کنفرانس بنياد صلح کارنگی با عنوان «راه حلی برای فردا» در روزهای ۲۵ تا ۲۶ ژوئن در شهر واشينگتن برگزار شد.
کارشناسان و سياستگذاران تعدادی از کشورهای جهان در اين کنفرانس، درباره چالش پيش روی جهان يعنی گسترش تسليحات هسته ای به تبادل نظر پرداختند.
مانند بسياری از نشست هايی که در زمينه منع گسترش نسليحات هسته ای در سال های اخير برگزار شده، در اين کنفرانس نيز مسئله بحران هسته ای ايران از موضوع های مهمی بود که بيشتر سخنرانی ها و پرسش و پاسخ ها به آن پرداختند.
جرج پرکويويچ، مدير برنامه منع گسترش تسليحات هسته ای بنياد کارنگی، به چالش های پيش روی جهان در زمينه منع گسترش تسليحات هسته ای پرداخت.
او در بخشی از سخنان خود با اشاره به قطعنامه های تحريم ايران، قطعنامه۱۷۷۳ را بسيار مهم توصيف کرد و گفت به نظر وی، ايران بدون حل همه مسايل باقی مانده نبايد هيچ مشوقی دريافت کند.
آقای پرکوويچ افزود به نظر می رسد که برای ايران، روشن کردن نکات ابهام پيرامون برنامه هسته ای اش دشوار باشد.
علت، به گفته وی اين است که ايران مجبور خواهد شد به «نقض برخی از آيين نامه ها و پادمان های آژانس» اعترف کند.
جرج پرکوویچ
اکنون به گفته جرج پرکوويچ، آمريکا بايد تلاش کند و به ايران اطمينان دهد که در صورت رفع ابهام ها و مشخص شدن موارد نقض مقررات در سال های گذشته توسط ايران، مجازاتی متوجه اين کشور نخواهد شد.
سخنرانان اين کنفرانس به مسابقه تسليحانی که می تواند بر اساس برنامه هسته ای ايران در منطقه خاورميانه سرچشمه بگيرد، اشاره کردند.
«جهان فارغ از سلاح هسته ای»
آقای مکس کمپلمن، ۸۶ ساله و سرپرست سابق هيئت مذاکره کننده تسليحات فضايی در ژنو در سال ۱۹۸۵تا ۱۹۸۹، درباره اهميت خلع سلاح کشورهای دارای زرادخانه هسته ای از جمله آمريکا سخنرانی کرد و «جهان را آماده انفجار و جای ناامنی برای کودکان آينده» توصيف کرد.
او گفت که بيش از هر زمانی نگران است زيرا به گفته وی، امروز کشورهای بسياری دارای سلاح هسته ای هستند و تسليحات هسته ای به طور کلی در حال گسترش است.
آقای کمپلمن همچنين گفت: «هر شهروند مسئولی و هر رهبر مسئولی بايد درک کند که نسل انسانی (به علت گسترش تسليحات هسته ای) در خطر قرار دارد.»
مکس کمپلمن،
سم نان، سناتور جمهوریخواه و رييس سازمانی که برای کاهش خطر جهانی تسليحات هسته ای تاسيس شده، بر اهميت اجماع و همکاری همه جانبه جهانی برای کاهش خطر تسليحات هسته ای تاکيد کرد و گفت بدون همکاری همه جانبه جهانی، حل اين مسئله به غايت دشوار است.
از جمله راههای همکاری جهانی، به گفته آقای نان، تلاش برای فراهم کردن مرکزی جهانی برای توليد سوخت هسته ای است. شرط استفاده از اين مرکز به گفته وی، بايد چشم پوشی از تکنولوژی غنی سازی اورانيوم و فراوری پلوتونيوم باشد.
چالش ايران پيش روی شورای امنيت سازمان ملل متحد
در پانلی زير عنوان «چالش ايران برای شورای امنيت»، نيل کرامپتون هماهنگ کننده ايران در دفتر وزارت امور خارجه بريتانيا، آلکسی آرباتف کارشناس هسته ای بنياد صلح کارنگی در مسکو، برونو ترتريس کارشناس مرکز تحقيقات و مطالعات بين المللی و موسسه آف آر اس فرانسه و نيز گلن کسلر روزنامه نگار واشنگتن پست شرکت داشتند. مجری اين پانل، باربارا اسلاوين از روزنامه يو اس اس تودی بود.
اجماع جهانی در برخورد با ايران، اهميت کليدی دارد
آقای کرامپتون گفت بر خلاف عراق در زمان صدام حسين و برخلاف کره شمالی، برای ايران نهادهای بين المللی مهم هستند و از اين رو به گفته وی، می توان از طريق اين نهادها، بر ايران فشار آورد.
نیل کرامپتون می گوید انسجام جهانی در مقابل ايران بسيار مهم است آقای کرامپتون گفت در اين لحظه، به خاطر بحران هسته ای ايران، پای اعتبار پيمان منع گسترش تسليحات هسته ای، آزانس بين المللی انرژی اتمی و شورای امنيت سازمان ملل متحد در ميان است.
از اين رو به گفته وی، انسجام جهانی در مقابل ايران بسيار مهم است. او گفت با آغاز رياست جمهوری محمود احمدی نژاد، نقش نظاميان به ويژه سپاه پاسداران و ارتش بسيار پر رنگ تر از گذشته شده است.
آقای کرامپتون همچنين گفت تا چندی پيش روند برخورد با ايران، از جمله کندی جامعه جهانی در اين زمينه، به نفع احمدی نژاد بود و همين مسئله باعث خطای محاسبه اطرافيان او شد.
اما در شش ماه گذشته، به گفته وی، ورق برگشته است. برخلاف تصور بسياری، روسيه و چين با قطعنامه مخالفتی نکردند، اکنون فشارهای اقتصادی تاثير خود را نشان می دهد، مردم عادی از تورم و بيکاری آسيب می بينند و طرف های تجاری ايران از جمله آلمان، از ايران فاصله می گيرند.
نيل کرامپتون، به آنچه او «بالا گرفتن انتقادها از شيوه برخورد دولت محمود احمدی نژاد با مسئله تحريم ها، و نيز سرکوب جنبش هايی از جمله جنبش دانشجويی» خواند، اشاره کرد و گفت اين شيوه برخورد نشان از فشاری دارد که دولت بر خود احساس می کند.
نه اغراق، نه دست کم گرفتن برنامه هسته ای ايران
آلکسی آرباتف، عضو آکادمی علوم روسيه، رييس مرکز امنيت جهانی در آکادمی علوم روسيه و عضو شورای کارشناسان بنياد کارنگی در روسيه گفت: «درباره توانايی هسته ای ايران نبايد اغراق کرد و از سوی دیگر نبايد آن را دست کم گرفت.»
آلکسی آرباتف گفت قطعنامه های جداگانه، به اجماع کنونی در برخورد با ایران آسيب می رساند به همين دليل به گفته وی، بايد بر ارزيابی و برآوردهای آژانس بين المللی انرژی اتمی بيش از هر منبع ديگری تکيه کرد.
قضاوت نهايی به گفته وی، بايد بر اساس توانايی ايران باشد و نه آنچه قصد و غرض ايران از برنامه هسته ای خوانده می شود.
او همچنين بر داشتن موضع واحد و تحريم های يکپارچه تاکيد کرد و گفت قطعنامه های جداگانه، به اجماع کنونی آسيب می رساند.
آقای آرباتف گفت که جامعه جهانی بايد غنی سازی محدود اورانيوم را از سوی ايران بپذيرد. او گفت با آنکه غنی سازی در حد صفر مقبول است، اما ديگر امکان بازگرداندن ايران به اين مرحله وجود ندارد.
او همچنين اين استدلال را که سپر دفاع موشکی آمريکا، برای مقابله با توانايی موشکی جمهوری اسلامی مستقر می شود، رد کرد و گفت اين حرف معادل اين است که بگوييد يک ايران مسلح به موشک دوربرد با کلاهک هسته ای قابل تحمل و قابل تصور است و اکنون بايد در مقابل آن از خود دفاع کرد. در صورتی که ايران بايد بداند که ايران مجهز به سلاح هسته ای غير قابل قبول است.
فرانسه موافق تحريم های گسترده عليه ايران
برونو ترتريس، کارشناس مرکز تحقيقات و مطالعات بين المللی فرانسه، تحريم ها عليه ايران را موثر و کارا ارزيابی کرد. او با اشاره به نحوه برخورد متفاوت ژاک شيراک رييس جمهوری پيشين فرانسه و نيکلا سارکوزی رييس جمهوری کنونی گفت سارکوزی، برخلاف شيراک، با تحريم های يک جانبه نيز مخالفتی ندارد، زيرا او مصمم است نگذارد ايران به سلاح هسته ای مجهز شود.
برونو ترتریس گفت رییس جمهوری فرانسه مصمم است نگذارد ایران به سلاح هسته ای دست یابد در واکنش به آلکسی آرباتف که از «استقرار سپر دفاع موشکی آمريکا در اروپا در مقابل تهديد ايران» انتقاد می کرد، برونو ترتريس گفت استقرار اين سپر موشکی به معنای پذيرفتن سلاح هسته ای ايران نيست. او گفت موضوع خيلی ساده است، ايران يک برنامه موشکی دارد که می توان بر آن کلاهک هسته ای نيز نصب کرد و از اين رو بايد برای دفع آن آمادگی داشت.
موضوع «غنی سازی محدود اورانيوم» ايران که از سوی آلکسی آرباتف مطرح شد، با انتقاد بسياری از کارشناسان حاضر در اين جلسه رو به رو شد.
سخنرانی وزیر امور خارجه بریتانیا
مارگارت بکت وزير امور خارجه بریتانيا، از ميهمانان کنفرانس کارنگی، در سخنرانی خود بر ضرورت خلع سلاح هسته ای جهان به ويژه قدرت های بزرگ جهان تاکيد کرد.
او با اشاره به آنچه چالش ايران و کره شمالی خواند، گفت مورد اين دو کشور، خلع سلاح هسته ای جهانی و مسئله منع گسترش تسليحات هسته ای را فوری تر و ضروری تر از هر زمان ديگری کرده است.
او گفت: اگر قصد رژيم ايران دستيابی به سلاح هسته ای باشد، که کشورهای اندکی چه در منطقه خاورميانه و چه فراتر از خاورميانه در اين زمينه ترديد دارند، آنگاه خطر گسترش تسليحات هسته ای آن هم در منطقه به غايت بی ثبات خاورميانه بيش از پيش شده است.
مارگارت بکت وزیر امور خارجه بریتانیا او بر ضرورت منع گسترش تسليحات هسته ای و استحکام اِن پی تی، پيمان منع گسترش تسليحات هسته ای تاکيد کرد.
خانم بکت در بخشی از سخنان خود ضمن اشاره به اهميت جلوگيری از گسترش تسليحات هسته ای در مورد ايران و کره شمالی گفت: «اين مسئله بايد اولويت اصلی تمامی جامعه جهانی باشد.»
در مورد کره شمالی، به گفته وی، شکيبايی جهانی و ديپلماسی چندجانبه بايد بخشی از برخورد با مسئله باشد. در مورد ايران او گفت که بسته مشوق های سخاوتمندانه که ماه ژوئن سال ۲۰۰۶، به ايران پيشنهاد شد، هنوز به قوت خود باقی است.
وزير امور خارجه بريتانيا افزود متاسفانه ايران راه عمل نکردن به تعهدات حقوقی در مقابل جامعه جهانی را برگزيد و بدين ترتيب مانع شد که مذاکرات از سر گرفته شود.
اين مسئله، «باعث شد که مذاکرات از سر گرفته شود. همين نکته ما را واداشت که به دنبال قطعنامه شورای امنيت باشيم...و اگر لازم باشد بار ديگر هم اين کار را خواهيم کرد.»
مارگارت بکت، همکاری و مشارکت آمريکا را در موضوع هسته ای ايران بسيار مهم ارزيابی کرد و گفت اين کار نشان داد که جامعه جهانی، اگر ايران به تعهدات خود عمل کند، آماده پذيرش اين کشور است.
