یک روز مانده به پایان موعد ۲۸ روزهای که بنیامین نتانیاهو برای تشکیل دولت جدید اسرائیل در اختیار دارد، او برای نخستین بار با اذعان آشکار به احتمال شکست در تحقق این هدف، اعلام کرد که آماده است برای یکسال از سمت نخستوزیری کنار برود.
آقای نتانیاهو روز دوشنبه ۱۳ اردیبهشت با انتشار کلیپی در صفحه فیسبوک خود، از نفتالی بنت، رهبر یک حزب راستگرای دیگر، خواست با تشکیل ائتلاف با حزب لیکود، سال اول نخستوزیری در دولت جدید را قبول کند.
او این پیشنهاد را تنها راه برای «جلوگیری از روی کار آمدن یک دولت چپگرا و سازشکار» در کشورش نامیده است.
حزب لیکود در انتخابات اخیر ۳۰ کرسی از ۱۲۰ کرسی را کسب کرده است اما حزب نفتالی بنت تنها هفت کرسی دارد. با وجود شمار اندک کرسیهای حزب یامینا، ظاهرا بنیامین نتانیاهو آخرین راهکار برای حفظ خود و حزبش در قدرت را محول کردن نخستوزیری، دستکم برای یکسال آینده، به نفتالی بنت تشخیص داده است.
از سوی دیگر، آقای بنت در پاسخی تند گفت بنیامین نتانیاهو دولت ندارد ولی ادعای سخاوتمندی در محول کردن یکسال اول نخستوزیری آن را میکند و «معلوم نیست از چه حرف میزند».
به گفته نفتالی بنت، ائتلافی که بنیامین نتانیاهو برای تشکیل دولت جدید درنظر دارد، به حد نصاب لازم برای گرفتن رای اعتماد از مجلس نخواهد رسید.
آقای بنت گفته است در وضعیت بغرنج کنونی، بهترین راهکار میتواند تشکیل ائتلافی از احزاب، از منظر «یک دولت وحدت ملی» باشد؛ منظور او، ائتلاف راستگرایان با احزاب میانه و حتی چپ است.
تشکیل دولتها در اسرائیل در حدود چهار دهه گذشته، ائتلافی از احزاب بوده است؛ هر دولت باید از حمایت حداقل ۶۱ تن از ۱۲۰ نماینده مجلس برخوردار شود.
ناتوانی بنیامین نتانیاهو در تشکیل دولت در حالی است که در کل، راستگرایان اکثریت را در دست دارند اما بهدلیل تفرقه و دور شدن اکثر آنها از بنیامین نتانیاهو به دلایل مختلف، دستکم دو حزب راستگرای اسرائیل «خانه ما» و «امید جدید» حاضر هستند که با احزاب میانه و چپ که ضعیف هستند و کرسیهای اندکی در مجلس دارند، ائتلاف کنند.
دو هفته پس از انتخابات روز سوم فروردین اسرائیل، که چهارمین انتخابات در دو سال اخیر بود، رئوون ریولین، رئیسجمهوری اسرائیل، گفت هر چند بنیامین نتانیاهو یک سیاستمدار متهم به فساد و تحت محاکمه است اما شمار نمایندگان منتخب در کنست که خواهان نخستوزیری او هستند، بیشتر از کسانی است که یک سیاستمدار دیگر را برای این مقام توصیه میکنند.
آقای ریولین طبق قوانین تشکیل دولت در اسرائیل، ۲۸ روز به بنیامین نتانیاهو مهلت داده بود که دولت جدید خود را به مجلس معرفی کند.
مهلت بنیامین نتانیاهو در حالی روز سهشنبه به پایان میرسد که او برای تشکیل دولت، ناچار به کسب حمایت یک حزب از عربهای نسل باقیمانده از سال ۱۹۴۸ است.
هر چند حزب عربی «الموحده» به رهبری منصور عباس با داشتن چهار کرسی ظاهرا آماده است که بدون ورود به ائتلاف دولت نتانیاهو، در کشمکشهای درون مجلس از چنین دولتی حمایت کند، اما حزب صهیونیستهای دینی، که شش کرسی دارد، اعلام کرده است حزب الموحده و رهبر آن را «حامی تروریستها» میداند و هرگز حاضر نخواهد شد که با تکیه به مسلمانان، دولت را تشکیل دهد.
رسانههای اسرائیل گزارش داده بودند که بنیامین نتانیاهو در روزهای گذشته از شماری از رهبران میانهروتر در میان حامیان حزب صهیونیستهای دینی خواسته بود، رهبر این حزب را به نرمش تشویق کنند تا به ائتلافی از دولت با تکیه به حزب عربی الموحده چراغ سبز نشان دهد.
با وجود این، بِتسالال اِسموتریچ، رهبر صهیونیستهای دینی، روز دوشنبه با زدن دست رد به سینه روحانیون حامی خود، انتقادهای شدید از حزب عربی الموحده را تکرار کرد.
خانم دانیلا وایس، یکی از مهرههای شناخته شده در میان یهودینشینها، روز دوشنبه به شبکه دولتی کان گفت که اعراب اصولا حقی در این سرزمین ندارند و از نظر دین یهود، غیریهودیان، «گوی» محسوب شده و دولت یهود هرگز نباید با تکیه به حمایت «گوییم» تشکیل شود.
این نخستین بار در دوران طولانی زمامداری بنیامین نتانیاهو است که او با اذعان به ناتوانی خود در تشکیل دولت، برای کنارهگیری از سمت نخستوزیری، ولو برای یکسال، ابراز آمادگی میکند.
سیاستمداران در سایر احزاب اسرائیل میگویند، آقای نتانیاهو با وجود اذعان به وضعیت بغرنج خود، کماکان تلاش میکند تا نگذارد رئیسجمهوری اسرائیل وظیفه تشکیل دولت را به یائیر لاپید، رهبر حزب یش آتید، محول کند.
از سوی دیگر، آقای لاپید که سالها رهبر اپوزیسیون بوده است، در تلاش برای تشویق سیاستمداران احزاب غیر از لیکود است تا آنها از رئیسجمهوری تقاضا کنند که وظیفه تشکیل دولت را به او محول کند.
پیچیده شدن شرایط برای بنیامین نتانیاهو در حالی است که در اسرائیل انتقادها از او و سایر مقامات و فرماندهان پلیس در پی کشته شدن ۴۵ تن و زخمی شدن ۱۵۰ تن در یک آیین مذهبی پنجشنبه شب گذشته بالا گرفته است.
همزمان، محاکمه آقای نتانیاهو در سه پرونده اتهامی فساد کماکان در جریان است و نه تنها شاهدان زیادی به دادگاه فرا خوانده شدهاند بلکه تیم وکلای مدافع نخستوزیر پای تامیر پاردو، رئیس پیشین موساد، را نیز به میان کشیده و از دادستانی خواستهاند که شهادتهای آقای پاردو در یک پرونده دیگر را در اختیار این تیم بگذارد.
موقعیت بنیامین نتانیاهو در دولت انتقالی کنونی نیز در پی شکست روزهای گذشته در مجلس و دیوان قضایی بر سر انتصاب وزیر دادگستری، بغرنجتر شده است.
با این حال، ناظران سیاسی اسرائیل میگویند که بنیامین نتانیاهو با صحنهگردانیهای متعدد، که در گذشته نیز تبحر زیادی در آن نشان داده است، میخواهد یا کار را به انتخابات پنجم بکشاند یا شرایط را به گونهای تغییر دهد که نه رئیسجمهوری بر اساس رای مردم، بلکه توسط نمایندگان در مجلس که اکثریت آنها با راستگرایان است، ادامه نخستوزیری او را تضمین کنند.
پیچیدگی شرایط سیاست داخلی برای بنیامین نتانیاهو و حزب لیکود با چشمانداز احتمال شکست سیاست دیرینه او علیه ایران همزمان شده است.
به نظر میرسد دو تیم ارشد امنیتی و اطلاعاتی که آقای نتانیاهو در روزهای اخیر به واشینگتن فرستاد تا از بازگشت آمریکا به توافق هستهای با ایران جلوگیری کنند، ظاهرا با ناکامی در پیشبرد این هدف، به کشورشان بازگشتهاند.