صدها تن از ایرانیان و دیگر پناهجویان در راه استرالیا، که به اردوگاه جزیرهای در پاپوآ گینهنو فرستاده شدهاند، به دلیل آنچه «ترس ناشی از حملات و بروز خشونتهای محلی» توصیف کردهاند، از ترک اردوگاه خودداری میکنند. اردوگاه رو به تعطیلی است و آب و برق آن قطع شدهاست.
قرار بود اردوگاه مانوس در پاپوآ گینهنو روز سهشنبه نهم آبان تعطیل شود و ۶۰۰ تن از پناهجویان باقیمانده در آن نیز بهطور موقف به مراکز دیگری منتقل شوند. رویترز گزارش دادهاست که از صبح روز چهارشنبه دهم آبان ماه، آب و برق اردوگاه نیز بهطور کامل قطع شد.
اما پناهجویان میگویند نگران از «حملات مردم بومی» در صورت انتقال به مراکز موقتی دیگر هستند و حاضر به ترک اردوگاه نشدهاند.
دولت استرالیا در پایان مرداد ماه اعلام کرده بود اردوگاه دایرشده در جزیره مانوس را تعطیل خواهد کرد. اردوگاه مانوس، از مراکز کلیدی استرالیا در اجرای سیاستهای مهاجرتی، مبنی بر عدم پذیرش پناهجویان قایقسوار، به خاک آن کشور بهشمار میرفت. برپایی و فعالیت این اردوگاه با انتقادهای گسترده سازمانهای مدافع حقوق بشر و سازمان ملل روبهرو شده بود. دیوان عالی پاپوآ گینهنو، در سال گذشته رای به غیرقانونی بودن اردوگاه مانوس داده بود.
بهروز بوچانی، یکی از پناهجویان اردوگاه که معمولا از طریق شبکههای اجتماعی از رخدادهای داخل آن مینویسد، صبح روز چهارشنبه گفته است «امروز شدیدا گرم است. با قطع آب و برق، اوضاع رو به وخامت گذاشته. پناهجویان گردآمدهاند. من امروز گروهی از استرالیاییها را دیدم که اطراف اردوگاه قدم میزدند. آنها ژنراتور را بردند. برق تمام اردوگاه قطع است. همه پناهجویان میترسند. آب نداریم، غذا و برق نداریم. حتی توالتها هم کار نمیکنند. مردم هراسان هستند. هر لحظه منتظریم که کسی به ما حمله کند».
بروز خشونتها از جمله شورش داخل اردوگاهها و همچنین حملات مردم محل که طی سالهای گذشته به برپایی اردوگاهها نیز معترض بودند، سابقه دارد.
جولی بیشاپ، وزیر خارجه استرالیا، گفته است غذا، آب و برق، همچنین خدمات دارویی و بهداشتی در مراکز موقتی موجود است: «ماهها است که رسما به این افراد گفته شده اردوگاه قرار است تعطیل شود و مراکز جایگزین نیز با تمامی امکانات آمادهاست».
استرالیا پیش از این اعلام کرده بود طی ۱۲ ماه پس از تعطیلی اردوگاه، مبلغی نزیک به ۲۰۰ میلون دلار آمریکا هزینه اسکان تقریبا ۸۰۰ پناهجو در پاپوآ گینهنو خواهد کرد. گفته شده ۲۰۰ پناهجو در حال حاضر به مراکز تازه انتقال داده شدهاند.
بنا بر تحقیقات پارلمان استرالیا «اکثریت» پناهجویان هم در اردوگاه مانوس و هم اردوگاه خارجی دیگر استرالیا در نائورو را ایرانیان تشکیل میدهند. پس از شهروندان ایران، شهروندان سریلانکا، فاقد مدرک هویت، پاکستان، بنگلادش و افغانستان قرار دارند. در بازهای از زمان بیش از ۲۲۰ تن از کسانی که در اردوگاههای نگهداری میشدند، کودک بودند. به گفته پارلمان استرالیا (گزارش دسامبر ۲۰۱۶) از منظر آن کشور ۷۹ درصد از ساکنان نائورو و ۸۲ درصد از ساکنان مانوس «پناهجو» محسوب میشوند.
کانبرا میگوید آندسته از پناهجویانی که بر پایه توافقات انجامشده با دولت آمریکا، در ماههای آینده به ایالات متحده پذیرفته نشوند اجازه خواهند یافت در «پگن» یا نائورو مستقر شوند.
دولت پگن میگوید هیچ پناهجویی را مجبور نخواهد کرد در خاک آن کشور باقی بماند. تقریبا هیچ یک از پناهجویان نیز اسکان مجدد در پگن را قبول نکردهاند. دولت پاپوآ گینهنو در عین حال گفتهاست استرالیا حق ندارد از مسئولیتهای اخلاقی، حقوقی و مالی خود فرار کند.