در ادامه بالا گرفتن انتقادها از رد صلاحیتهای گسترده نامزدهای سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران از سوی شورای نگهبان، رئیس جمهوری ایران میگوید که در این مورد «به ناچار» به رهبر جمهوری اسلامی نامه نوشته است.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، روز چهارشنبه، پنجم خرداد، در جلسه هیئت دولت گفت: «من دیروز در این زمینه به ناچار به مقام معظم رهبری نامه نوشتم و آنچه را در ذهنم بود به ایشان منتقل کردم و ایشان آنچه را که به مصلحت میدانند انجام خواهند داد.»
حسن روحانی در مورد وضعیت کنونی انتخابات پیش رو هشدار داد: «این مسئله برای ما بسیار مهم است چرا که ما نمیتوانیم صندوق آرا را رها کنیم. اگر صندوق را رها کنید میخواهید چه چیزی را به جای آن بگذارید و این خیلی خطرناک است که صندوق دیگر کارایی نداشته باشد. اگر نظام تاکنون حفظ شده به خاطر همین صندوق رای و حضور و فداکاری مردم بوده است.»
آقای روحانی در حالی از «کارایی صندوق رأی» در ایران سخن میگوید که قدرت اصلی تصمیمگیری در کشور به اذعان بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران در دست رهبر جمهوری است.
انتقاد آقای روحانی از رد صلاحیت گسترده نامزدها به دست شورای نگهبان همچنین در حالی صورت میگیرد که رد صلاحیت گسترده اکثریت طیفها به طور خودکار، پیشاپیش در قوانین جمهوری اسلامی وجود دارد و طبق این قانون، نامزدهایی که «از رجال» شیعه دوازدهامامی و مؤمن و معتقد به مبانی جمهوری اسلامی و مذهب شیعه دوازدهامامی نباشند خودبهخود حق ورود به این صحنه را ندارند.
با وجود این، از میان افراد باقیمانده نیز روز سهشنبه خبر رسید که شورای نگهبان تنها هفت نامزد را تأیید صلاحیت کرده که عبارت بودند از ابراهیم رئیسی، محسن رضایی، محسن مهرعلیزاده، سعید جلیلی، علیرضا زاکانی، عبدالناصر همتی و امیرحسین قاضیزاده هاشمی.
این فهرست هفت نفره عینا تایید فهرستی بود که خبرگزاری فارس، نزدیک به سپاه پاسداران، دوشنبه شب بر اساس یک منبع «مطلع» منتشر کرد و جنجال گستردهای در فضای سیاسی ایران ایجاد کرد.
حسن روحانی روز چهارشنبه در ادامه سخنانش در جلسه هیئت دولت هشدار داد که این حد از تنگ شدن حلقه گزینههای انتخاباتی به «انسجام، مصلحت ملی، امنیت کشور، مشروعیت نظام و حیثیت نظام در جهان» ضربه میزند.
او در مورد جزئیات محتوای نامهاش به آیتالله علی خامنهای توضیح بیشتری نداد، اما گفت: «آقا در این موارد کمتر وارد میشوند اما به هرحال مواردی هم بوده که ورود پیدا کردهاند. در هر حال این موضوع مربوط به همه مردم است و ما هم درخواست و تقاضایمان را از ایشان انجام دادهایم که اگر صلاح میدانند اقدام کنند.»
علی لاریجانی، مشاور رهبر جمهوری اسلامی و رئیس پیشین مجلس، اسحاق جهانگیری، معاون اول دولت روحانی، و محمود احمدینژاد، رئیسجمهوری پیشین ایران، از غایبان بزرگ فهرست افراد تأیید صلاحیتشده از سوی شورای نگهبان هستند.
علی مطهری، نایب رئیس پیشین مجلس، که نسبت خانوادگی با علی لاریجانی دارد، دلیل رد صلاحیت این نامزد انتخابات را اقامت یکی از بستگان او در خارج از کشور دانسته است.
در ارتباط با این موضوع، سیامک رهپیک، قائممقام دبیر شورای نگهبان، روز سهشنبه ۴ خرداد در یک برنامه تلویزیونی در خصوص اینکه آیا اقامت داشتن یا زندگی کردن بستگان درجه یک در خارج از کشور میتواند یکی از دلایل عدم احراز داوطلبان باشد، این امر را منتفی ندانست و از تأثیر احتمالی آن در کنار دیگر «مسائل» خبر داد.
او گفت: «بهطور طبیعی اگر این موضوع باشد نخیر، و این فی نفسه تأثیری در عدم احراز افراد ندارد اما ممکن است در برخی موارد این موضوع با مسائل دیگری قرار گرفته باشد.»
این عضو حقوقدان شورای نگهبان گفت: «مثلاً ما مصوبات لازمالاجرایی داریم که فرزندان مسئولان در برخی کشورها تحصیل نکنند و اگر این مصداق آن شود؛ بله ممکن است چون ممنوعیتی ملی است و مصوبهای لازمالاجراست و نباید این کار را کنند.»
علی لاریجانی، مشاور رهبر جمهوری اسلامی که اکنون رد صلاحیت شده، روز چهارشنبه خود نیز در گفتوگو با روزنامه همشهری از آن چه «رویه عدهای برای کوچک کردن دایره انقلاب و تقسیمبندیهای جناحی» توصیف کرد، انتقاد کرد.
زهرا شجاعی، دبیرکل مجمع زنان اصلاحطلب که در دولت خاتمی ریاست مرکز مشارکت امور زنان را بر عهده داشت، تنها کاندیدای مشهور زن است که در این دوره ثبتنام کرده بود.
او روز سهشنبه به رسانهها گفت که رد صلاحیت تمام نامزدهای زن در انتخابات ریاست جمهوری «نگرانکننده» است و اضافه کرد که «شورای نگهبان در این دوره حتی حفظ ظاهر هم نکرده و ظاهرا لزوم بالا بودن درصد مشارکت مردم برای اعضای شورای نگهبان اهمیتی نداشته است.»