مسعود پزشکیان با اشاره به مشکلات تهران و همچنین لزوم رقابت برای تولید محصولات، خواستار انتقال پایتخت ایران به مناطق جنوبی و «نزدیک دریا» شده است.
رئیسجمهور ایران روز شنبه ۱۷ شهریور در بازدید از قرارگاه سازندگی خاتمالانبیا، وابسته به سپاه پاسداران، با اشاره به چالشهای توسعه کشور گفت: «اینکه بخواهیم همچنان منابع اولیه را از جنوب کشور و دریا به مرکز بیاوریم و تبدیل به محصول کنیم و دوباره برای صادرات به جنوب بفرستیم، به شدت توان رقابت ما را مستهلک کرده و کاهش میدهد.»
بر اساس متنی که رسانههای ایران از سخنان آقای پزشکیان منتشر کردند، او در ادامه تأکید کرد: «چارهای نداریم جز اینکه مرکزیت اقتصادی و سیاسی کشور را به جنوب و نزدیک دریا منتقل کنیم.»
او همچنین به مشکلات تهران اشاره کرد و گفت: «با تداوم سیاستها و اقداماتی که تا به حال اتخاذ و اجرا شدهاند، فقط تشدید شده و راهحل اساسی جابجایی مرکزیت سیاسی و اقتصادی کشور است.»
رئیس دولت چهاردهم «بیآبی» را یکی از مشکلات اساسی پایتخت ایران دانست و افزود که «برای توسعه تهران هر کاری کنیم، بیخود داریم وقت تلف میکنیم».
طرح انتقال پایتخت ایران پیش از این سابقه دارد. در سال ۱۳۸۳ حسن روحانی، دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی به دلیل آنچه «خطر زلزله» خواند، گفت که این شورا «طرحهای میانمدت و بلندمدت» برای انتقال پایتخت را بررسی میکند.
لزوم انتقال پایتخت در دولت محمود احمدینژاد نیز مطرح شد، اما به جایی نرسید و در نهایت در دی ماه سال ۱۳۹۲ و در ماههای ابتدایی ریاستجمهوری حسن روحانی، مجلس شورای اسلامی کلیات طرح انتقال پایتخت سیاسی و اداری ایران از تهران به مکانی دیگر را تصویب کرد.
در آن سال، آقای روحانی با این تصمیم مخالف بود و بر لزوم تصمیمگیری رهبر جمهوری اسلامی در این خصوص تأکید میکرد.
در جلسه بررسی این طرح در مجلس، مجید انصاری که در آن زمان معاون پارلمانی رئیسجمهور بود با اعلام مخالفت دولت با این طرح تاکید کرد که «نمیتوان بدون اذن رهبری درباره پایتخت سیاسی و اداری یک کشور تصمیمگیری کرد.»
با این حال، مجلس شورای اسلامی اردیبهشت ماه سال ۹۴ این طرح را با عنوان «امکان سنجی انتقال مرکز سياسی و اداری كشور و ساماندهی و تمرکززدایی از تهران» به شکل نهایی تصویب کرد و شورای نگهبان نیز آن را مخالف شرع و قانون اساسی نشناخت.
با این حال طرح انتقال پایتخت در ایران به جایی نرسید.
این در حالی است که در سال ۹۹ ابوالفضل ابوترابی، نماینده مجلس شورای اسلامی، خبر داد که قرارگاه خاتمالانبیا سپاه پاسداران، نامهای را رسماً به حسن روحانی، رئیسجمهور وقت، ارسال کرده تا در صورت موافقت او، این قرارگاه کار انتقال پایتخت ایران از تهران به مکانی دیگر را انجام دهد.
او دلیل ارسال این نامه را نگرانی از «اعتراضها و نافرمانیهای مردمی» در تهران اعلام کرد.
قرارگاه سازندگی خاتمالانبیا از زیرمجموعههای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و «بزرگترین پیمانکار پروژههای دولتی ایران» است.
مسعود پزشکیان روز شنبه در بازدید از این قرارگاه و در جمع فرماندهان سپاه همچنین مدعی شد که با «حاکمیت نگاه بسیجی» میتوان طی «یک سال» در همه مناطق محروم کشور مدرسه ساخت.
آقای پزشکیان گفت: «باید جلسه ای با بچه های بسیج برای ساختن یکسری مدارس برگزار کنیم. می توان از ظرفیت دانشجوها برای کشیدن نقشه استفاده کرد. بنده تصور می کنم که راحت با کمک همان مناطقی که به مدرسه نیاز دارند، می توانیم کل مشکلات کمبود مدارس را یک ساله با نگاه بسیجی بسازیم.»
این اظهارات در حالی مطرح شده که دولت ایران با کسری بودجه هنگفت مواجه است و خود مسعود پزشکیان اوایل شهریور گفته بود دولت پول لازم برای تأمین گندم، دارو، نهادهها و حقوق بازنشستگان را ندارد و به شکل تلویحی خواستار حذف سوبسید بنزین شده بود که میتواند به معنی لزوم افزایش قیمت سوخت در ایران باشد.