اعدام یک معترض در ایران در روز پنجشنبه ۱۷ آذر محکومیتهای بینالمللی را به همراه داشت و سازمانهای حقوق بشری در مورد دیگر اعدامهای قریبالوقوع هشدار دادند.
محسن شکاری ۲۳ ساله به اتهام «بستن خیابان ستارخان و مجروح کردن یک مامور نیروی انتظامی» در روزهای نخست اعتراضات جاری، از سوی قوه قضاییه جمهوری اسلامی با طناب دار اعدام شد.
عفو بینالملل در بیانیهای خبر این اعدام را «وحشتناک» خواند و گفت اجرای این حکم سه هفته پس از آن صورت گرفت که محسن شکاری در «یک محاکمه کاملا ناعادلانه» به مرگ محکوم شد.
این سازمان حقوق بشری افزوده است: «اعدام او ماهیت غیرانسانی نظام به اصطلاح قضایی ایران را آشکار میکند، در حالی که این سرنوشت در انتظار شمار دیگری از افراد است».
محمود امیری مقدم، مدیر سازمان حقوق بشر ایران مستقر در نروژ، نیز خواستار واکنش قاطع بینالمللی شد و گفت: «جامعه جهانی باید فورا و قویا در قبال این اعدام واکنش نشان دهد. این جنایت باید چنان تبعاتی برای حکومت داشته باشد که از اعدامهای بیشتر پیشگیری کند».
او با بیان اینکه اعدام این معترض، «پس از محاکمهای شتابزده، ناعادلانه و بدون در اختیار داشتن وکیل» صورت گرفته است، تصریح کرد: اگر اعدام محسن شکاری «پیامدهای جدی برای حکومت نداشته باشد، با اعدامهای گسترده معترضان روبهرو خواهیم بود».
خبرگزاری فارس، نزدیک به سپاه پاسداران، ویدئویی از اظهارات این معترض پس از بازداشت منتشر کرده است که به ادعای آن، درباره حمله به مامور نیروی انتظامی صحبت میکند. با وجود این، سازمان حقوق بشر ایران میگوید که این «اعترافات اجباری» در شرایطی ضبط شده که محسن شکاری با صورت زخمی در آن دیده میشود.
واکنش کشورهای غربی
آنالنا بائربوک، وزیر خارجه آلمان، در واکنش به اعدام محسن شکاری اظهار داشت: «تحقیر حیات بشری از سوی رژیم ایران حد و مرزی ندارد».
او با توصیف محاکمه این معترض به عنوان یک «محاکمه کاملا شتابزده» افزود: «تهدید به اعدام خواست آزادی را خفه نخواهد کرد».
آنکلر لِژاندر، سخنگوی وزارت خارجه فرانسه، نیز اعدام محسن شکاری را «قویا» محکوم کرد و به خبرنگاران گفت: «این اعدام در صدر دیگر خشونتهای جدی و غیرقابل قبول قرار میگیرد».
جیمز کلورلی، وزیر خارجه بریتانیا، نیز روز پنجشنبه از اعدام محسن شکاری «ابراز خشم» کرد و در توئیتی نوشت: «جهان نمیتواند چشم خود را به خشونت نفرتانگیزی که رژیم ایران علیه مردم خود روا میدارد ببندد».
وزیر خارجه استرالیا هم اعلام کرد که کشورش از گزارشهای منتشر شده مبنی بر اعدام یک معترض در اوایل امروز توسط دولت ایران به شدت ناراحت است.
پنی وانگ گفت ما از ایران میخواهیم که اعدامها را فورا متوقف کند و به تلاش جهت پاسخگو کردن ایران برای این کار، از طریق سیستم چندجانبه و با همکاری شرکای خود، ادامه خواهیم داد.
محسن شکاری به «محاربه» متهم شده بود که بر اساس قانون مجازات اسلامی حکم آن اعدام است.
ایران پس از چین بیشتر شمار اعدامها را در جهان دارد و در ۱۱ ماهه سال ۲۰۲۲ بیش از ۵۰۰ مورد اعدام در کشور به ثبت رسیده است.
به گفته سازمان حقوق بشر ایران، قوه قضاییه جمهوری اسلامی روز ۱۵ آذر برای پنج معترض دیگر احکام اعدام صادر کرد و تعداد اعدامها برای اعتراضات جاری را به ۱۱ مورد رساند.
از زمان آغاز اعتراضات «زن، زندگی، آزادی» در روز ۲۶ سپتامبر، بیش از ۴۵۸ نفر کشته شدهاند که دستکم ۶۳ تن از کشتهشدگان زیر ۱۸ سال سن داشتهاند و ۹ تن از این کودکان دختر بودهاند.