در نخسین واکنش رسمی به پیشنهاد دونالد ترامپ برای مذاکره، سخنگوی وزارت خارجه ایران گفت: «مذاکره شرایط و الزاماتی دارد که تاکنون در گفتار و رفتار آقای ترامپ و همکارانش نشانه‌ای از آن دیده نشده است».
بهرام قاسمی روز سه‌شنبه ۹ مرداد همچنین گفته‌های وزیر خارجه آمریکا پس از سخنان رئیس‌جمهوری این کشور را نشانه «سردرگمی و آشفتگی در سیاست خارجی» ایالات متحده دانست.
وی اضافه کرد: «باید ببینیم آیا رئیس‌جمهوری آمریکا بعد از سرخوردگی از لفاظی‌های بی‌حاصل با تغییر ادبیات خود تصمیم گرفته است دست از زبان تهدید علیه مردم ایران بردارد».
سخنگوی وزارت خارجه ایران تاکید کرد که گفت‌وگو نیازمند «احترام متقابل و پایبندی به تعهدات بین‌المللی» است و تحریم و فشار نقطه مقابل آن است.
عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور ایران، نیز در واکنش به پیشنهاد دونالد ترامپ و با اشاره به خروج آمریکا از برجام گفت که این کشور «قابل اعتماد نیست».
وی افزود: «از طرفی می‌گویند به ایران فشار آورده شود تا ایران تعهدات جدیدی را بپذیرد و از طرف دیگر این صحبت از مذاکره بدون شرط می‌کنند».
رد تلویحی پیشنهاد دونالد ترامپ از سوی وزارت خارجه ایران در حالی است که برخی از چهره‌های سیاسی پیشنهاد کرده بودند که تهران این پیشنهاد را رد نکرده و برای مذاکره شرط‌هایی چون بازگشت آمریکا به برجام را تعیین کند.
رئیس‌جمهوری آمریکا روز دوشنبه برای دیدار با رهبران ایران اعلام آمادگی کرد و گفت که «هیچ شرطی» در این زمینه ندارد.
با این حال ساعاتی بعد، مایک پومپئو، وزیر امور خارجه آمریکا گفت: «اگر ایرانی‌ها از خود این تعهد را نشان دهند که تغییرات اساسی در نحوه برخورد با مردم خود ایجاد می‌کنند، رفتار مخرب خود را در منطقه کاهش دهند، بپذیرند ارزش دارد وارد توافقی بشوند که واقعا از گسترش تسلیحات هسته‌ای جلوگیری می‌کند، آنگاه رئیس‌جمهوری گفته، آماده است که با آنها بنشیند و گفت‌وگو کند».
واکنش محتاطانه چهره‌های سیاسی
علی‌اکبر ناطق نوری عضو مجمع تشخیص مصلحت درباره پیشنهاد مذاکره آقای ترامپ گفته است که جمهوری اسلامی نباید مذاکره را رد کند، بلکه باید «تامل»داشته باشد و از این پیشنهاد «دستپاچه و ذوق‌زده» نشود.
وی اضافه کرد: «ممکن است ترامپ از همین ذوق‌زدگی سوء استفاده کند و ممکن است ما را تست کرده باشد».
آقای ناطق نوری همچنین احتمال داد سفر یوسف بن علوی، وزیر خارجه عمان، به آمریکا و شاید ایران برای میانجی‌گری میان دو کشور باشد.
بهرام قاسمی سخنگوی وزارت خارجه ایران روز دوشنبه گزارش‌ها در این باره که سفر وزیر خارجه عمان به واشینگتن با هدف میانجی‌گری بین ایران و آمریکا صورت گرفته را رد کرده بود.
آقای قاسمی روز سه‌شنبه نیز گفت که گزارش برخی رسانه‌ها درباره سفر قریب‌الوقوع وزیر خارجه عمان به تهران «نادرست است و از مبنایی واقعی برخوردار نیست».
وی تاکید کرد که «تاکنون هیچ‌گونه تماسی از طریق مجاری و کانال‌های رسمی و دیپلماتیک برای هماهنگی‌های لازم متعارف برای این سفر انجام نشده است».
وزیر خارجه عمان نیز در مصاحبه با الجزیره گفت که هدف از سفر او به آمریکا وساطت بین واشینگتن و تهران نبوده، اما کشورش آماده است تا چنین نقشی را ایفا کند.
وی روز دوشنبه با مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا، دیدار و گفت‌وگو کرده بود.
در همین حال، کمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی ایران، درباره پیشنهاد آقای ترامپ گفت که «ترامپ عاشق ملاقات برای ملاقات است و چندان به نتایج ملاقات‌های خود و سخنان متناقض خویش نمی‌اندیشد».
وی تاکید کرد که دونالد ترامپ، «باید قبل از هر چیز، خروج آمریکا از برجام را جبران کند و نشان دهد که برای تعهدات اسلاف خود و قوانین بین‌المللی احترام قائل است».
از سوی دیگر، حمید ابوطالبی معاون سیاسی دفتر رئیس‌جمهوری ایران در توئیتر خود نوشت که «احترام به ملت بزرگ ایران، کاهش خصومت‌ها، و بازگشت آمریکا به برجام، هموارکننده مسیر سنگلاخ کنونی است».
وی تاکید کرد که برجام «دستاورد التزام به گفت‌وگو است؛ باید آن را پذیرفت».
محمد صدر معاون وزیر خارجه ایران در دولت محمد خاتمی نیز گفت که هدف دونالد ترامپ از پیشنهاد مذاکره با ایران این بوده که بگوید «من آمادگی مذاکره داشتم، اما طرف ایرانی نپذیرفت».
وی پیشنهاد کرد که برای «خنثی شدن توطئه او» جمهوری اسلامی این پیشنهاد را رد نکند و اعلام کند، آقای ترامپ باید ابتدا «اعلام کند که اشتباه کرده از برجام خارج شده و برجام را بپذیرد».
حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، نیز گفت که «نباید مذاکره به تابویی در مناسبات ایران و آمریکا تبدیل شود».
وی اضافه کرد: «زمام اختلافات ایران و آمریکا در اختیار بازیگران ثالث است و تا زمانی که یک خط قرمز ارتباطی میان دو طرف ایجاد نشود، منافع ملی تهران و واشنگتن بازیچه دیگرانی خواهد بود که از تصاعد بحران میان این دو قدرت منطقه‌ای و جهانی سود می‌برند».
مخالفان مذاکره ایران و آمریکا
برخی از نمایندگان مجلس ایران نیز به پیشنهاد مذاکره آقای ترامپ واکنش نشان داده‌اند.
علی مطهری نایب رئیس مجلس اعلام کرد که در شرایط فعلی مذاکره ایران با آمریکا «توام با ذلت، خواری و تحقیر است» و «مناسب نیست».
وی اضافه کرد: «برای ما بهتر بود در زمان اوباما روابط و مذاکرات را با آمریکا انجام می‌دادیم و بسیاری از مشکلات را با دولت اوباما حل می‌کردیم».
نایب رئیس مجلس در عین حال «مذاکره در شرایط عادلانه و توام با احترام متقابل» را مفید دانست.
مصطفی کواکبیان عضو فراکسیون اصلاح‌طلب «امید» مجلس نیز گفته که در حال حاضر شرایط مذاکره ایران و آمریکا وجود ندارد چرا که در این وضعیت «به هر شکلی این مذاکره انجام شود تلقی تسلیم می‌شود و ملت ایران تسلیم‌ناپذیر است».
وی افزود: «شاید زمانی شرایطی پیش بیاید که ما نیز مخالفش نیستیم اما بی‌تردید امروز نمی‌توانیم این کار را بکنیم».
دونالد ترامپ روز ۱۸ اردیبهشت امسال ایالات متحده را از توافق اتمی با ایران موسوم به برجام خارج کرد و گفت که تحریم‌های واشینگتن علیه تهران را بازخواهد گرداند.
آقای ترامپ این توافق را «مضحک» و «بدترین توافق» خوانده و گفته که به دنبال توافقی خوب برای ایران، آمریکا و جهان است.
