رهبر جمهوری اسلامی روز یکشنبه در یک سخنرانی با اشاره به تلاشهای امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه، برای میانجیگری بین ایران و آمریکا گفت که «رئیسجمهور فرانسه یک ملاقات با ترامپ را حلّال همه مشکلات ایران دانسته بود که باید بگوییم این شخص یا خیلی ساده است یا همدست امریکاییها است.»
آیتالله علی خامنهای این مطلب را روز یکشنبه ۱۲ آبان در دیدار با دانشآموزان و دانشجویان در «حسینیهٔ امام خمینی» مطرح کرد.
او در مورد میانجیگری فرانسه افزود: «یک مدت معطل برجام بودیم، یک مدت دیگر هم معطل دستور رئیسجمهور آمریکا برای تمدید مهلتهای سهماههای بودیم که متأسفانه در برجام گذاشتهاند، و یک مدت هم معطل بمانیم برای رئیسجمهور فرانسه و برنامههای فرانسویها، در حالی که این انتظارها، سرمایهگذار و فعال اقتصادی را دچار بلاتکلیفی میکند و کشور را به رکود و عقبماندگی میکشاند.»
پیش از سفر اخیر حسن روحانی به نیویورک و در جریان این سفر امانوئل مکرون تلاش گسترده و چندجانبهای برای برقراری تماس مستقیم میان او و رئیسجمهوری ایالات متحده کرد اما موفق نشد.
حسن روحانی در این سفر تأکید کرد که مذاکرات با ترامپ را در صورتی میپذیرد که آمریکا تحریمها علیه ایران را لغو کند. در مقابل، دونالد ترامپ خواستار مذاکره پیش از لغو تحریمها بود.
مکرون همچنین در یک گام دیگر کوشید که دو رئیسجمهور به صورت تلفنی با یکدیگر گفتوگو کنند ولی این تلاش هم شکست خورد.
نشریه «نیویورکر»، روز دوشنبه ۸ مهر، در گزارشی نوشت با اینکه رئیسجمهوری فرانسه مقدمات تماس تلفنی سهجانبه با همتایان ایرانی و آمریکایی خود را در نیویورک فراهم کرده بود حسن روحانی از اتاق خود در هتل بیرون نیامد.
علی خامنهای روز یکشنبه تأکید کرد که «این انتظارها را رها کنید. البته نمیگویم رابطهها را قطع کنید بلکه میگویم به خارجیها دل نبندید و فقط به داخل دل ببندید.»
توضیحات در مورد دلیل «ممنوعیت» مذاکره با آمریکا
آیتالله خامنهای که پیش از این هرگونه مذاکره بین ایران و آمریکا را «ممنوع» اعلام کرده روز یکشنبه در این سخنرانی توضیح داد که «این منع مذاکره، یک منطق محکمی دارد: راه نفوذ دشمن را میبندد».
او آمریکا را متهم کرد که «بعد از انقلاب» همواره به دنبال «مشکلتراشی و نفوذ» بوده و گفت پاسخ این رفتار، بستن «راه ورود و نفوذ مجدد» آمریکا بودهاست.
رهبر جمهوری اسلامی همچنین گفت «اینکه برخی خیال میکنند مذاکره با آمریکا مشکلات کشور را حل میکند، صددرصد اشتباه است».
او گفت از نظر آمریکا «قبول مذاکره به معنای به زانو درآوردن جمهوری اسلامی» است و پس از مذاکره هم «هیچ امتیازی» نخواهد داد.
آیتالله خامنهای مرداد سال گذشته نیز با اشتباه خواندن مذاکرات هستهای گفت: «امام مذاکره با آمریکا را ممنوع کرد و من هم ممنوع میکنم».
در ماههای گذشته تلاشهای میانجیگرانه متعددی از سوی کشورهای ژاپن و فرانسه برای دیدار روسای جمهور ایران و آمریکا و مذاکره دو کشور صورت گرفت که به نتیجه نرسید.
دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، که کشورش را از برجام خارج کرده و تحریمها مربوطه را علیه ایران بازگردانده است، بارها برای مذاکره بدون پیششرط با جمهوری اسلامی اعلام آمادگی کردهاست.
آیتالله علی خامنهای روز ۲۶ شهریور امسال مذاکره با دولت دونالد ترامپ را تنها در قالب گروه ۱+۵ و در صورت بازگشت آمریکا به برجام میسر دانست.
در ماههای گذشته محمدجواد ظریف، وزیر خارجه از رفع تحریمها به عنوان پیششرط مذاکره دو کشور نام برده است.
حسن روحانی نیز چندین بار از دولت آمریکا خواست که «توبه» کند تا شرایط مذاکره فراهم شود. او شرط توبه آمریکا را برداشتن تحریمها اعلام کردهاست.
رئیسجمهوری ایران گفتهاست اگر آمریکا تحریمها را بردارد، امکان گفتوگو بین تهران و واشینگتن در چارچوب جلسات ۱+۵ وجود دارد.
آیتالله خامنهای در مورد این پیششرط نیز روز یکشنبه توضیحاتی داده و گفت: «اخیراً نیز با این که میدانستم نمیشود، اما برای امتحان و به منظور روشن شدن موضوع برای همگان، گفتم با وجود خطایی که امریکاییها با خروج از برجام مرتکب شدند، اگر همه تحریمها را بردارند، میتوانند در مجموعه برجام شرکت کنند اگرچه میدانستم که قبول نمیکنند و به همین صورت هم شد.»
رهبر جمهوری اسلامی همچنین با اشاره به برنامه موشکی ایران گفت: «دارای موشکهای دقیق با بُرد دو هزار کیلومتر هستیم که میتواند به هر هدفی با خطای فقط یک متر اصابت کند.»
آیتالله خامنهای همچنین گفت اگر با آمریکا مذاکره میکردیم، «میگفتند باید موشکهای ایران حداکثر ۱۵۰ کیلومتر بُرد داشته باشد که اگر مسئولان ما این را میپذیرفتند، پدر کشور در میآمد و اگر نمیپذیرفتند، همین آش و همین کاسه تکرار میشد.»