امانوئل مکرون، رئیسجمهوری فرانسه میگوید برنامه موشکهای بالیستیک ایران باید «تحت نظارت بینالمللی» قرار گیرد. مکرون در عین حال تاکید کرده پاریس خواستار پایبندی به «برجام» است.
رئیسجمهوری فرانسه ۲۵ بهمن ماه گفته است کشورش خواستار پایبندی به برنامه جامع اقدام مشترک، در پی توافق اتمی در تیر ماه ۱۳۹۴ است، چراکه هیچ گزینه بهتری برای آن پیشنهاد نشدهاست. از سوی دیگر، امانوئل مکرون تاکید کرده که باید بر موضوع استفاده از موشکهای ساخت ایران در کشورهای یمن و سوریه متمرکز شد، چراکه این موشکها یک خطر و چالش امنیتی برای متحدان فرانسه بهشمار میروند.
به گزارش رویترز آقای مکرون میگوید «ما مذاکراتی را، با طرفهای منطقهای و نیز اعضای دائم شورای امنیت آغاز کردهایم، مانند آنچه در مورد توافق اتمی شکل گرفت، ولی آن را به کشورهای منطقه نیز گسترش دادهایم تا بتوانیم از ناامنی کاسته و در نهایت آن را ریشهکن کنیم».
او افزوده است «لازم است برنامه موشکهای بالیستیک ایران زیر نظارت بینالمللی قرار گیرد. این موضوع برای امنیت منطقه ضروریست و ما به مکانیزمی از تحریمها و سازوکار نظارتی برای آن، نیاز داریم».
اظهارات امانوئل مکرون چند روز پس از آن بیان شده که اسرائیل از سرنگون کردن یک «پهپاد ایرانی» در خاک خود خبر دادهاست؛ در همان زمان یک جنگنده اف-۱۶ ارتش اسرائیل، در جریان عملیات در خاک سوریه، توسط سامانه ضدهوایی در آن کشور هدف قرار گرفت و در نهایت در خاک اسرائیل سقوط کرد. ایران «دخالت در سرنگونی» جنگنده اسرائیلی و «پرواز پهپاد ایرانی در خاک اسرائیل» را تکذیب کردهاست.
وقایع اخیر سوریه با واکنشهای مختلفی روبهرو شدهاست.
بوریس جانسون، وزیر خارجه بریتانیا، دوشنبه ۲۳ بهمن ماه در بیانیهای گفته بود لندن نگران نقش ایران در رویاروییهای مرزی بین اسرائیل و سوریه است. رسانههای اسرائیلی نیز گزارش داده بودند «سه قدرت» اروپایی «پیام قاطع» اسرائیل به ایران را در ارتباط با سوریه و لبنان به حسن روحانی، رئیسجمهور ایران رساندهاند.
روز ۲۵ بهمن ماه نیکی هیلی، سفیر آمریکا در سازمان ملل متحد، گفته بود: شبهنظامیان هوادار ایران در سوریه با فرستادن پهپاد به آسمان اسرائیل، یک گام خطرناک برداشتهاند که به تشدید تنش میان اسرائیل و سوریه منجر شد.
امانوئل مکرون نیز در سخنان روز ۲۵ بهمن ماه خود اشارهای به سوریه کرده، هرچند جزئیات چندانی را آشکار نکردهاست: «میخواهم که در هفتههای پیشرو، دیداری در مورد سوریه داشته باشیم که هدف از آن از میان برداشتن اقدامات موشکی بالیستیک در سوریه باشد؛ آنچه تمام قدرتهای منطقهای را در معرض خطر قرار دادهاست».
وزیر خارجه فرانسه بهزودی رهسپار تهران میشود.
مکرون پیشتر نیز ضمن حمایت از پایبندی به توافق اتمی، از اقدامات ایران در منطقه غرب آسیا، برنامه موشکی تهران و نیز آنچه منتقدان جمهوری اسلامی «دخالت» در اوضاع دیگر کشورها مینامند، انتقاد کرده بود. آقای مکرون در آبان ماه گذشته در دبی، فعالیت ایران در منطقه را بسیار نگرانکننده توصیف کرده و گفته بود «احتمال تحریم علیه برنامه موشکی ایران وجود دارد».
دولت ایالات متحده به رهبری دونالد ترامپ، از توافق اتمی شکلگرفته در دوره باراک اوباما، انتقاد کردهاست. آقای ترامپ خود این توافق را «بدترین» توافقی که دیده توصیف کرده و خواستار اصلاحات یا برچیدن آن شدهاست؛ آنچه با مخالفت متحدان اروپایی واشینگتن روبهرو شدهاست. اما کشورهای اروپایی در مورد اقدامات تهران در منطقه با ایالات متحده همزبان شده و حتی بیانیهها و نامههای مشترکی نیز در این مورد منتشر کردهاند.
ایران میگوید حاضر به مذاکره مجدد در مورد توافق اتمی نیست. تهران در عین حال میگوید از آنجایی که قصد ساخت جنگافزار هستهای را ندارد، برنامه موشکیاش نیز برای حمل کلاهک هستهای پیگیری نمیشود و در نتیجه تضادی با خواستهها و یا ممنوعیتهای شورای امنیت ندارد.
از طرفی عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران، در ۱۹ بهمن ماه گفته بود، آمریکا و اروپا ابتدا باید به تهران درباره «موفقیتآمیز» بودن توافق هستهای اطمینان بدهند، و بعد به دنبال مذاکره بر سر مسائل دیگر باشند.
امانوئل مکرون روز چهارشنبه با اشاره به نفوذ ایران در عراق، لبنان و یمن، گفتهاست سیاست خارجی تهران «گاهی موجب بیثباتی میشود و لازم است با حکومت ایران در این مورد گفتوگویی را آغاز کرد». مکرون گفته «به نظر من هرگونه راهحل نظامی برای وضعیت فعلی اشتباه است. ما زمان زیادی را صرف فعالیتهای [موشکی] بالیستیک و منطقهای کردهایم».