سازمان گزارشگران بدون مرز ضمن اعلام نگرانی از وضعیت سلامت روزنامه‌نگاران و کنشگران مدنی زندانی در ایران، از سازمان ملل خواست «با اقدامی فوری، جمهوری اسلامی را به رعایت الزامات حقوق بین‌المللی ناظر بر رفتار با زندانیان وادار کند».
رضا معینی، مسئول دفتر افغانستان و ایران در این سازمان حقوق بشر، در گزارشی که از وضع روزنامه‌نگاران زندانی در ایران در روز چهارشنبه، هفتم اردیبهشت، منتشر کرد، مسئولان قضایی و زندان‌های جمهوری اسلامی ایران را «مسئول بی‌چون و چرای سلامت، جان و زندگی زندانیان با رفتاری درست، بایسته و عادلانه» اعلام کرد.
آقای معینی در ادامه با اشاره به عضویت ایران در «میثاق جهانی حقوق مدنی و سیاسی» از جاوید رحمان، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور ایران، خواست تا با همه توان و امکانات خود به محرومیت زندانیان از حق درمان و رفتارهای غیرانسانی و ظالمانه در زندان‌های جمهوری اسلامی پایان دهد.
از جمله موارد نقض حقوق زندانیان که اخیرا با انتقاد گسترده‌ای مواجه شد می‌توان به بازداشت نرگس محمدی، فعال حقوق بشر، و عالیه مطلب‌زاده، عکاس روزنامه‌نگار، در میانه مرخصی از زندان با یورش ماموران امنیتی به خانه آنها در روز ۲۳ فروردین اشاره کرد.
چند روز پس از این بازداشت‌ها، خانواده این کنشگران مدنی از عدم دسترسی آنها به داروی‌های خود خبر دادند. این در حالی است که خانم محمدی به‌تازگی عمل قلب داشته و وکیل او و خانواده خانم مطلب‌زاده درباره وخامت وضعیت جسمانی آنها در صورت عدم دسترسی فوری به دارو هشدار داده بودند.
در همین حال در روز سه اردیبهشت نرگس محمدی و عالیه مطلب‌زاده مطلع شدند به ترتیب به شش و سه ماه محرومیت از مرخصی محروم شدند و اعلام شد که با شکایت مسئولان امنیتی، قضایی زندان پرونده‌ای علیه آنها گشوده شده است.
این در حالی است که بر اساس قوانین موجود، خانم مطلب‌زاده با سپری کردن یک سوم حکم زندان خود باید آزاد شود.
از دیگر روزنامه‌نگاران زندانی که دوران محکومیت خود را با شرایط نامناسب جسمانی سپری می‌کند، علیرضا ثقفی، مدیر نشریه‌های توقیف شده «راه آینده» و «نقد نو» و عضو کانون نویسندگان ایران ایران است که یکم اردیبهشت امسال با عارضه قلبی و فشار خون بالا به بیمارستانی در کرج منتقل، اما پس از چند آزمایش دوباره به زندان کچویی کرج بازگردانده شد.
آقای ثقفی ۱۴ اسفند پارسال در مراسم یادبود صمد شعبانی، نویسنده منتقد بازداشت و پس از احضار دوباره برای سپری کردن حکم یک سال حبس به زندان منتقل شد.
رضا خندان مهابادی، نویسنده، روزنامه‌نگار و عضو کانون نویسندگان ایران نیز که پس از وخامت حالش در پی ابتلا به کووید ۱۹ در آذر ۱۴۰۰ به بیمارستان منتقل شده بود، در روز ۱۶ فروردین مجبور به بازگشت به زندان شد.
بی‌توجهی به وضعیت جسمانی روزنامه‌نگاران و کنشگران مدنی زندانی و تشدید فشارها بر آنها در حالی صورت می‌گیرد که بکتاش آبتین، نویسنده، فیلمساز و عضو دیگر کانون نویسندگان ایران در پی بی‌توجهی به وضعیت جسمانی‌اش در پی ابتلا به کرونا در زندان و اقدام دیرهنگام مسئولان زندان برای مرخصی درمانی در دی ۱۴۰۰ درگذشت.
گزارش اخیر سازمان گزارشگران بدون مرز و درخواست از سازمان ملل برای تشدید نظارت بر عملکرد مقامات جمهوری اسلامی در زندان‌ها به‌ویژه در مورد کنشگران مدنی و سیاسی چند روز پس از آن صورت می‌گیرد که ده‌ها تن از وکلا، زندانیان سیاسی پیشین و کنونی و خانواده‌های آنان در دومین نامه طی چند ماه اخیر خطاب به رئیس جمهور و رئیس قوه قضائیه ایران خواستار «توقف سیطره نهادهای امنیتی بر دستگاه قضایی» و لغو مصوبه «پنهانی» شورای عالی امنیت ملی در ارتباط با زندانیان سیاسی شدند.
بر اساس مصوبه شورای عالی امنیت ملی در سال ۱۳۸۵، برای دادن مرخصی به محکومان امنیتی (سیاسی)، باید اول ضابطان امنیتی یعنی وزارت اطلاعات یا سازمان اطلاعات سپاه در این مورد نظر بدهند.
در این نامه آمده بود که رویه فعلی نشان‌دهنده آن است که «استقلال و عدالت قضایی، در ساختار رسمی و غیررسمی حکومت جمهوری اسلامی در اندازه شعار مطرح و در عمل تنها لقلقه زبان مقامات عالی آن است و این مقامات، دستگاه قضایی را در عمل مجری اوامر نهادهای امنیتی و نظامی می‌خواهند».
بر اساس نظر امضاکنندگان نامه، این مصوبه موجب «سیطره نهادهای امنیتی بر دستگاه قضایی با دخالت در پرونده‌سازی و جزئیات امور و نحوه نگهداری زندانیان سیاسی و زندگی آنها» شده است.
مجمع عمومی سازمان ملل در آذر سال گذشته در قطعنامه‌ای نقض فاحش و سیستماتیک حقوق بشر در ایران را محکوم کرد.
این قطعنامه به تعداد بسیار نگران‌کننده احکام اعدام، دستگیری‌های گسترده و سیستماتیک و بازداشت‌های خودسرانه، محرومیت عمدی زندانیان از دسترسی به درمان و خدمات پزشکی، بدرفتاری با زندانیان در زندان اوین، آزار و اذیت و ارعاب مخالفان و مدافعان حقوق بشر، استفاده از شکنجه برای گرفتن اعتراف و مرگ‌های مشکوک زندانیان اشاره کرده بود.
