گزارشها حاکی است که نفتکش «آندرِیا ویکتوری» نروژ که اردیبهشت امسال در آبهای فجیره امارات هدف حمله قرار گرفت، در حال انتقال سوخت به بندر امام خمینی ایران است.
شرکت ردیابی نفتکشها، تانکر ترکینگز، با انتشار توئیتی میگوید این کشتی بعد از عملیات دریافت محموله سوخت عمان از یک کشتی دیگر در بندر فجیره (مکانی که مورد حمله قرار گرفته بود) به سمت بندر امام خمینی در حال حرکت است.
در این میان، خبرگزاری بلومبرگ نیز تأیید کردهاست که سیستم سیگنال نفتکش نروژی، مقصد محموله سوخت را بندر امام خمینی ایران نشان میدهد. به نوشته بلومبرگ، این نفتکش پس از انجام تعمیرات در بندر «رشید» دبی راهی سواحل ایران شده است.
اردیبهشت امسال چهار کشتی، شامل این نفتکش هدف خرابکاری قرار گرفته بودند و خردادماه نیز دو نفتکش در آبهای دریای عمان هدف حمله قرار گرفتند. آمریکا، بریتانیا، عربستان و امارات انگشت اتهام را به سوی ایران گرفتهاند و آلمان نیز تلویحاً ایران را متهم این حوادث شناختهاست.
ایران دست داشتن در این حملات را رد کرده و آنها را «مشکوک» خواندهاست.
هنوز معلوم نیست این سوخت دقیقاً کدام محصول نفتی بودهاست. ایران بهمنماه پارسال اعلام کرد فاز سوم پالایشگاه خلیج فارس را راهاندازی کرده و از واردات بنزین بینیاز شدهاست، اما اخیراً رئیس ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز ایران گفت بر اساس برآوردها، پارسال بهطور متوسط روزانه ۱۱ میلیون لیتر سوخت به خارج از کشور قاچاق شده و با تمهیداتی که اتخاذ شد این رقم (در انتهای) پارسال به هشت میلیون لیتر در روز کاهش یافت.
حجم عظیمی از قاچاق سوخت میتواند کشور را به واردات بنزین وابسته کند.
ایران نیازی به واردات دیگر سوختهای نفتی مانند نفت کوره و گازوئیل و حتی فرآوردههای نفتی که در صنایع پتروشیمی کاربرد دارد، مانند نفتا، ندارد و خود صادرکننده است.
عمان همزمان با کشورهای عربی و آمریکا، روابط بسیار نزدیکی نیز با ایران نیز دارد و در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما، میان ایران و آمریکا میانجیگری کرده بود.
بر اساس آمارهای گمرکی، ایران پارسال صادرات غیرنفتی به عمان را ۳۲ درصد افزایش داده و به ۷۲۹ میلیون دلار رسانده بود. واردات غیرنفتی ایران از عمان نیز با ۲۵۷ درصد افزایش نسبت به سال ۹۶، به حدود ۴۳۳ میلیون دلار رسیده بود.
اما آخرین آمار گمرکی ایران که فروردین ماه سال جاری را پوشش میدهد، میگوید صادرات به عمان حدود ۷۲ درصد نسبت به فروردین پارسال افت کرده و به ۱۰ میلیون دلار رسیده، اما واردات از عمان با رشدی ۳۵ درصدی به ۹ میلیون دلار رسیدهاست.
نه ایران و نه عمان، آمار تجارت اقلام نفتی را منتشر نمیکنند.
آمریکا اردیبهشت امسال صادرات نفت ایران را بهطور کامل تحریم کرد، اگرچه آمارهای شرکت ردیابی نفتکشها، کپلر، که در اختیار رادیو فردا قرار گرفته، نشان میدهد چین، هند و ترکیه واردات نفت ایران را بهصورت بسیار محدودتری از قبل ادامه میدهند و نشریه پولیتیکو نیز اخیراً گزارش داده بود که آمریکا با چین برای ادامه دریافت نفت ایران توسط شرکت ساینوپک مذاکره میکند.
اخیراً نفتکش «گریس ۱» که حامل ۲ میلیون بشکه نفت خام (برخی منابع نفت کوره گفتهاند) ایران بود نیز در جبلالطارق که تحت حاکمیت بریتانیا اداره میشود، توقیف شد.
ایران میگوید مقصد این محموله سوریه نبودهاست. بر اساس تحریمهای اتحادیه اروپا، صادرات نفت یا فرآوردههای نفتی به سوریه تحریم است.
عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران، یکشنبه اعلام کرد «برخلاف ادعای بریتانیا مقصد آن (نفتکش توقیف شده) سوریه نبوده و هدف جای دیگری بوده و از آبراه بینالمللی در جبلالطارق عبور میکرده است.»
او افزود که «هیچ قانونی به بریتانیا این اجازه را نمیدهد این نفتکش را متوقف کند و این راهزنی دریایی است و خواستار آزادسازی این نفتکش هستیم». وی نگفت مقصد این محموله کجا بودهاست.
واردات یا صادرات بنزین، نفت کوره و دیگر فرآوردههای نفتی توسط ایران شامل تحریم مستقیم آمریکا نیست.