند و حالا هم با چشمپوشیهای دولت بایدن، رژیم راه نجاتی پیدا کرده که حقش نیست. بنابراین وقتی از رفع تحریمهای مضاعف یا انسداد داراییها در صورت نوعی توافق صحبت میکنند مردم باید بفهمند پولی که در موردش دارند صحبت میشود به جیب رژیم میرود و به مردم ایران چیزی نمیرسد.»
مشاور پیشین امنیت ملی آمریکا همچنین در پاسخ به پرسشی درباره تأثیر تحریمها بر زندگی مردم عادی ایران گفت: «گفتن این که لغو تحریمها به نفع مردم و اقتصاد ایران است حرف درستی نیست. اقتصاد ایران در وضع بسیاری بدی است و تحریمها تنها یکی از دلایل این وضعیت است. دلیل اصلی، واقعا سوءمدیریت اقتصادی توسط آیتاللههاست.»
او با اشاره به اعتراضات اقتصادی در ایران، تأکید کرد که مقامهای جمهوری اسلامی همین درآمد فعلی از نفت ایران را هم «به جیب خودشان و دوستانشان ریختهاند».
بولتون در پاسخ به پرسش دیگری درباره افزایش فروش نفت ایران در ماههای اخیر نیز گفت هر درآمدی که به حکومت ایران در شرایط فعلی برسد، «یک راه نجات» است و «برای مردم ایران وحشتاک است، چون ادامه سرکوبها را ممکن میکند؛ سرکوبهایی که تاحدودی پس از مرگ مهسا امینی فروکش کرده بود، ولی حالا به همان شدتی که قبلاً بود در حال بازگشت است.»
آقای بولتن که از سوی جمهوری اسلامی تهدید به مرگ شده، تهدیدهای تروریستی جمهوری اسلامی در خارج از ایران را «آن روی سکه سرکوب در داخل ایران» دانست و گفت تحریمهایی که تاکنون علیه اعضای سپاه پاسداران صورت گرفته، هنوز تأثیر چندانی بر فعالیتهای سپاه در سطح بینالمللی نداشته است.
او درباره اعتراضات «زن زندگی آزادی» هم گفت: «ائتلاف زنان حول مخالفت با حکومت آیتاللهها از نظر سیاسی خیلی مهم است. جنبش زن زندگی آزادی چالش ایدئولوژیک مستقیمی برای آیتاللههاست که مدعی هستند از طرف خدا صحبت میکنند و زنها باید پوشش خاصی را به تن کنند.»
بولتون افزود: «بنابراین وقتی زنها میگویند ما نمیخواهیم به این قانون پوشش مقید باشیم دارند رژیم را به چالش میگیرند. نه فقط در مورد لباسی که میپوشند، بلکه اساس حکومت آیتاللهها را به چالش میکشند.»
او با اشاره به «تأثیرات سیاسی» اعتراضات اخیر بر حکومت ایران، در پایان گفت: «معتقدم نظام جمهوری اسلامی الان ضعیفتر از هر زمان دیگری از سال ۱۳۵۷ تاکنون است.»
مخالفت بولتون با توافق جدید احتمالی آمریکا با ایران در حالی است که در داخل ایران، یک مقام امنیتی سابق سپاه مدعی شده که آمریکاییها به مقامهای جمهوری اسلامی «پیام دادند که دنبال براندازی نیستند».
حسین طائب، رئیس پیشین سازمان اطلاعات سپاه که اکنون مشاور فرمانده کل سپاه است، پنجشنبه در جمع بسیجیان گفت: «دوست و دشمن فهمیدند که نیازمند تعامل با انقلاب اسلامی هستند و آمریکا از طریق عراق، قطر و عمان پیام داد که دنبال براندازی نیست.»
گفتوگوها برای احیای برجام که سال گذشته و پیش از آغاز اعتراضات سراسری در ایران متوقف شده بود، در هفتههای اخیر به گونهای دیگر از سر گرفته شده است.
طی روزهای اخیر گزارشهایی دباره مذاکرات غیر مستقیم ایران و آمریکا در عمان و از طریق کانالهای دیگر منتشر شده است.
همچنین در روزهای سهشنبه و چهارشنبه، گفتوگوهای دو روزه بین علی باقری کنی، مسئول مذاکرات هستهای جمهوری اسلامی و انریکه مورا، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در قطر انجام شد که به نوشته سیانان این دیدار با «تحولات مثبت» همراه بوده است.
این شبکه آمریکایی به نقل از منبع آگاه خود، درباره محتوای گفتوگوهای ایران و اتحادیه اروپا نیز اضافه کرد که این گفتوگوها «بر روی نکات کلیدی از جمله سطوح غنیسازی هستهای و همکاری ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی متمرکز بود».
علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی اخیرا در یک سخنرانی عمومی، با همکاری با آژانس موافقت کرده و پذیرش توافق هستهای جدید از سوی تهران را مشروط به حفظ «زیرساختها» کرده است.