در آستانه از سرگیری مذاکرات ایران و طرفهای باقیمانده در برجام، رابرت مالی، نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران، از روز پنجشنبه بیستم آبان راهی سفری ۱۰ روزه به کشورهای حاشیه خلیج فارس و اسرائیل شد.
در بیانیه وزارت خارجه آمریکا آمده است آقای مالی سفر خود را با هدف «هماهنگ کردن مواضع در ارتباط با نگرانیهای ناشی از اقدامات حکومت ایران، از جمله تحرکات بیثباتکننده جمهوری اسلامی در منطقه» آغاز کرده است.
اولین توقفگاه آقای مالی طی این سفر ۱۰ روزه ابوظبی در امارات متحده عربی است. بر اساس این بیانیه، آقای مالی در صدر هیاتی متشکل ازمقامهای مختلف آمریکایی و روسای سازمانهای مختلف عازم این سفر شده است.
نماینده ویژه دولت آمریکا بعد از امارات به اسرائیل میرود؛ کشوری که خود را طرف اصلی در برابر برنامه هستهای ایران میداند و با تلقی کردن این برنامه به عنوان «خطر حیاتی» برای موجودیت اسرائیل، گفته است که «طرحها و آمادگی نظامی برای حمله به تاسیسات اتمی ایران را تسریع کرده است».
آقای مالی در پایان گفتوگوهای خود با مقامات اسرائیلی، به عربستان و سرانجام به بحرین خواهد رفت.
در همین حال، با پرواز دوباره بمبافکنهای سنگین آمریکا بر فراز منطقه، فرمانده نیروی هوا- فضای سپاه پاسداران هشدار داده که شاید اسرائیل آغازگر جنگ باشد اما بیتردید پایاندهنده این جنگ، جمهوری اسلامی ایران خواهد بود.
ایران و طرفهای باقیمانده در برجام موافقت کردهاند که برای از سر گیری مذاکرات احیای توافق هستهای از روز هشتم آذر به وین، پایتخت اتریش، باز گردند.
این نخستین دور مذاکرات احیای برجام در دوران ریاست جمهوری ابراهیم رئیسی، رئیس دولت سیزدهم در جمهوری اسلامی، خواهد بود.
رابرت مالی در پنجماه گذشته و از زمانیکه روند مذاکرات متوقف مانده، بارها به اسرائیل سفر کرده و با مقامهای دولت نفتالی بنت، نخست وزیر اسرائیل، به بحث و تبادلنظر پرداخته است.
اسرائیل علاوهبر اینکه با بازگشت احتمالی آمریکا به عنوان عضوی از برجام مخالف است، توافق برجام را فاقد موضوعیت میداند. اسرائیل به آمریکا گفته است که باید در پی تهیه طرحی جایگزین در صورت شکست مذاکرات وین باشد.
اسرائیل تاکید دارد که طرح مورد نظر خود را برای حمله نظامی و گسترش اقدامات علیه ایران، تدوین کرده و ارتش نیز آماده دریافت دستور کادر سیاسی برای حمله به ایران است.
با این حال، آمریکا که کماکان متحد اصلی اسرائیل است، تاکید دارد که از بازگشت ایران به تعهدات در چارچوب مفاد برجام استقبال میکند و در صورت همکاری ایران، آمریکا نیز آماده است تا به برجام باز گردد.
آقای مالی همزمان با آغاز سفرش به منطقه در توئیتی نوشت که تمرکز مذاکرات بر «بازگشت متقابل (آمریکا و ایران) به برجام» است.
از سوی دیگر، در نخستین روز از رزمایش مشترک دریایی آمریکا، اسرائیل، امارات و بحرین در آبهای دریای سرخ، از جمله با هدف آمادگی جهت رویارویی با احتمالات ناشی از رویدادهای مرتبط با ایران، جنگندههای سنگین آمریکایی دوباره بر فراز منطقه پرواز کردند.
دو فروند بمبافکن بی-۱ آمریکایی که گفته میشود میتوانند بمبهای فوقسنگین حمل کنند، همراه با هواپیمای سوختگیری مدل کیسی-۱۰، در پرواز از آسمان اسرائیل، از سوی هواپیماهای جنگی این کشور اسکورت شدند.
ارتش اسرائیل در توئیتر خود نوشت که این پروازها «بخشی از همکاری مشترک است که نقش مهمی در حفظ امنیت دو کشور دارد».
این چندمین بار در یک سال اخیر است که بمبافکنهای ب-۱ به این نوع پروازها در آسمان اسرائیل و کشورهای حاشیه خلیج فارس اقدام میکنند.
از سوی دیگر، امیرعلی حاجیزاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران، روز پنجشنبه گفت: «مقامات رژیم صهیونیستی میدانند که آنها میتوانند آغازکننده جنگ باشند، اما پایان کار با ما است؛ پایان کار، نابودی رژیم صهیونیستی است».
این فرمانده سپاه در بخش دیگری از سخنان خود در آیین یادبود حسن طهرانی مقدم، موسوم به پدر صنایع موشکی ایران، گفت اگر اسرائیل «بهانهای دست ما بدهد، دیگر بعد از این دوره را نخواهد دید و قطعا نابودی آنها به لحاظ تاریخی جلو خواهد افتاد».
فرمانده نیروی هوافضای سپاه گفت «بین همه کشورهای دنیا تنها حکومت و رژیمی که راجع به بقا، موجودیت و ادامه حیات خود صحبت میکند و دور هم جمع شده و هماندیشی میگذارند، رژیم صهیونیستی است».
به نظر میرسد سخنان بالاترین مقام امور موشکی و صنایع فضایی و هوایی حکومت ایران، واکنشی به سلسله سخنان تند مقامهای ارشد نظامی و سیاسی اسرائیل در روزهای اخیر در ارتباط با ایران باشد.
از جمله، آویو کوخاوی، رئیس ستاد ارتش اسرائیل، که روز ۱۸ آبان در نشست کمیسیون امور خارجی و دفاعی مجلس اسرائیل، طرحهای ارتش برای «تسریع در برنامههای حمله به ایران» را توضیح داد.
عاموس یادلین، یک مقام ارشد نظامی پیشین اسرائیل، در واکنش به اظهارات یادشده مقامهای کشورش، گفته است که اسرائیل توان نظامی حمله به ایران را دارد اما معضل اصلی روبهرو شدن با پیامد چنین اقدامی است.