روز پنجشنبه، ۱۷ خرداد، اعلام شد که یک مریخنورد ناسا موفق شده است رگههایی غنی از ترکیبات آلی بر روی سطح سیاره مریخ (بهرام) کشف کند.
این کشف به همراه کشف نوسانات فصلی گاز متان در جو مریخ که در این روز اعلام شد جدیترین شواهد مربوط به احتمال وجود حیات در مریخ در دورانهای پیش است که تاکنون به دست آمده است.
به گزارش خبرگزاری رویترز، دانشمندان علوم فضایی میگویند هر دو مورد این کشفیات که توسط مریخنورد کنجکاوی (کیوریاسیتی) انجام شده ممکن است توضیحات غیر زیستشناختی داشته باشند و بنابراین سئوال مربوط به احتمال وجود حیات در مریخ کماکان جذاب ولی بدون پاسخ میماند.
این مریخنورد در نتیجه حفاری در عمق تقریباً پنج سانتیمتر در سنگهای رسوبی ۳٫۵ میلیاردساله سه نوع مختلف از مولکولهای ارگانیک کشف کردهاست. این حفاری در اطراف دهانه برخوردی «گِیل» صورت گرفته که از قرار معلوم محل دریاچه خشک شده مربوط به دورانی است که مریخ گرمتر و مرطوبتر از سیاره خشکی بوده که امروز میشناسیم.
مریخپیمای کنجکاوی در عین حال توانستهاست یک چرخه فصلی در میزان گاز متان موجود در لایههای پایینی جو مریخ را اندازهگیری کند. حدود ۹۵ درصد از متان موجود در جو کره زمین در نتیجه فعالیتهای زیستی تولید میشود ولی دانشمندان میگویند هنوز برای مرتبط دانستن متان موجود در جو مریخ با حیات بسیار زود است.
مولکولهای آلی یکی از مواد اصلی سازنده حیات هستند هر چند کنشهای شیمیایی نامرتبط با حیات نیز میتوانند این مولکولها را تولید کنند. دانشمندان میگویند برای تشخیص اینکه این مولکولها در مریخ در نتیجه یک روند زیستشناختی بوجود آمدهاند هنوز زود است.
خبرگزاری رویترز میافزاید احتمال وجود داشتن حیات حتی در شکل میکروبی آن در نقطه دیگری از فضا یکی از مهمترین پرسشهای علمی است.
جنیفر آیگنبرود، یک زیستشناس فضایی ناسا، گفت: «ترکیبات آلی سه منبع دارند. اولی میتواند زیستی باشد، که ما از آن اطلاع نداریم. منبع دوم میتواند شهابسنگ باشد و آخری روندهای زمینشناسی یعنی شکلگیری خودبهخود صخرههاست.»
این مریخنورد که به دانشمندان کمک کرده در مورد احتمال وجود حیات در کره مریخ تحقیق کنند اولین بار در سال ۲۰۱۴ بطور قطعی وجود مولکولهای آلی را در گودال صخرهای «گیل» و در میان رسوبهای دریاچه خشک شده پیدا کرد ولی ترکیب مواد آن محدودتر بود.
جنیفر آیگنبرود میگوید: «کشف این مواد در صخرهها به شواهد مربوط به زیستپذیر بودن سیاره بهرام میافزاید. به ما میگوید که در این محیط بسیار قدیمی شاید زمانی شرایط لازم برای حیات و هر چه که برای زیست لازم است وجود داشتهاست؛ ولی این شواهد نمیتوانند ثابت کنند که خود حیات هم وجود داشتهاست.»
کریستوفر وبستر، پژوهشگر جوشناسی در ناسا، گفت احتمال دارد که میکروبهای موجود در تولید گاز متان در جو کره مریخ نقش داشتهاند. او افزود: «با این اطلاعات جدید نمیتوان نقش فعالیت میکروبی در تولید گاز متان را منتفی دانست.»
میزان متان موجود در جو نیمکره شمالی مریخ در پایان فصل تابستان حدود ۲٫۷ برابر نازلترین میزان موسمی آن است.
به خاطر آبوهوای نامطلوب مریخ و به خصوص بمبارانهای شدید خورشیدی بر سطح این سیاره دانشمندان از کشف مواد آلی بهویژه به این میزان تعجب کردهاند.
کریستوفر وبستر در مورد کشف جدید میگوید: «این شواهد اشارهای است به دوران بسیار قدیمی که در سیاره مریخ آب وجود داشت و اشکال بدوی حیات ممکن بود.»
نتایج این پژوهش در مجله علمی ساینس منتشر شدهاست.