حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، با تأکید بر اینکه «بدترین اقتصاد اقتصاد خصولتی ست» گفته است در ایران «هیچکس جرأت نمیکند بر خصولتیها نظارت کند».
به گزارش خبرگزاری ایلنا، حسن روحانی روز دوشنبه، ۶ اسفند، در جمع مدیران وزارت کار گفت: «خصولتی یعنی آزاد. [اما] نه مردم و نه دولت هیچ اطلاعی از آنها ندارد».
حسن روحانی با اشاره به اینکه رهبر جمهوری اسلامی هنگام معرفی وزرا به او توصیه کرده است که «دولت دست از اقتصاد بردارد» گفت: «البته به غیر از دولت هم داریم. ما خصوصی، تعاونی و دولتی داریم و منهای دولت، خصولتی است. از طرفی، نه دولتی است که از سوی دولت، مدیریت و نظارت شود و نه تعاونی که شریک داشته باشد و نه خصوصی است.»
اصطلاح «خصولتی» که ترکیبی از دو واژه خصوصی و دولتی است معمولا در اقتصاد ایران به بنگاههایی اطلاق میشود که در ظاهر به بخش خصوصی واگذار شده اما یا در فرایند واگذاری آنها دولتیها دخالت داشتهاند یا همچنان پس از واگذاری به نهادهای اقتصادی زیر نظر دولت، مانند بانکها یا سازمانهای تأمین اجتماعی، وابسته هستند.
نحوه واگذاری و همچنین عملکرد بنگاههای موسوم به خصولتی انتقادهای فراوانی برانگیخته و از جمله مرداد امسال ۳۸ اقتصاددان در نامهای به حسن روحانی خواستار تغییر این وضعیت شدند.
شرکتهای موسوم به خصولتی در ایران از پشتیبانی نهادهایی چون آستان قدس رضوی، بنیاد مستضعفان، بنیاد شهید و به ویژه نیروهای نظامی برخوردارند و به گفته ناظران اقتصادی، بدون اینکه ظاهرا سهمی از بودجه عمومی داشته باشند، دولت را به دادن امتیاز وامیدارند.
حسن روحانی در اظهارات روز دوشنبهاش همچنین به دخالت نظامیان در امور اقتصادی نیز اشاره کرد و گفت: رهبر جمهوری اسلامی هم درباره نیروهای مسلح «همین نظر را دارند و گفتهاند نیروهای مسلح دست از اقتصاد بردارند».
این در حالی ست که فعالان سیاسی و ناظران اقتصادی بارها به سلطه نظامیان در اقتصاد ایران در دوره رهبری علی خامنهای اشاره و از آن انتقاد کردهاند.
از جمله شهریور امسال مهدی کروبی، از منتقدان خامنهای که در بازداشت خانگیست، در نامهای به اعضای مجلس خبرگان، از آنها پرسید: «چرا از رهبری نسبت به ورود سپاه، بسیج و نیروی انتظامی به بانکداری، فروش نفت و ... پرسش نمیکنید؟».
او همچنین خواستار رسیدگی خبرگان به وضعیت نهادهای نظامی و اقتصادی زیر نظر رهبر که «نقش اصلی و مهم در وضعیت اسفبار امروز مردم و کشور دارند» شده بود.
اظهارات جدید حسن روحانی در حالی منتشر میشود که وی پیش از این نیز از نقش نهادهای نظامی در اقتصاد ایران انتقادهایی کرده است.
حسن روحانی تیرماه سال گذشته گفته بود: «بخشی از اقتصاد دست یک دولت بیتفنگ بود که آن را به یک دولت با تفنگ تحویل دادیم، این اقتصاد و خصوصیسازی نیست».
این اظهارات واکنش تند فرماندهان سپاه پاسداران را به دنبال داشت اما پس از بالا گرفتن حملات لفظی، شماری از فرماندهان سپاه با رئیس جمهور ایران دیدار کردند و انتقادهای لفظی پایان یافت.