غلامحسين الهام، وزير دادگستری جمهوری اسلامی، روز گذشته با ارسال نامه‌ای به وزير دادگستری هلند، از او خواست تا جلو نمايش فيلمی به گفته او «توهين‌آميز عليه قرآن» گرفته شود.
موضوع اين فيلم مدتی است که خبرساز شده است. گريت وايلدرز، يا با گويش هلندی: خريت ويلدرز، نماينده پارلمان هلند و رهبر حزب راست‌گرای آزادی هلند، فيلمی ساخته است که گفته می‌شود به خشونت‌های دين اسلام می‌پردازد.
رضا علامه‌زاده، فيلمساز ايرانی مقيم هلند، در گفت وگو با راديو فردا ديدگاه های خود را درباره اين فيلم و کارگردان آن بیان کرده است:
رادیو فردا: جايگاه سياسی خريت وايلدرز در عرصه سیاسی هلند کجاست و قیلم او به چه میزان ارزش هنری دارد؟
رضا علامه‌زاده: «خريت ويلدرز» يکی از نمايندگان مجلس، که يک حزب کاملاْ دست راستی را نمايندگی می کند و در سال های اخير، به ويژه در زمينه بحث های عليه اسلام، قرآن و مسلمانان در هلند شهرتی پيدا کرده و به دليل تندروی در اين زمينه ها، در سياست هلند مطرح شده است.
- «موضوع اين است که کسی که فيلمساز نيست و تنها اعتقادات دست راستی خود را در اين شرايط مطرح می کند، باعث آشوب در جامعه می شود. فيلم اگر ساخته شده، بايد نشان داده شود زيرا سانسور هميشه مذموم و نادرست است و اين درست نيست که به دليل نگرانی از نتيجه فيلم، جلوی پخش آن گرفته شود.»
اين مسئله يک بحث سينمايی نيست، زيرا«خريت ويلدرز» نه فيلمساز است و نه در هنر فعاليت دارد. در اين ميان سينما وسيله ای شده است برای سرکوب و حساب کشی بين دو جريان تندرو.
در حقيقت، دست راستی ترين حزب هلند يا همان حزب آزادی روی ديگر سکه ای است که نظام جمهوری اسلامی به آن شيوه حکومت خود را برقرار کرده است. اينها دو روی سکه اند که به ظاهردر جنگ می باشند ولی در باطن به يکديگر کمک می کنند.
نکته اصلی و مهم اين است که اين گونه تندروی ها در اين مسائل، فقط به تندروی های متقابل از آن سو منجر می شود.
ممکن است بسياری از موضوعات مطرح شده درست باشد، به عنوان مثال در قرآن از خشونت تعريف و تمجيد می شود ضمن اين که در آن از ترحم و برادری نيز صحبت شده است. ولی وقتی اين موضوعات در شرايط موجود مطرح می شود، آن هم از جانب يک رهبر دست راستی و به شدت ضد خارجی و به شکلی سينمايی، هم هنر سينما بدنام می شود و هم زمينه را برای تندروی های جوانان مسلمان در هلند فراهم می کند و سلامت جامعه دموکراتيک هلند را به خطر می اندازد.
فيلم «خريت ويلدرز» را بايد حادثه ای مستقل به حساب آورد و يا می شود آن را تداوم فيلم « تئو وانگو» که چهار سال پيش به قتل وی منجر شد دانست؟
بله، به يک معنا همين طور است. اين فيلم از نظر خط فکری ادامه همان راه است. البته ساختن فيلم از «تئو وانگو» که خود در ساخت برنامه های تلويزيونی فعاليت داشت عجيب نبود، در حالی که برای «ويلدرز» که سابقه ای درسينما و تلويزيون ندارد عجيب است.
من نمی دانم موضوع اين فيلم چيست زيرا هيچ کس در اين مورد توضيحی نمی دهد بلکه فقط از تأثير سياسی و اجتماعی اين فيلم صحبت می شود، فيلمی که معلوم نيست اصلاْ ساخته شده است يا نه.
موضوع اصلی آزادی بيان است. آيا جلوگيری از نمايش يک فيلم، سانسور يا محدود کردن آزادی بيان نيست؟
جلوگيری از نمايش يک فيلم، سانسور است ولی نقد يک فيلم سانسور نيست. موضوع اين است که کسی که فيلمساز نيست و تنها اعتقادات دست راستی خود را در اين شرايط مطرح می کند، باعث آشوب در جامعه می شود. فيلم اگر ساخته شده، بايد نشان داده شود زيرا سانسور هميشه مذموم و نادرست است و اين درست نيست که به دليل نگرانی از نتيجه فيلم، جلوی پخش آن گرفته شود.
همين حزب آقای ويلدرز، کاملاْ دست راستی است و به عبارتی فاشيستی. ولی طبق قانون کسی آن را ممنوع اعلام نکرده زيرا اين لغتی است که با معيارهای فاشيست که در جامعه بايد ممنوع باشد، متفاوت است.
