در حالی که پیش از این، وزیر خارجه ایران تهدید کرده بود که در صورت عدم کارایی سازوکار ویژه اروپایی‌ها ایران احتمالاً از برجام خارج خواهد شد، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی ایران روز چهارشنبه گفت اگر این سازوکار به نتیجه نرسد «معنایش این نیست که از برجام خارج می‌شویم».
سازوکار اتحادیه اروپا که «ابزار با هدف ویژه» (اس‌پی‌وی) نام دارد، قرار است از مشکلات بانکی ایران که بر اثر تحریم‌های آمریکا به وجود می‌آیند بکاهد.
اس‌پی‌وی از جمله می‌تواند تضمین می‌کند که برای مثال پول صادرات نفت ایران به کشورهای اروپایی با فروش کالاها و خدمات اروپا به ایران جبران شود.
مقام‌های ایرانی مدت‌هاست در انتظار اجرایی شدن این راهکار اتحادیه اروپا به سر می‌برند و پیش از این در مهرماه محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، حتی تهدید کرد «در صورتی که سازوکار ویژه ایجادشده از سوی اروپایی‌ها کارایی نداشته باشد»، ایران احتمالاً از برجام خارج خواهد شد.
اما حال، کمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی ایران، روز چهارشنبه در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا در پاسخ به این پرسش که «اگر به هر دلیلی سازوکار مالی توسط اروپایی‌ها به نتیجه نرسد، ایران چه تصمیمی را اتخاذ می‌کند؟» گفت: «ما کار خودمان را باید ادامه دهیم.»
او سپس در پاسخ به این که «یعنی در این شرایط از برجام خارج می‌شویم؟» تأکید کرد: «نه، این به معنای این نیست که از برجام خارج می‌شویم.»
او اما ادامه داد: «در این صورت، بستگی به تصمیم مقامات عالی کشور دارد [که] در شرایط خاصی که اروپایی‌ها کاملاً تعهدات خود را نقض کرده و دنبال نکنند ایران چه کاری خواهد کرد.»
کمال خرازی افزود: «در حال حاضر طبق آخرین گفت‌وگوهایی که انجام شده، آنها قول دادند که تا پایان سال جاری میلادی این سازوکار را اجرا کنند؛ لذا باید صبر کرد و دید که واقعاً چقدر این کار را انجام خواهند داد.»
آقای خرازی یک روز پیش از این نیز در مورد اس‌پی‌وی سخن گفته و به کشورهای اروپایی هشدار داده بود که در صورت اجرا نکردن تعهدات خود در قبال توافق‌نامه برجام، خود «متضرر» خواهند شد.
در همین حال، فدریکا موگرینی، مسئول امور سیاست خارجی اتحادیه اروپا، نیز اعلام کرده که سازوکار ویژه مالی برای تجارت غیردلاری شرکت‌ها با ایران تا پایان سال جاری میلادی آماده خواهد شد.
آمریکا که این طرح را اشتباه اروپا در قبال ایران توصیف کرده برای جلوگیری از اجرایی شدن اس‌پی‌وی تلاش می‌کند. یکی از جنبه‌های این تلاش آمریکا مربوط به جلوگیری از میزبانی سازوکار ویژه از سوی کشورهای اتحادیه اروپا است.
مقام‌های ایران، تهدیدهای آمریکا را علت اصلی خودداری برخی کشورها از جمله اتریش و لوکزامبورگ از میزبانی دفتر این سازوکار مالی ویژه اعلام می‌کنند.
در همین زمینه روز چهارشنبه مرتضی صفاری نطنزی، رئیس کمیته روابط خارجی مجلس شورای اسلامی، گفت که کشورهای اروپایی پیشنهاد جدیدی دارند که سازوکار اس‌پی‌وی در یک نهاد قضایی در یکی از کشورهای اروپایی مستقر شود «تا آمریکایی‌ها نتوانند مزاحم شوند.»
وجود چنین پیشنهادی هنوز از سوی اتحادیه اروپا تأیید نشده و در رسانه‌های بین‌المللی نیز بازتاب نیافته است.
