آیتالله علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، برای دومینبار در سالهای اخیر از تریبون عمومی اعلام کرد که «اشتباه» کرده است؛ «اشتباهی» که به نظر شماری از کاربران فارسیزبان در فضای مجازی، شاید از «درستترین تصمیمهای» وی بوده است.
وی ۱۹ مهرماه سال ۹۱ در جمع گروهی از مردم شهر بجنورد، یکی از ««خطاهای» خود و دیگر مقامهای ایران را حمایت از سیاست کنترل جمعیت در ایران اعلام و ابراز امیدواری کرد که «خدای متعال و تاریخ بر ما ببخشد».
رهبر جمهوری اسلامی روز دوشنبه ۲۲ مرداد نیز به صراحت اعلام کرد که «در موضوع مذاکرات، بنده اشتباه کردم و به اصرار آقایان اجازه تجربه را دادم که البته از خطوط قرمز معینشده هم عبور کردند».
آیتالله خامنهای همچنین افزود حسن روحانی هم اعتراف کرده که «اگر محدودیتهای شما نبود ما امتیازات بیشتری میدادیم».
رهبر جمهوری اسلامی با «ممنوع» اعلام کردن مذاکره با آمریکا، همچنین گفت زمانی اجازه مذاکره با آمریکا را خواهد داد که جمهوری اسلامی «به آن اقتداری برسد که فشار و هوچیگری آمریکا رویش تأثیری نگذارد...امروز چنین چیزی نیست».
وی اشاره مستقیمی به منظورش از فقدان «اقتدار» مدنظر خود در شرایط فعلی جمهوری اسلامی نکرد، اما اظهاراتش که برای نخستینبار از «اشتباه» خود در صدور اجازه مذاکرات هستهای سخن گفت، موجی را در فضای مجازی فارسیزبان ایجاد کرده است.
با آنکه بخشی از سخنان آقای خامنهای از سوی وبسایت وی و خبرگزاریهای داخلی حذف و تعدیل شد، اما هواداران وی از اعتراف بالاترین مقام جمهوری اسلامی به «اشتباه» استقبال کردند و با کنایه به حسن روحانی، از وی خواستند وی نیز به «اشتباهات» خود در زمینه «اعتماد» به غرب و آمریکا و نیز شرایط اقتصادی فعلی ایران، اقرار کند.
برخی فعالان حزبالله در فضای مجازی، سخنان امروز خامنهای را نشانه «تواضع» وی دانسته و از اینکه رسانههای داخل ایران، این بخش از سخنان او را حذف کردند، انتقاد کردند.
این اقدام رسانهها در حذف بخشهایی از سخنان خامنهای از سوی کاربری به نام «دومان»، به عنوان «دروازهبانی خبر بیت» رهبر ایران تعبیر شده تا «آقا خوشش بیاد».
محمدرضا اصنافی، یکی از کاربران حزبالله، در این زمینه نوشته که «رهبری امروز متواضعانه گفتند در قضیه برجام "اشتباه کردم". رسانهها هم منتشر کردند. بعد یهو همه به صورت هماهنگ برداشتن این تکه از صحبت رو؛ طبیعتا بهشون از یه جایی تذکر دادن که بردارید. خودشون گفتند من اشتباه کردم، دوستان گفتن نه رهبر که اشتباه نمیکنه! آدم یادش به یه جکی میافته».
یکی دیگر از این کاربران به مقایسه تصمیم رهبر جمهوری اسلامی و پیامبر اسلام در جنگ احد پرداخته و نوشته که «در جنگ اُحُد پیامبراسلام اشتباه کردند (نعوذبالله) و اصرار جوانان را پذیرفتند و در خارج از مدینه جنگیدند. و نهایتاً شکست تلخی خوردند».
از سوی دیگر شماری از منتقدان سیاستهای رهبر جمهوری اسلامی و هواداران حفظ برجام معتقدند علی خامنهای در صورتی که «اشتباه» کرده، باید در این زمینه پاسخگو باشد.
فرج سرکوهی، منتقد ادبی نوشته است: «قدرتی که با مسئولیتپذیری و پاسخگویی همراه نیست، در اغلب کشورهای جهان اگر دولتمردی بپذیرد که در یک قرارداد بسیار مهم اشتباه کرده است، جز استعفاء و حذف از صحنه سیاست و گاه محاکمه چه سرنوشتی دارد؟ درستی یا نادرستی برجام بحثی دیگر است».
حسین درخشان نیز توئیت کرده است: «جسارتا بگویم که بله، رهبری در ماجرای برجام اشتباه کردند که جلوی حلوفصل تمام مسائل موجود را، اعم از برجام، با آمریکا در دوره دوم اوباما گرفتند. نگاه مثبت اوباما را به ایران و دید منفیاش به سعودی و اسراییل هیچ رئیسجمهوری آمریکا نداشته و احتمالا نخواهد داشت».
کاربری به نام ملامحسن هم از اینکه اظهارات امروز خامنهای نشان داد «ولی فقیه عصمت استراتژیک ندارد» ابراز خوشنودی کرده است.
فاطمه هم نوشته «این داستان که رهبر همیشه مث یک اپوزیسیون و معترض صحبت میکنه و سعی میکنه تمام تقصیرات را به گردن دولت(ها) بیندازد چیز جدیدی نیست البته! اما شخصا خیلی برای ظریف نگرانم».
محمد جواد اکبرین، فعال سیاسی اصلاحطلب ساکن فرانسه هم نوشته است: «این بخش از سخنان رهبری کاملا درست است که عامل بحران کنونی "خارجی نیست، درونی است". مدل رهبری نظام طی سه دهه، چهار دولت را به شکست کشانده. هر جا موفقیتی بوده به حساب خودش گذاشته و هر جا به شکست رسیده دولتها را مقصر دانسته. اگر قدرت مطلقهی غیرپاسخگوی او نبود الان اینجا نبودیم».
برخی کاربران ایرانی توئیتر با استناد به سخنان مقامهای مختلف رسمی کشور نوشتهاند که برجام «تصمیم نظام» بود و اظهارات خامنهای مبنی بر اینکه وی «با اصرار آقایان»، مجوز مذاکره با آمریکا را صادر کرده، در حالی که به گفته حسن روحانی وی در جریان ریز مذاکرات قرار داشته، نوعی فرافکنی و فرار از مسئولیت است
سالار احمدی در انتقاد از انداختن همه مسئولیت به گردن دولت حسن روحانی نوشته است: «اگر جای روحانی بودم استعفا میدادم و میگفتم خودتان ادارهاش کنید».
کاربران دیگری نیز از رهبر جمهوری اسلامی خواستهاند به جای برجام، به اشتباهات خود در زمینههای دیگر از جمله اینکه به باور مجتبی داداشی «در این ۳۰ سال، بنده اشتباه کردم که یک کنفرانس مطبوعاتی هم برگزار نکردم تا پاسخگوی مردم و انتقاداتشان باشم» اعتراف کند.
تد موزبی نیز نوشته است: «حالا که مشخص شد رهبری اشتباه کردند بیش از هر زمان دیگری ثابت شد تمرکز تمام قدرت و اختیارات در دست یک شخص جایزالخطا چه اشتباه بزرگی است. او به موجب این اعتراف شایسته برکناری و مقامش لازم به بازنگری در اختیارات و وظایف است».
کاربری به نام یاور حق هم ابراز امیدواری کرده که «مجلس خبرگان به اشتباه کردم آقای خامنهاى رسیدگی کنه چون تنها مرجع قانونی که در قبال اعمال رهبری وظیفه داره همین جاست».
درخواست این کاربر در شرایطی مطرح شده که مجلس خبرگان رهبری پیش از این در اطلاعیهای از حسن روحانی خواست «صادقانه و با صراحت، نسبت به خسارتهای وارد آمده در برجام» که به گفته این نهاد، به خاطر «رعایت نکردن خطوط قرمز ترسیمی» از سوی رهبر جمهوری اسلامی پدید آمد، از مردم عذرخواهی کند.
در این اطلاعیه که با امضای آیتالله احمد جنتی، رئیس این نهاد منتشر شده، همچنین آمده بود: «آیتالله علی خامنهای قبلا تأکید کرده بود که به نتیجه مذاکرات اتمی خوشبین نیست و صرفاً به دلیل اصرار دولت با برجام موافقت کرده است».
رهبر جمهوری اسلامی با وجود اظهارات چندباره حسن روحانی مبنی بر در جریان مذاکرات قرار داشتن، هرگز در سخنرانیهای خود اشارهای به این جزئیات نکرده و همواره تلاش داشته نشان دهد از ابتدا به مذاکرات بدبین بوده و دیگران وی را برای انجام گفتوگو با قدرتهای غربی بر سر برنامهای هستهای ایران به نوعی تحت فشار گذاشته بودند.