دانشمندان آمریکایی موفق شدهاند برای اولین بار به فناوری همجوشی هستهای دست پیدا کنند.
خبر این پیشرفت بزرگ علمی را وزارت انرژی ایالات متحده روز سهشنبه، ۲۲ آذر، بهطور رسمی اعلام کرده و از آن به عنوان یک پیشرفت بیسابقه و بسیار مهم علمی و فنی یاد کرد.
همجوشی یا گداخت هستهای همان فرایندی است که خورشید نیز انرژی خود را از طریق آن بهدست میآورد و اکنون با دست یافتن بشر به این منبع، از این پس، راه برای رهایی از وابستگی به سوزاندن نفت و گاز هموار میشود.
انرژی همجوشی هستهای نه تنها آلودگی دیاکسید کربن تولید نمیکند، بلکه نسبت به نیروگاههای کنونی اتمی نیز مزایای بسیار بیشتری دارد، ازجمله اینکه انرژی خیلی بیشتری تولید میکند، خطر فاجعه هستهای ندارد و زبالههای رادیواکتیو بسیار کمتری تولید میکند.
نیروگاههای گداخت هستهای که قرار است در آینده نزدیک ساخته شوند نیازی به غنیسازی اورانیوم و دفع پسماند خطرناک آن نیز ندارند.
در رابطه با انرژی هستهای، دو فرایند مهم مطرح است که یکی شكافت هستهای و دیگری همجوشی (گداخت) هستهای نامیده میشود. پدیده شکافت، با تقسيم هسته اصلی اتم به دو يا چند عنصر، تولید انرژی میکند، اما در همجوشی هستهای، دو هسته سبکتر ترکیب شده و هستهای سنگینتر میسازند.
۷۵ سال است که نیروگاههای اتمی در جهان، همگی از فرایند شکافت هستهای استفاده میکنند و همجوشی هستهای تاکنون برای دانشمندان قلمرویی دور از دسترس مانده بود.
دانشمندان از دهها سال پیش برای توسعه فرایند همجوشی هستهای کوشش کردهاند و این هفته خبر رسید که سرانجام، آزمایشگاه ملی لارنس لیوِرمور در کالیفرنیای آمریکا در این راه کامیاب شده است. همزمان، شرکت «جنرال فیوژن» در ونکوور کانادا نیز این هفته اعلام کرد به فناوری استفاده از پلاسما برای گداخت هستهای نزدیک شده است.
تا بهرهبرداری کامل از انرژی همجوشی در مقیاس صنعتی هنوز راه زیادی باقی مانده اما «جنرال فیوژن» کانادا قصد دارد نخستین نیروگاه آزمایشی گداخت هستهای را تا ۴ سال دیگر در بریتانیا بسازد و اولین نیروگاه تجاری همجوشی نیز قرار است بهطور کامل تا ۷ سال دیگر وارد شبکه شود.
اریک لوفور، مدیر پروژه در کمیسیون انرژی اتمی فرانسه، به خبرگزاری فرانسه میگوید تا فراگیر شدن استفاده از این نوع انرژی در تمام جهان احتمالا ۲۰ تا ۳۰ سال فاصله داریم.
به هر صورت، چشمانداز فراگیر شدن این منبع از انرژی که «پاک، فراوان و ایمن» توصیف شده بسیار هیجانانگیز است و در صورت عملیاتی شدن، به رهایی جهان از گرمایش افسارگسیخته کمک خواهد کرد.