گزارش تازه آژانس درباره برنامه هسته ای ایران

آژانس بين المللی انرژی اتمی روز پنجشنبه پانزدهم نوامبر در گزارش تازه خود درباره برنامه هسته ای ايران تاکيد کرده است که اين کشور در شفاف سازی برنامه هسته ای «گام های اساسی» برداشته، ولی هنوز پرسش های مهمی در اين باره وجود دارد.

آژانس بین المللی تصریح کرده است هرچند ایران درباره برنامه هسته ای خود به طور کلی اطلاعات درستی را ارایه کرده است، اما این کشور همچنان از خواست جامعه بین المللی برای توقف غنی سازی اورانیوم سرپیچی می کند.

در گزارش آژانس آمده است:«ايران امکان کافی برای دسترسی به افراد ( مرتبط با با برنامه هسته ایش) را فراهم آورد و براساس برنامه زمانبدی شده به پرسش ها پاسخ داد و درباره مسايل مطرح در مورد ماهيت برنامه خود به طور مشروح (اطلاعات مورد) نياز برای راستی آزمايی را ارايه کرد».

به گزارش خبرگزاری فرانسه اين گزارش می افزايد:«اما، همکاری ايران (با آژانس بين المللی انرژی اتمی ) تاکنون واکنشی بود تا فعالانه. همانطور که گفته شد، همکاری فعالانه ايران و شفافيت کامل برای انجام و فوری برنامه کاری ضروری است».

در همين حال، در بخش ديگری از گزارش تازه آژانس بين المللی انرژی اتمی آمده است هرچند ابهامات مطرح درباره دستگاه های سانتريفيوژ اورانيوم برطرف شده، اما آژانس قادر نيست، به دليل محدويت هايی که ايران برای بازرساسی ها ايجاد کرده است، به صراحت درباره اين که ايران به صورت مخفيانه به دنبال غنی سازی اورانيوم به منظور استفاده در توليد سلاح هسته ای هست، اظهار نظر کند.

واکنش آمریکا

پس از انتشار گزارش تازه آژانس بين المللی انرژی اتمی درباره برنامه هسته ای ايران، آمريکا اعلام کرد گزارش تازه آژانس نشان می دهد که ايران به «سرپيچی» از خواست جامعه بين المللی، مبنی بر توقف فعاليت های فعاليت های حساس هسته ای اين کشور، ادامه می دهد.

دنا پرينو، سخنگوی کاخ سفيد، روز پنجشنبه اعلام کرد:«اين گزارش متاسفانه روشن می کند که ايران علاقه مند نيست با بقيه کشورهای جهان همکاری کند.»

خانم پرينو افزود:«ايالات متحده با ديگر کشورها عضو دايم شورای امنيت سازمان ملل برای اعمال دور سوم تحريم ها عليه ايران در شورای امنيت همکاری خواهد کرد».

بسته شدن پرونده سانتريفيوژها

در همين حال، سعيد جليلی ،دبير شورای عالی امنيت ملی ايران در واکنش به گزارش آژانس بين المللی انرژی اتمی گفت:« گزارش جديد محمد البرادعی پاسخی روشن به ابهاماتی‌ بود که عده‌ای درباره فعاليت‌های صلح‌آميز ايران مطرح می‌کردند».

آقای جليلی با اشاره به اين که « اين گزراش به معنای بسته شدن پرونده P1 ‬و P2 ‬بود»، افزود:«موضوع سانتريفيوژهای P1 ‬و P2 ‬يک موضوع کليدی بود و تمام داستان ‌سازی‌ها معطوف به اين بود که ايران در اين زمينه انحراف داشته است و بر اين مبنای غلط ، پرونده ايران را به شورای امنيت ارجاع کردند».

به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، ايرنا، دبير شورای عالی امنيت ايران با اشازه به اين که با ارايه گزارش تازه آژانس بين المللی انرژی اتمی و «فروريخته شدن مبنای اتهامات، بايد روندها تغيير کند »، گفت:« که اگر با اين وجود، بخواهد قطعنامه ديگری صادر شود، اين امر بر روند مداليتی تاثير می‌گذارد».

آقای جليلی در پاسخ به پرسشی درباره موضع آمريکا در قبال گزارش تازه آژانس، گفت:« اين موضوع نشان می‌دهد که برای آمريکا فرقی نمی‌کند که گزارش آژانس مثبت باشد، آنها به رفتار خود ادامه می‌دهند».

طرح پرسش های تازه درباره برنامه هسته ای ایران

در حالی که روز پنج شنبه گزارش تازه ای از چگونگی همکاری ايران با آژانس ارائه شد که پیشتر آمريکا، بريتانيا و فرانسه فهرست بلند بالايی از پرسش ها را به آژانس داده اند که تهران بايد به آنها پاسخ دهد.

آمريکا می گويد که «همکاری جزئی ايران با آژانس بين المللی انرژی اتمی» برای آنکه دور سوم تحريم ها عليه تهران معلق شود، کافی نيست.

محمد البرادعی، مدير کل آژانس بين المللی انرژی اتمی قرار است گزارش خود درباره توافق ماه اوت ايران و آژانس درباره پاسخ های ایران به همه ابهامات اين نهاد بين المللی درباره سابقه برنامه های هسته ای اين کشور را تا اواخر روز پنج شنبه منتشر کند.

انتشار اين گزارش نشان خواهد داد که تهران تا چه اندازه به تعهد خود مبنی بر همکاری با آژانس پايبند بوده و آيا به سوالات بازرسان اين نهاد بين المللی پاسخ داده است یا نه.

به گزارش خبرگزاری ها، آمريکا، بریتانیا و فرانسه دهها پرسش دشوار درباره فعاليت های ايران در زمينه غنی سازی اورانيوم دارند که گزارش آژانس احتمالا نمی تواند به آنها پاسخ دهد.

کارشناسان می گويند که احتمال می رود آژانس بين المللی انرژی اتمی بهبودهايی را در خصوص شفافيت هسته ای تهران گزارش کند.

در هفته جاری برخی ديپلمات ها در وين اعلام کردند که ايران سندی حاوی «طرح هايی» که می توانسته اند برای توليد سلاح هسته ای کاربرد داشته باشند در اختيار آژانس بين المللی انرژی اتمی قرار داده است.

گفته می شود اين طرح ها «حاکی از دستور العمل هايی در ارتباط با توليد سلاح اتمی است» و هفته گذشته از طريق محمد سعيدی، معاون سازمان انرژی اتمی در وين به معاون محمد البرادعی تحويل داده شده است.

آژانس بين المللی انرژی اتمی از دو سال پيش از ايران خواسته بود تا اين نقشه ها را که حاوی اطلاعاتی مربوط به فرايند تبديل اورانيوم به مواد قابل کاربرد در سلاح های اتمی است تحويل دهد.

کارشناسان سياسی می گويد که به احتمال زياد، جمهوری اسلامی ايران اين نقشه ها را از شبکه بين المللی غير قانونی عبدالقدير خان، پدر بمب اتمی پاکستان، خريداری کرده است.

فهرست بلند پرسش ها

شان مک کورمک، سخنگوی وزارت امور خارجه آمريکا روز پنج شنبه گفت که همکاری تهران با آژانس بين المللی انرژی اتمی جزئی است و افزود که درباره برنامه اتمی ايران، فهرست بسيار بلندی از سوالات وجود دارد.

به گفته ديپلمات ها پرسش های آمريکا، بریتانیا و فرانسه در قالب اسناد محرمانه جداگانه ای در ميان دیگر اعضای هيات مديره آژانس توزيع و همچنين به دفتر محمد البرادعی ارسال شده است.

اين اسناد در ده صفحه تنظيم شده و واشينگتن، لندن و پاريس معتقدند که تهران بايد برای اعتماد سازی به آنها پاسخ دهد.

فرانسه برای نمونه خواهان فهرست زمانبندی شده ای از کل تماس ها ميان تهران و شبکه بازار سياه هسته ای است؛ بازار سياهی که گفته می شود سانتريفيوژهای اوليه و تجهيزات لازم ديگر برای غنی سازی اورانيوم را برای تهران فراهم کرده است.

فرانسه همچنين خواهان نتيجه گيری های آژانس و توضيح درباره توليد اجزای سانتريفوژ توسط ايران در تاسيسات نظامی است.

پاريس همچنين از آژانس خواسته است تا تمامی پرسش های مطرح شده برای ايران و پاسخ های داده شده را در ميان بگذارد؛ موضوعی که آژانس به احتمال بسيار آن را به دلايل محرمانه بودن رد خواهد کرد.

اما بریتانیا با ترسيم اختلافات گذشته ميان آژانس بين المللی انرژی اتمی و تهران و فعاليت های کنونی ایران در زمينه غنی سازی اورانيوم، مکررا پرسيده است ايران چه چيزی به آژانس گفته که اعتماد آژانس را جلب کرده که اظهارات ايران در اين رابطه اينک درست و کاملند؟

و سرانجام ايالات متحده خواهان دسترسی به تمامی افراد، تاسيسات، وسايل و موادی شده است که بتوانند اين فرضيات را روشن سازند که آیا فعاليت های اوليه غنی سازی ايران توسعه يافته تر از آنچه بوده که تهران تصديق کرده و به امور نظامی مربوط بوده اس یا نه.

ايالات متحده همچنين خواهان تضمين همکاری کامل تهران با تمامی درخواست های آژانس برای دريافت اطلاعات و مستندات است.

بررسی گزارش در هفته آينده

قرار است شورای حکام آژانس هفته آينده در نشست خود گزارش محمد البرداعی، مديرکل آژانس را به بحث و گفت و گو گذارد.

اين گزارش به همراه گزارشی که قرار است خاوير سولانا، مسئول سياست خارجی اتحاديه اروپا در اختيار اعضای گروه پنج به علاوه يک بگذارد می تواند مشخص کند که آيا دور سوم تحريم ها عليه جمهوری اسلامی ايران اعمال خواهد شد يا نه.

پنج کشور عضو دائم شورای امنيت سازمان ملل شامل آمريکا، روسيه، چين، بريتانيا و فرانسه به همراه آلمان در يک سال گذشته با برگزاری جلسات متعدد درباره نحواه برخورد با ايران، به رايزنی و تصميم گيری پرداخته اند.

نتيجه جلسات اين گروه، تصويب دو قطعنامه تحريمی عليه تهران در شورای امنيت است و آنها از ایران خواسته اند تا روند غنی سازی اورانيوم را که کاربرد دوگانه نظامی و غير نظامی دارد به حال تعليق درآورد.

تهران می گويد فعاليت های حساس هسته ای خود را به منظور توليد برق و اهداف غيرنظامی انجام می دهد اما غرب نسبت به نيات ایران ظنين است و بيم دارد که اين فعاليت ها با هدف ساخت سلاح های اتمی پيگيری می شود.