آمریکا و اروپا در پی تخریب کابلهای مخابراتی زیردریایی در دریای بالتیک، انگشت اتهام را به سوی مسکو نشانه رفتهاند، گرچه مسئولین غربی تاکنون صراحتاً کرملین را به این اقدام خرابکارانه متهم نکردهاند.
مقامات این کشورها روسیه را به تشدید «جنگ ترکیبی» متهم میکنند؛ جنگی که در آن از ترکیب چندین روش و ابزار مختلف برای دستیابی به اهداف نظامی، سیاسی یا اقتصادی استفاده میشود.
روزنامهٔ والاستریتجورنال به نقل از منابع امنیتی غربی نوشت ظن این میرود که روسیه در تخریب این کابلهای اینترنتی نقش داشته باشد و کشورهای شمال اروپا در این رابطه تحقیق میکنند.
استکهلم یکشنبه ۲۷ آبان از تخریب مسیر فیبر نوری ۲۱۸ کیلومتری بین جزیرهٔ سوئدی گوتلاند و لیتوانی خبر داد و روز بعد هلسینکی اعلام کرد که کابل اینترنتی ۱۱۷۰ کیلومتری بین فنلاند و آلمان قطع شده است.
سخنگوی شرکت مخابراتی فنلاندی «سینیا» دوشنبه اعلام کرد با این حال ارتباطات اینترنتی بین کشورهای بالتیک قطع نشده و اختلالها حداکثر تا دو هفتهٔ دیگر رفع میشود.
او افزود در حال حاضر امکان یافتن دلیل این قطعی وجود ندارد اما «چنین مشکلاتی بدون مداخلهٔ عوامل خارجی ایجاد نمیشود».
بوریس پیستوریوس، وزیر دفاع آلمان، نیز در رابطه با قطع دو کابل مخابراتی در دریای بالتیک به «خرابکاری» اشاره کرد و افزود: «هیچ کس باور نمیکند که این کابلها تصادفی قطع شده باشند».
وزیران دفاع سوئد و لیتوانی در بیانیهای مشترک اعلام کردند: «مشکلات به وجود آمده را نمیتوان خارج از تهدیدهایی ارزیابی کرد که از روسیه ناشی میشود.»
رادوسلاو سیکورسکی، وزیر خارجه لهستان، در این زمینه هشدار داد: «اگر روسیه از ارتکاب اقدامات خرابکارانه در اروپا دست نکشد، ورشو همهٔ کنسولگریهای روسیه در کشور را خواهد بست.»
با این وجود سخنگوی کرملین مدعی شد چنین اتهاماتی «ساختگی و بیاساس» است و «برای بیاعتبار کردن روسیه» مطرح میشوند.
وزرای خارجه فرانسه، آلمان، ایتالیا، لهستان و بریتانیا نیز سهشنبه در بیانیهای اعلام کردند: «تشدید فعالیتهای ترکیبی مسکو علیه کشورهای ناتو به میزانی بیسابقه افزایش یافته و منجر به تهدیدهای امنیتی قابلتوجه شده است.»
در این بیانیه که همزمان با هزارمین روز جنگ روسیه علیه اوکراین صادر شد، آمده است: «امنیت اروپا نه تنها در معرض تهدیدهایی ناشی از تجاوز نظامی روسیه علیه اوکراین است بلکه هدف جنگ ترکیبی بازیکنان بدخواه قرار گرفته است.»
بیانیه تأکید کرده: «حفاظت از زیرساختهای کلیدی کشورهای اروپایی اهمیت فراوان برای امنیت و مقاومت جوامع اروپایی دارد».
متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجهٔ آمریکا، طی نشست روزانه مطبوعاتی گفت واشینگتن «به شدت نگران جنگ ترکیبی روسیه در اروپا است و برای مقابله با این فعالیتهای خرابکارانه با متحدان اروپایی خود در تماس است». او در عین حال مستقیماً به آسیب کابلهای فیبر نوری در دریای بالتیک اشاره نکرد.
مقامات روس بارها هشدار دادهاند مسکو برای مقابله به مثل حمایت دولتهای غربی از اوکراین از «تمام ابزارهای لازم از جمله اقدامات غیرمتعارف» استفاده خواهد کرد.
در عین حال آنها همواره دست داشتن در تخریب زیرساختهای غربی را تکذیب کردهاند، حتی در مواردی که شواهد غیرقابل انکار در اثبات مسئولیت مسکو ارائه شده بود.
اقدامات تخریبی در کشورهای اروپایی بهویژه پس از آغاز تهاجم گستردهٔ نظامی روسیه علیه اوکراین شدت یافته است.
مقامات غربی مظنونند که هدف «جنگ ترکیبی» روسیه، وارد کردن زیان مالی، منحرف کردن منابع امنیتی، فشار بر دولتها و تحریک رعب و وحشت در کشورهای حامی اوکراین است.
چند روز پیش عملیات خرابکارانهای افشا شد که در چارچوب آن قرار بود مواد منفجره در بار هواپیماهایی به مقصد آمریکای شمالی جاسازی شود؛ روسیه مسئول این اقدام شناخته شده است.
همچنین ماموران امنیتی روس مظنون به دست داشتن در آتشسوزیها و انفجارهایی در تأسیسات نظامی در بریتانیا، آلمان، بلغارستان و جمهوری چک هستند. آنها همچنین متهم به برنامهریزی برای ترور مدیرکل «راینمتال» شرکت بزرگ اسلحهسازی آلمانی، شدهاند.
کشورهای عضو ناتو در ماههای اخیر نظارت بر تأسیسات ارتباطی در بالتیک را افزایش دادهاند و ماه گذشته یک پایگاه دریایی جدید به منظور هماهنگی نیروهای این پیمان در شهر آلمانی روستوک دایر شد. روسیه راهاندازی این پایگاه را «نقض آشکار» پیمانهای امنیتی منطقهای دانست.
تخریب دو شاخهٔ خط لولهٔ انتقال گاز نورد استریم در دو سال گذشته بزرگترین اقدام خرابکارانه در بالتیک بود و اوکراین مظنون به این اقدام است، هرچند کییف مسئولیت خود را نمیپذیرد.
موارد دیگر تخریب زیرساخت حیاتی در این دریا نیز گزارش شده که در برخی موارد ناشی از رفتوآمد کشتیهای غیرنظامی و ماهیگیری است. دقیقاً یک سال پیش یک کشتی چینی متهم به تخریب خط لولهٔ انتقال گاز بین فنلاند و استونی با لنگر خود شد اما اعلام نشده آیا این اقدام عامدانه بوده.
به گزارش روزنامهٔ فایننشل تایمز، یک کشتی چینی دیگر در روزهای قطع کابلهای مخابراتی در بالتیک نیز در این محل حضور داشت؛ این کشتی از روسیه به مصر در حرکت بود و اکنون تحت بررسی است.