در حالی که برخی گزارشها حاکی از قطع و وصل تلگرام در ایران است، روز چهارشنبه کانال تلگرامی پایگاه اطلاعرسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیتالله علی خامنهای از توقف فعالیت خود در این پیامرسان خبر داد. اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیسجمهور نیز از این پیامرسان خارج شد.
در همین روز (چهارشنبه ۲۹ فروردین) همچنین خبر رسید که رئیس مرکز مدیریت راهبردی افتای (امنیت فضای تولید و امنیت اطلاعات) ریاست جمهوری در بخشنامهای به کلیه دستگاههای اجرایی، استفاده از پیامرسانهای خارجی در تمامی نهادها و موسسات دولتی و عمومی غیردولتی را ممنوع اعلام کردهاست.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، در متن بخشنامه رضا جواهری، آمدهاست: «به استناد بند ۷ مصوبه شورای عالی فضای مجازی با موضوع سیاستها و اقدامات ساماندهی پیامرسانهای اجتماعی، میبایست کلیه نهادها و موسسات دولتی و عمومی غیردولتی هرگونه تبلیغات خود در محیط پیام رسانهای اجتماعی را صرفاً از طریق پیامرسانهای اجتماعی داخلی که به صورت رسمی از سوی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام میشود انجام دهند. بدیهی است هرگونه استفاده از پیامرسانهای اجتماعی خارجی برای مکاتبات اداری و ارائه خدمات اداری کماکان ممنوع است.»
روز چهارشنبه همچنین خبر رسید که شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز با صدور اطلاعیهای اعلام کرد که از کانال تلگرام خارج شده است.
کانال اطلاعرسانی مجلس خبرگان رهبری هم روز چهارشنبه نوشت که این مجلس «از امروز فعالیتهای خود را در تلگرام متوقف کرد.»
در همین روز برخی کاربران در تماس با رادیو فردا از قطع دسترسی به تلگرام در شهرهای تهران و اصفهان خبر میدهند. خبرگزاری فارس نیز میگوید که تلگرام در ایران روز چهارشنبه قطع و سپس وصل شده است.
اطلاعیه خروج آیتالله خامنهای از تلگرام
در اطلاعیه پایگاه اطلاعرسانی دفتر حفظ و نشر آثار آقای خامنهای آمدهاست که خروج این پایگاه از کانال تلگران تصمیم، «پیش از شروع برنامه رسمی نهادهای کشور در توقف استفاده از تلگرام انجام میشود.»
هدف از اتخاذ این تصمیم نیز «حمایت از پیامرسانهای داخلی و رفع انحصار فضای مجازی از پیامرسانهای غیرایرانی» اعلام شدهاست.
پایگاه اطلاعرسانی دفتر حفظ و نشر آثار رهبر جمهوری اسلامی همچنین افزوده که از این پس فعالیت خود را در پیامرسانهای بومی «سروش، گپ و آیگپ» ادامه خواهد داد.
دفتر علی خامنهای که پیش از این بدون اعلام رسمی از پیامرسان تلگرام و شبکههای دیگری همچون توئیتر برای انتشار سخنرانیها و آثار آقای خامنهای استفاده میکرد، در اقدامی تبلیغاتی به نفع پیامرسانهای داخلی، این اطلاعیه را صادر کردهاست.
توئیتر وبسایت خبرآنلاین نیز از «خروج» اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیسجمهور از تلگرام خبر دادهاست.
در پیامی در کانال شخصی آقای جهانگیری آمده که در چهارچوب قوانین و مقررات کشور، از امروز در این کانال پیامی منتشر نخواهد شد و انتشار اخبار برنامههای وی از طریق پیامرسانهای داخلی صورت میگیرد.
خروج جهانگیری از تلگرام در حالی صورت گرفته که دولت حسن روحانی همواره با فیلترینگ این پیامرسان مخالفت کرده بود.
پیش از این علاءالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، با اعلام مسدود شدن تلگرام از آخر فروردین، از اتخاذ این تصمیم در «بالاترین سطح» خبر داده بود.
در ادبیات سیاسی جمهوری اسلامی، معمولاً برای پرهیز از اشاره مشخص به نام رهبر جمهوری اسلامی یا دفتر وی از اصطلاحاتی چون «بالاترین سطح» یا «مقامهای ارشد نظام» استفاده میشود.
علی خامنهای در روزی که مجلس ایران میزبان وزیر ارتباطات دولت حسن روحانی برای رایزنی در مورد وضعیت پیامرسان تلگرام و احتمال مسدود کردن آن بود، از آنچه «مطالبه عمومی» برای پیامرسان داخلی نامید، استقبال کرد.
وی در عین حال خطاب به «متصدیان کار در دستگاههای دولتی و قضایی» گفت که «مراقبت کنند، حریم داخلی زندگی مردم و اسرار آنها محفوظ بماند» و تعرض به امنیت و حریم داخلی مردم را «حرام شرعی» خواند.
اظهارات وی برای جلب نظر عمومی نسبت به حفظ اطلاعات آنها در پیامرسانهای داخلی در حالی بیان شد که بسیاری از چهرههای سیاسی از جمله شماری از نمایندگان مجلس، «بیاعتمادی» مردم به شبکههای بومی را «واقعیت» دانسته و اثبات این موضوع از طریق نظرسنجی را آسان توصیف کردهاند.
پیشتر گزارشهایی مبنی بر موافقت رهبر جمهوری اسلامی با فیلترینگ تلگرام و انتقاد «شدید» وی از رفع فیلتر این پیامرسان بعد از اعتراضهای دیماه سال گذشته در جلسهای با اعضای شورای عالی فضای مجازی منتشر شده بود.
در اعتراضهای خیابانی دیماه سال ۹۶ در دهها شهر ایران که دستکم ۲۵ کشته در خیابانها به جا گذاشت، دو شبکه تلگرام و اینستاگرام برای مدتی مسدود شدند.
مقامهای جمهوری اسلامی همچون ابوالحسن فیروزآبادی، دبیر شورای عالی فضای مجازی، در حالی از «استراتژی کوچ داوطلبانه از تلگرام» سخن میگویند که با مسدود شدن تلگرام، قدرت انتخاب از شهروندان سلب میشود.
ماهنامه پیوست در خبری از حذف آخرین نسخه تلگرام از بازارهای اپلیکیشن اندروید در ایران خبر دادهاست.
روابط عمومی «کافه بازار» با بیان این خبر، اعلام کرده که کمیته تعیین مصادیق مجرمانه بدون هیچ توضیحی، این موضوع را ابلاغ کردهاست.
در روزهای اخیر نیز محمد بطحایی٬ وزیر آموزش و پرورش ضمن اعلام پیوستن خود به پیامرسان سروش، از کلیه واحدهای این وزارتخانه خواست همه فعالیتهای اطلاعرسانی و اجرایی خود را از طریق شبکههای بومی انجام دهند.
انتشار خبرها مبنی بر نزدیک بودن زمان فیلترینگ تلگرام در حالی منتشر شده که به گفته ابوالفضل ابوترابی، عضو هیئت رئیسه فراکسیون ولایی مجلس ایران، بسته شدن تلگرام در کشور تنها آغاز کار است و «تمامی پیامرسانهای خارجی» بهمرور بسته خواهند شد.
آن طور که ایسنا از این نماینده مجلس نقل کرده، «اگر پیامرسانهای خارجی همچون اینستاگرام و واتسآپ نیز قوانین کشورمان را نپذیرند به مرور بسته خواهند شد».
این در حالی است که محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات دولت روحانی، نسبت به انسداد سرویسهای بینالمللی، صرفاً با هدف تشویق کاربران به استفاده از سرویس داخلی هشدار دادهاست.
وی دربارهٔ آنچه در فضای مجازی فارسیزبان از آن به عنوان «کوچ اجباری» به پیامرسانهای بومی نام برده میشود نیز گفته که این موضوع میتواند به «ضدهدف» تبدیل شود.
شهیندخت مولاوردی، دستیار رئیسجمهوری در امور حقوق شهروندی نیز در این زمینه گفته که «در دولت قائل به این هستیم که انحصار استفاده از پیامرسان خارجی شکسته شود، اما این حق را نیز برای شهروندان باید قائل باشیم که بتوانند از میان گزینههای مختلف داخلی و خارجی انتخاب داشته باشند».
پیامرسان پرطرفدار تلگرام در ایران، بالغ بر ۴۰ میلیون کاربر دارد و در حالی در آستانه فیلتر شدن قرار گرفته که به ابزاری برای خرید و فروش و کسب درآمد نیز تبدیل شدهاست.
با استفاده از گزارشهای تسنیم، ایسنا، ماهنامه پیوست و رادیو فردا ب.ب / پ.پ