هدر نوئرت، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، روز پنجشنبه ۱۸ آبان خبر داد که کاردار این کشور در ریاض روز چهارشنبه ۱۷ آبان با سعد حریری، نخست وزیر مستعفی لبنان که در پایتخت عربستان سعودی به سر می برد، دیدار کرده است.
وی اشاره ای به وضعیت آقای حریری و مکان دیدار کاردار آمریکا با او نکرد و تنها این دیدار را «حساس، خصوصی و مکالمه ای دیپلماتیک» توصیف کرد.
خبرگزاری رویترز روز پنجشنبه ۱۸ آبان، به نقل از یک مقام بلندپایه دولت لبنان این فرضیه را مطرح کرد که عربستان سعودی سعد حریری را در این کشور نگه داشته است. در همین حال رئیس جمهور لبنان قرار است برای بازگرداندن حریری به «رویکرد دیپلماتیک» متوسل شود.
این در حالی است که بهرغم انتشار اخباری حاکی از اقامت اجباری آقای حریری در عربستان، روز سهشنبه گذشته در اخبار آمده بود که وی از عربستان سعودی رهسپار پایتخت امارات شده و با محمد بن زاید، ولیعهد ابوظبی، دیدار کرده است.
سعد حریری از نظر مواضع سیاسی مخالف سوریه و مورد حمایت عربستان است. آقای حریری، پیش از سفر جدیدش به ریاض نیز دو بار نزدیک به هم از عربستان سعودی که رقیب ایران در منطقه محسوب میشود، دیدار کرده بود.
سعد حریری روز شنبه، ۱۳ آبان، از طریق تلویزیون العربیه سعودی از سمت خود استعفا کرد و رئیس جمهور لبنان در همان زمان اعلام کرد که این موضوع تلفنی و از خارج از کشور با او در میان گذاشته شده است.
آقای حریری همچنین با اشاره به «طرح ترور» خود، انتقادهایی را علیه ایران و حزبالله لبنان مطرح کرد، گرچه روز یکشنبه ارتش لبنان تأکید کرد که هیچ طرحی برای ترور سعد حریری کشف نشده است.
سعد حریری سال گذشته و به دنبال یک توافق سیاسی که میشل عون، متحد حزبالله لبنان را در جایگاه ریاست جمهوری این کشور قرار داد، نخست وزیر لبنان شد، و استعفای او میتواند موجب تشدید تنشهای فرقهای در لبنان شود و این کشور را به وضعیت بنبست در شکلدهی دولت بازگرداند.
حال خبرگزاری رویترز به نقل از یک مقام بلندپایه لبنانی «نزدیک به سعد حریری» که نخواسته است نامش فاش شود میگوید که آقای حریری را حکومت سعودی در این کشور «نگه داشته است».
این مقام ارشد دولت لبنان در مورد سفر آخر سعد حریری به عربستان به رویترز گفته است: «وقتی که رفت از او خواستند تا آنجا بماند و به او دستور دادند که استعفا کند. به او دستور دادند که بیانیه استعفایش را قرائت کند و از آن زمان در حصر خانگی بهسر میبرد.»
عربستان سعودی و دستیاران آقای حریری اقامت اجباری او در این کشور را تکذیب کردهاند، اما هنوز هیچ بیانیهای از خود او در این باره یا در تکذیب این مسئله منتشر نشده است.
منبع رویترز همچنین اشاره کرده است که لبنان در حال بررسی درخواست کمک از کشورهای خارجی برای اعمال فشار بر عربستان سعودی است.
به نظر میرسد خبر تلویزیون المنار مبنی بر توسل به «رویکرد دیپلماتیک» توسط میشل عون تایید درخواست کمک باشد.
روز پنجشنبه خبرگزاری رویترز به نقل از تلویزیون المنار گزارش داد که میشل عون، رئیس جمهور لبنان، قرار است برای حل مسئله سعد حریری به «رویکرد دیپلماتیک» متوسل شود.
مقام بلندپایه لبنانی همچنین «محدود شدن» آزادی آقای حریری در ریاض را «حمله به تمامیت ارضی لبنان» توصیف کرده است.
رویترز به نقل از رسانههای داخلی لبنان میگوید که استعفای ناگهانی سعد حریری در کشور به این گمانهزنی دامن زده است که او «در جنگ قدرت میان ایران و عربستان سعودی گرفتار و مجبور به استعفا شده است».
در یک هفته گذشته ایران و عربستان سعودی درگیر جنگی لفظی و اتهامزنی متقابل بودهاند: ریاض میگوید که تهران در حمله موشک حوثیها به خاک این کشور دست داشته و واکنش را حق خود میداند؛ تهران این اتهام را رد میکند.
آقای حریری در زمان اعلام استعفای خود انتقادهایی شدید را علیه ایران و گروه حزبالله لبنان مطرح کرد، گرچه ایران ساعاتی پس از سخنان آقای حریری با رد سخنان او در انتقاد از دخالت ایران در امور کشورهای عربی، استعفای او را «سناریوی دیگری برای ایجاد تنش در لبنان و منطقه» توصیف کرد.
روز یکشنبه هم شماری از مقامهای ایرانی از جمله علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی، محمدعلی جعفری، فرمانده کل سپاه، و حسن فیروزآبادی، رئیس پیشین ستاد کل نیروهای مسلح ایران، در اظهاراتی به استعفای سعد حریری واکنش نشان دادند.
در این زمینه محمدعلی جعفری و حسن فیروزآبادی گفتند که استعفای نخست وزیر لبنان به خواست مقامهای سعودی صورت گرفته، و علی شمخانی نیز اعلام این استعفا در ریاض را «قسمتی از نقشه علیه ملتهای آزاده» توصیف کرد.