در حالی که علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، شامگاه یکشنبه از «سخت‌تر شدن لحظه به لحظه» مذاکرات وین خبر داده، سخنگوی وزارت خارجه ایران بامداد دوشنبه، ۲۵ بهمن روند فعلی مذاکرات را «طبیعی» خواند و گفت در مورد این پیام از خود علی شمخانی توضیح بخواهید.
علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران در آخرین پیامی‌های توییتری خود درباره روند گفت‌وگوهای احیای برجام گفت که کار نمایندگان جمهوری اسلامی در مذاکرات برای پیشبرد مواضع تهران «لحظه به لحظه» سخت‌تر می‌شود و بر اساس گفت‌وگوی تلفنی اخیرش با علی باقری کنی، مذاکره‌کننده ارشد ایران در وین «دو گزاره» یعنی «سخت‌تر شدن کار مذاکره‌کنندگان ایران برای پیشبرد اهداف تهران» و «تداوم نمایش ابتکار عمل غربی‌ها برای فرار از تعهدات» در این دوره از مذاکرات برای او قطعی شده است.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما، سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران روز دوشنبه، ۲۵ بهمن در واکنش به پرسش‌های مربوط به این اظهارات گفت: «اجازه بدهید که آقای دکتر شمخانی خودشان در مورد توییت‌هایشان توضیح بدهند و تبیین کنند که نظرشان چه بوده است.»
آقای شمخانی البته بامداد دوشنبه نیز توئیتی دیگر با لحنی متفاوت در مورد مذاکرات احیای برجام زد و نوشت: «مذاکرات وین به مرحله‌ای رسیده که می‌توان در مورد نتیجه آن با قطعیت و بدون نیاز به گمانه‌زنی اعلام نظر کرد. تصمیم سیاسی آمریکا برای تحقق یا استنکاف از پذیرش الزامات شکل‌گیری توافق قابل اتکاء و پایدار بر اساس اصول پذیرفته شده در برجام، می‌تواند جایگزین گمانه‌زنی‌ها شود.»
سعید خطیب‌زاده روز دوشنبه در ادامه نشست خبری خود، با اشاره به مذاکرات افزود که بر اساس آخرین گفت‌وگویی که صبح روز دوشنبه با علی باقری کنی داشته می‌تواند بگوید که موضوعات «مهم و کلیدی» در حال پیگیری است و ارائه پیشنهادها از سوی طرف‌های مقابل در فرآیند‌های مذاکراتی طبیعی است.
آقای خطیب‌زاده در ادامه تاکید کرده است: «خیلی نباید به برخی فضا‌های رسانه‌ای، نه آن روزی که بعضی‌ها دوست دارند تصویر را گل و بلبل نشان دهند و نه آن روزی که برخی تلاش دارند مسیر را سنگلاخ نشان دهند، توجه کرد».
او با رد هرگونه «بن‌بست» در گفت‌وگوهای وین هم گفت که «مذاکرات همچون سابق برگزار می‌شود و وقتی به روز‌هایی می‌رسد که باید درباره مسائل جدی صحبت شود، سخت و با کُندی‌هایی روبرو می‌شود».
سخنگوی وزارت خارجه ایران در ادامه، زمان احتمالی دستیابی به توافق نهایی را منوط به زمان پاسخ طرف‌های اروپایی و آمریکا به «ابتکارات ایران در چارچوب برجام» دانست و گفت که «این توافق منتظر تصمیمات سیاسی طرف مقابل مانده است».
آقای خطیب‌زاده در ادامه، گفته‌های پیشین خود و سایر مقام‌های جمهوری اسلامی در خصوص دستیابی به توافق نهایی را تکرار کرد و گفت که ایران و ۱+۴ به دنبال دریافت تضمین‌ها از سوی آمریکا است و یکی از مهم‌ترین شروط ایران را رفع همه و یک‌جای همه تحریم‌ها علیه ایران اعلام کرد.
موضوع تبادل زندانیان
سخنگوی وزارت خارجه ایران در ادامه درباره موضوع تبادل زندانیان بین ایران و آمریکا هم گفت که «این موضوع در یک مسیر موازی در وین از ماه‌ها قبل مطرح بوده و یک بار هم توافقی به دست آمده، اما طرف آمریکایی در شب اجرای توافق زیر آن زده است».
تبادل زندانیان از موضوعات حاشیه‌ای مذاکرات احیای برجام است که مقام‌های ایران و آمریکا بارها درباره آن اظهار نظر کرده‌اند، اما تاکنون درباره شیوه انجام آن به توافق نرسیده‌اند.
سپاه پاسداران در سال‌های اخیر چندین شهروند دوتابعیتی و افراد خارجی را بیشتر به اتهام «جاسوسی» بازداشت کرده و شماری از آنها هم‌اکنون در زندان به‌سر می‌برند.
بر اساس گزارش‌های رسمی در حال حاضر چهار شهروند آمریکایی به نام‌های سیامک نمازی و پدرش باقر نمازی، مراد طاهباز و عماد شرقی با اتهامات مشابهی در ایران زندانی هستند. درباره تعداد و هویت زندانیان ایرانی در زندان‌های آمریکا تاکنون اطلاعات دقیقی منتشر نشده است.
گروه‌های مدافع حقوق بشر بارها جمهوری اسلامی را متهم کرده‌اند که با بازداشت افراد دوتابعیتی از آنها به عنوان اهرم دیپلماتیک استفاده می‌کند.
غرب بارها این زندانیان را «زندانیان سیاسی» و «گروگان» نامیده و از تهران خواسته است که آنها را آزاد کند. تهران اما اتهام سیاسی بودن بازداشت این افراد را تاکنون رد کرده است و حتی اعلام کرده که موضوع «دوتابعیتی» را قبول ندارد.
در همین حال ریچارد رتکلیف، همسر نازنین زاغری، شهروند ایرانی- بریتانیایی زندانی در ایران روز یکشنبه، ۲۴ بهمن گفته است که خانم زاغری نگران است که زندگی او به ابزاری برای چانه‌زنی در مذاکرات هسته‌ای تبدیل شود و از نبود شفافیت دولت بریتانیا برای تامین آزادی‌اش ناراحت است.
