خبرگزاری رویترز روز پنج‌شنبه، ۱۵ اردیبهشت، به نقل از چند مقام آگاه به سیاست‌های حکومت ایران نوشت که در پی افزایش بهای نفت تحت تأثیر جنگ در اوکراین، «رهبران مذهبی جمهوری اسلامی عجله‌ای برای احیای برجام و رفع تحریم‌های آمریکا ندارند».
یک مقام ارشد ایرانی که نخواست نامش فاش شود به خبرگزاری رویترز گفت که فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی «طبق برنامه پیش می‌رود» و زمان به نفع ایران است.
این مقام با بیان این‌که اقتصاد ایران در مقطع کنونی دیگر چندان وابسته به احیای برجام نیست تاکید کرد که «در صورت شکست مذاکرات، دنیا به آخر نمی‌رسد» و چنانچه مذاکرات از سر گرفته شود، در هر حال امتیاز بزرگی برای ایران خواهد بود.
به نوشته خبرگزاری رویترز، اگرچه حکومت ایران به‌ظاهر همچنان خواستار احیای برجام و در نتیجه لغو تدریجی تحریم‌های آمریکا است اما به گفته مقامات، بالا رفتن بهای نفت در بازار جهانی برای افزایش درآمد خارجی ایران فرصت استثنایی ایجاد کرده و فشار بر اقتصاد کشور را کاهش می‌دهد.
جمهوری اسلامی به دلیل فشار شدید تحریم‌های آمریکا بر اقتصاد ایران که به نارضایتی گسترده‌ای در میان اقشار مختلف جامعه انجامیده است، از بیش از یک سال قبل انجام مذاکرات برای احیای برجام را پذیرفت.
تا اواخر اسفندماه به نظر می‌رسید که فاصله چندانی تا دستیابی به توافق نهایی باقی نمانده است. اما از آن زمان تا کنون مذاکرات به دلیل اصرار «دقیقه نودی» حکومت ایران بر حذف سپاه پاسداران از فهرست سازمان‌های تروریستی آمریکا متوقف شده‌است.
در پی خروج «یک‌جانبه» آمریکا از برجام در سال ۹۷، دولت دونالد ترامپ تحریم‌های شدیدی علیه بخش مالی و صادرات نفت ایران وضع کرد.
تحت تأثیر این تحریم‌ها که به «فشار حداکثری» شهرت یافت حجم صادرات نفت ایران از حدود ۲٫۸ میلیون بشکه به ۲۰۰ هزار بشکه در روز تنزل یافت.
حکومت ایران نیز به تلافی فشارهای آمریکا از سال ۹۸ بخشی از تعهدات خود در چارچوب توافق هسته‌ای موسوم به برجام را نقض و با راه‌اندازی سانتریفیوژهای پیشرفته، غنی‌سازی اورانیوم را افزایش داد.
بر اساس برآوردهای ایالات متحده، ایران با انباشت سوخت هسته‌ای لازم برای تولید سلاح‌های اتمی فقط چند هفته فاصله دارد.
جمهوری اسلامی مدعی است که تنها در صدد استفاده «صلح‌آمیز» از انرژی هسته‌ای است.
وضعیت صادرات نفت در ایران ۱۴۰۱
جهاد آزور، مسئول بخش خاورمیانه در صندوق بین‌المللی پول، به خبرگزاری رویترز گفت که «اقتصاد ایران طی سال‌های اخیر خود را با تحریم‌ها انطباق داده‌است» و «افزایش بهای نفت و افزایش صادرات نفت درآمد ایران را افزایش خواهد داد».
بهای جهانی نفت به دلیل بحران اوکراین به شدت افزایش یافته است، تا جایی‌که در مارس امسال بهای هر بشکه نفت برنت به ۱۳۹ دلار رسید که از سال ۲۰۰۸ به این سو، افزایشی بی‌سابقه بود.
در بودجه‌ای که سال گذشته در مجلس شورای اسلامی تصویب شد حجم صادرات نفت ایران حدود ۱٫۲ میلیون بشکه در روز و براساس بهای ۶۰ دلار در هر بشکه در نظر گرفته شده بود.
با این حال، به گزارش رسانه‌های داخل ایران، بودجه راهبردی سال جاری براساس حجم صادرات حدود ۱٫۴ میلیون بشکه و بهای ۷۰ دلار تنظیم شده‌است.
هرچند ایران هیچ‌گاه به‌طور رسمی میزان صادرات نفت خود را اعلام نمی‌کند ولی یک مقام ارشد در صنعت نفت ایران گفت حجم صادرات این کشور اکنون به حدود ۱٫۵ میلیون بشکه در روز رسیده است و بخش اعظم آن به بهای تخفیفی به چین فروخته می‌شود.
برخی کارشناسان بر این باورند که مقام‌های جمهوری اسلامی باید بدانند که گشایش‌های اخیر درازمدت نخواهد بود.
دستیابی به توافق در وین برای پایان دادن به تحریم‌ها و عوارض شدید آن برای اقتصاد ایران به لحاظ مهار نارضایتی‌ها در داخل کشور اهمیت فراوانی دارد.
نرخ تورم در سه سال گذشته به شدت افزایش یافته و کارشناسان معتقدند که تحت تأثیر افزایش بی‌مهار قیمت کالاهای اساسی اکنون حدود نیمی از جمعیت ایران زیر خط فقر است.
از نگاه بسیاری از کارشناسان این وضعیت بسیار خطرناک است و می‌تواند حکومت ایران را با بحرانی جدی روبه‌رو کند.
