دو روز پس از اتهام مقامات محلی کُرد در عفرین مبنی بر همدستی روسیه در حملات ترکیه به این منطقه، رئیس جمهور ایران در تماس تلفنی با همتای روسیهای خود اعلام کرد که جمهوری اسلامی «مخالف حضور نیروهای خارجی در خاک سوریه بدون اجازه دولت و ملت این کشور است».
آقای روحانی در این تماس تلفنی گفت که به باور او تهاجم ادامهدار ترکیه در شمال سوریه به نفع هیچیک از کشورهای منطقه نیست.
به گزارش خبرگزاری دولتی ایرنا، حسن روحانی روز سهشنبه ۱۶ بهمن، در تماس تلفنی با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، تأکید کرد که «ادامه تنش در شمال سوریه به نفع هیچکس نیست و امیدواریم همه کشورهای منطقه به تمامیت ارضی و حاکمیت سوریه احترام بگذارند».
آقای روحانی در عین حال خواستار ادامه همکاریهای مشترک تهران، آنکارا و مسکو برای به گفته او، «بازگرداندن آرامش و ثبات به سوریه و مبارزه با تروریسم» شد و از برگزاری نشستی میان روسای جمهور سه کشور استقبال کرد.
براساس گزارش دفتر ریاست جمهوری ایران، ولادیمیر پوتین نیز دراین تماس تلفنی گفتهاست که «حضور هرگونه نیروهای نظامی در خاک یک کشور، باید با اجازه دولت آن کشور یا با مجوز شورای امنیت سازمان ملل متحد باشد و خلاف این امر دخالت آشکار در امور یک کشور مستقل محسوب میشود».
روز دوشنبه نیز بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، گفته بود که عملیات نظامی ترکیه در مناطق کردنشین در شمال شرقی سوریه، «باید متوقف شود و به حق حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه احترام گذاشته شود».
یحیی رحیم صفوی، دستیار رهبر جمهوری اسلامی در امور نظامی، نیز روز سوم بهمن، حضور نیروهای ترکیه در «خاک سوریه» را «غیرقانونی» خوانده و گفته بود که «دولت و ارتش سوریه این حضور را تحمل نخواهند کرد».
ارتش ترکیه روز ۳۰ دی با حمله به عَفرین در شمال سوریه عملیاتی با نام «شاخه زیتون» را آغاز کرد.
رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه، هدف از این عملیات را «پاکسازی» مرز سوریه و ترکیه اعلام کردهاست؛ جایی که شبهنظامیان و نیروهای کرد در آن حضور گستردهای دارند.
دولت ترکیه، شبهنظامیان کرد سوریه در «یگانهای مدافع خلق» و حزب اتحاد دموکراتیک، را مرتبط با «حزب کارگران کردستان» (پکاکا) میداند و در نتیجه آنها را «گروههای تروریستی» خطاب میکند.
روسیه شماری از نیروهای خود را در منطقه عفرین مستقر ساخته بود اما با آغاز تهاجم ارتش ترکیه و نیروهای تحت حمایت آنکارا به عفرین، نیروهای این کشور از این منطقه عقبنشینی کردند.
در همین حال مقامهای محلی کرد در عفرین، روز یکشنبه با متهم ساختن روسیه به همدستی در مرگ غیرنظامیان، از ایالات متحده، اتحادیه اروپا، و شورای امنیت سازمان ملل خواسته بودند برای توقف تهاجم نیروهای نظامی ترکیه در خاک سوریه مداخله کنند.
پیش از این، آمریکا و برخی از کشورهای اروپایی نیز با عملیات نظامی ترکیه مخالفت کردهاند.
ایران، روسیه و ترکیه در ماههای اخیر در تلاشی مشترک از گفتوگوهای آستانه برای رفع اختلاف میان گروههای سوری حمایت کردهاند؛ روندی که مستقل از تلاشهای سازمان ملل برای گفتوگو میان گروههای سوری است.
دولت آنکارا در سراسر دوره هفتساله جنگ داخلی در سوریه، از مخالفان اصلی بشار اسد بود اما در ماههای اخیر لحن مقامهای این کشور در مورد بشار اسد نرمتر شدهاست.