مقام‌های روسیه می‌گویند مسکو مصمم است پایگاه‌های نظامی خود را در سوریه حفظ کند. همزمان گزارش‌ها از خروج صدها نیروی نظامی این کشور از سوریه حکایت دارد.
برآورد کارشناسان نظامی نشان می‌دهد که شمار نیروهای نظامی روسیه در ابتدای سال جاری میلادی حدود ۷۵۰۰ تن بوده است.
به گزارش رادیو آزادی/رادیو اروپای آزاد به استناد تصاویر ماهواره‌ای، روسیه به انتقال تجهیزات نظامی از پایگاه هوایی خود در حمیمیم ادامه می‌دهد. عکس‌های ماهواره‌ای از طرطوس نشان می‌دهد که در روزهای اخیر تمام شناورهای روسیه از لنگرگاه این پایگاه دریایی خارج شده‌اند.
رسانه‌های دیگر به استناد منابع خود از خروج تجهیزات نظامی و «صدها نظامی روس» از مناطق مختلف سوریه گزارش می‌دهند. خبرگزاری رویترز به خروج نظامیان روس از پایگاه‌های این کشور در شمال سوریه و اطراف لاذقیه اشاره می‌کند.
به گزارش شبکهٔ تلویزیونی سی‌ان‌ان، روسیه از ترکیه خواسته است به خروج نظامیان روس از سوریه کمک کند.
همزمان یاشار گولر، وزیر دفاع ترکیه نسبت به خروج کامل نظامیان روس از سوریه ابراز ناباوری کرد و افزود: «روسیه هرچه در توان دارد انجام می‌دهد تا در سوریه بماند».
یک منبع روزنامهٔ کامرسانت ابراز اطمینان کرد که روسیه در ازای حفظ پایگاه‌های خود در سوریه می‌تواند بدهی‌های مالی سوریه را ببخشد، با ادامهٔ صادرات غلات به تضمین امنیت غذایی سوریه کمک کند و برای احیای ارتش سوریه و جبران صدمه‌ای که اسرائیل وارد کرده تجهیزات نظامی به این کشور بفرستد.
مقامات رسمی روسیه می‌گویند با نیروهای به قدرت رسیده در سوریه در تماس و مصمم هستند دربارهٔ شرایط بقای پایگاه نظامی خود در این کشور به توافق برسند.
به گفتهٔ آندره کارتاپولوف، رئيس کمیتهٔ دفاع در دوما، نمایندگان وزارت خارجه و وزارت دفاع روسیه مشغول مذاکره هستند.
دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، در تازه‌ترین واکنش خود اعلام کرد: «نظامیان روسیه در پایگاه‌های ما در سوریه مشغول خدمت‌اند».
سرگئی لاوروف، وزیر خارجهٔ روسیه، نیز برنامهٔ مسکو برای خارج کردن نظامیان خود را انکار کرد. میخائیل بوگدانوف، معاون وزیر خارجه و نمایندهٔ ویژهٔ رئيس‌جمهور روسیه در خاورمیانه با تاکید بر این‌که روسیه تمرکز خود را بر تضمین امنیت پایگاه‌ها و اماکن دیپلماتیک خود در سوریه قرار داده، ابراز امیدواری کرد که شبه‌نظامیان «به وعده خود» عمل کنند.
او از قصد روسیه برای حفظ پایگاه‌های خود در سوریه خبر داد.
در روزهای اخیر خبرگزاری‌‌های بلومبرگ و تاس گزارش دادند که مسکو به توافق با هیأت تحریرالشام برای حفظ پایگاه‌های خود در سوریه «نزدیک» است.
چندی پیش احمد شرع (معروف به ابومحمد جولانی) رهبر هیأت تحریر الشام طی مصاحبه با شبکه‌های تلویزیونی عرب‌زبان، حضور نظامیان روس در سوریه را، برخلاف نیروهای ایرانی، مطلقاً رد نکرد اما خواستار تغییر سیاست روسیه در سوریه شد و نسبت به آغاز «دورهٔ نوین» در روابط مسکو و دمشق ابراز امیدواری کرد.
روسیه دارای دو پایگاه نظامی در سوریه است: «قرارگاه فنی-لجیستیکی نیروی دریایی روسیه» در طرطوس و پایگاه هوایی حمیمیم در حومهٔ شهر جبله در استان لاذقیه است. علاوه بر این دو پایگاه، چندین پاسگاه «برای نظارت بر آتش‌بس» در نقاط مختلف سوریه مستقر شده بود.
حضور نظامیان روس در پایگاه دریایی طرطوس به سال ۱۹۷۱ (۱۳۴۹) بازمی‌گردد که دولت سوریه این پایگاه را در اختیار مسکو قرار داد.
برخلاف سایر پایگاه‌های فرامرزی نظامی که پس از فروپاشی اتحاد شوروی تعطیل شدند، پایگاه طرطوس فعال باقی ماند و از ۱۰ سال پیش که روسیه برای حمایت از بشار اسد و مبارزه با داعش در جنگ داخلی سوریه مداخلهٔ نظامی کرد، اهمیت این پایگاه مهم‌تر از گذشته شد. در همان سال روسیه پایگاه هوایی حمیمیم را نیز تاسیس کرد.
مطابق توافقی که بین مسکو و دولت اسد امضا شد، روسیه می‌تواند از این دو پایگاه تا ۴۴ سال دیگر – تا ۲۰۶۶ (۱۴۴۵) - برای ادامهٔ حضور خود در خاورمیانه و آفریقا استفاده کند.
مطابق این توافق، ارتش سوریه موظف بود تا از محیط پایگاه حمیمیم محافظت کند و روسیه بر تاسیسات داخل آن کنترل کامل داشت.
از دید کارشناسان، حتی اگر روسیه بتواند با نیروهای جدید دربارهٔ حفظ این پایگاه به توافق برسد، شمار نیروهای روس نسبت به دورهٔ اسد احتمالاً به طور چشمگیر کاهش می‌یابد. همچنین حفاظت از محیط پیرامون این پایگاه به‌ویژه با در نظر گرفتن کاربرد گستردهٔ پهپادها و سیستم‌های جنگ الکترونیک در حملات نظامی می‌تواند برای این نیروها دردسرساز باشد.
کارشناسان بین‌المللی همگی بر این باورند که پایگاه نظامی سوریه نه تنها برای اعمال نفوذ بر امور خاورمیانه و تضمین منافع رو به رشد روسیه در آفریقا ضروری بوده‌اند بلکه به کرملین اجازه دادند تا روسیه را ابرقدرت جلوه دهد، اما درگیر شدن در اوکراین موقعیت روسیه را تضعیف کرده است.
احتمال داده شده که در صورت عدم توافق با نیروهای جدید در سوریه، روسیه ناچار می‌شود برخی تاسیسات نظامی خود را به لیبی منتقل کند.
سخنگوی کرملین در واکنش به این گزارش‌ها گفت که «هنوز هیچ‌چیز مشخص نشده و همه‌چیز موضوع مذاکره است».
«بشار اسد میلیون‌ها دلار به روسیه منتقل کرده است»
روزنامهٔ بریتانیایی فاینشنال تایمز به استناد داده‌های گمرک روسیه گزارش داد که بانک مرکزی سوریه طی سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ (۱۳۹۸-۱۳۹۶) ۲۵۰ میلیون دلار آمریکا را به مسکو انتقال داد.
حدود دو تن پول نقد با ۲۱ پرواز از سوریه به روسیه منتقل شد؛ تنها در فوریهٔ ۲۰۱۹ (بهمن ۱۳۹۷) ۱۰ میلیون دلار و ۲۰ میلیون یورو از دمشق به مسکو ارسال شد.
به گزارش فاینشنال تایمز، این پول به حساب‌هایی در دو بانک روسی که تحت تحریم‌های آمریکا هستند واریز شد.
براساس این گزارش، این پول برای جبران کمک‌های نظامی روسیه، پرداخت بهای گندم وارداتی از روسیه و هزینه‌های چاپ پوند سوریه در روسیه و همچنین برای خرید ملک برای خاندان اسد در مسکو بود.
پیش‌تر گزارش شده بود که خانوادهٔ اسد در مسکو صاحب ۱۸ آپارتمان در مجتمع مجلل مسکونی «ابرشهر پایتخت‌ها»، یکی از بلندترین آسمان‌خراش‌های اروپا، هستند که بسیاری از ثروتمندان روس نیز در آنجا ملک دارند.
بر اساس گزارش‌ها ماموران امنیتی روس فرار بشار اسد و خانواده‌اش از سوریه را سازماندهی کردند. مسئولان روس پناه دادن به بشار اسد را «ملاحظات بشردوستانه» خوانده‌اند.
بشار اسد پس از فرار از سوریه در انظار عمومی ظاهر نشده است، اما روز دوشنبه برای نخستین بار بعد از فرار به روسیه بیانیه‌ای منتشر کرد.
