لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
شنبه ۳ آذر ۱۴۰۳ تهران ۰۷:۰۷

اضافه شدن نام میخائیل بولگاکف در اوکراین به فهرست سیاه حامیان «امپریالیسم روسیه»


سردیس میخائیل بولگاکف در کی‌یف که سال گذشته به‌نشانۀ اعتراض به آن رنگ قرمز پاشیده شده بود
سردیس میخائیل بولگاکف در کی‌یف که سال گذشته به‌نشانۀ اعتراض به آن رنگ قرمز پاشیده شده بود

مقامات اوکراینی قصد دارند سردیس و همچنین بنای یادبود میخائیل بولگاکف، نویسندۀ دوران اتحاد جماهیر شوروی، در کی‌یف را با این توضیح که «نمادی از سیاست‌های امپریالیستی روسیه» است، حذف کنند.

مؤسسۀ «حافظه ملی اوکراین» مستقر در کی‌یف که سیاست دولتی در مورد بازسازی و نگهداری آثار مربوط به حافظه ملی مردم اوکراین را تعیین می‌کند، میخائیل بولگاکف را به فهرست افرادی که مظهر «نمادهای سیاست امپریالیستی روسیه» هستند، اضافه کرده است.

این بدان معناست که استفاده از نام بولگاکف در فضاهای عمومی اوکراین از جمله بناهای یادبود نویسنده اکنون قانوناً ممنوع است.

یک لوح برجسته از سردیس بولگاکف بر خانه‌ای قرن نوزدهمی در کی‌یف نصب شده که این نویسندۀ مشهور در آن‌جا بزرگ شده بود و این ساختمان در اوایل دهه ۱۹۹۰ به موزه تبدیل شد.

بولگاکف، نویسندۀ رمان مشهور «مرشد و مارگریتا»، سال ۱۸۹۱ در خانواده‌ای روس در پایتخت کنونی اوکراین به دنیا آمد، اما اکنون کارشناسان مؤسسۀ حافظه ملی اوکراین او را به‌عنوان یک «اوکراین‌هراس» می‌شناسند.

گزارش تخصصی مؤسسه حافظه ملی اوکراین دربارۀ شخصیت بولگاکوف حاکی از آن است که در آثار او هیچ شخصیت اوکراینی به صورت مثبت تعریف نمی‌شود.

علاوه بر این، آن‌چنان‌که در گزارش این مؤسسه اشاره شده، این نویسنده به‌طور تمسخرآمیز زبان اوکراینی را تحریف کرده، کلیسای خودمختار اوکراین را به سخره گرفته و وجود ملت اوکراین را هم انکار کرده است.

کارشناسان این گزارش به‌عنوان نمونه به نقل‌قول‌هایی از آثار بولگاکف مانند «روزگار خانواده توربین»، «شب سوم»، «گارد سفید» و «من کشتم» اشاره می‌کنند.

مجسمه‌ای از شخصیت گربه در «مرشد و مارگریتا» در نزدیکی موزه بولگاکف در کی‌یف
مجسمه‌ای از شخصیت گربه در «مرشد و مارگریتا» در نزدیکی موزه بولگاکف در کی‌یف

گزارش این کارشناسان می‌گوید: «میخائیل بولگاکف در جهان‌بینی خود یک امپریالیست است، یک اوکراین‌هراس سرسخت... نویسنده با وجود سال‌ها زندگی در کی‌یف، اوکراینی‌ها و فرهنگ آن‌ها را تحقیر می‌کند، از تمایل اوکراین برای استقلال متنفر است، در مورد تشکیل دولت اوکراین منفی صحبت می‌کند. از میان تمام نویسندگان روس آن زمان، او نزدیک‌ترین فرد به ایدئولوژی‌های فعلی پوتینیسم و توجیه کرملین برای قوم‌کشی در اوکراین است.»

موزه میخائیل بولگاکف در کی‌یف این ارزیابی درباره بولگاکف را غیرمنطقی و تکان‌دهنده می‌داند، بدون این‌که ابهام پیرامون شخصیت این نویسنده را انکار کند.

یک سال پیش، افراد ناشناس با پاشیدن رنگ قرمز به لوح یادبود بولگاکف در ورودی این موزه آسیب رساندند.

در آن زمان، لیودمیلا گوبیانوری مدیر موزه گفت که هیچ قصدی برای تمیز کردن رنگ قرمزی که لوح یادبود را پوشاند، ندارد. او گفت: «این واقعیت که آن‌ها روی آن رنگ پاشیدند، نشانۀ آن است که ما به عنوان یک موزه‌ کار کافی انجام نداده‌ایم.»

او تابلویی طراحی کرد که در زیر لوح مخدوش آویزان شد و روی آن نوشته شده بود «تاریخ را باید مطالعه کرد، نه این‌که رد کرد».

با این حال، متن نوشته‌شده بر روی لوح یادبود اخیراً اصلاح شده است. در اصل به زبان روسی نوشته شده بود و بولگاکف را «نویسندۀ روس و اهل شوروی» توصیف می‌کرد. توضیحات جدید، نویسنده را به عنوان «یکی از ساکنان برجستۀ کی‌یف، پزشک و نویسنده» توصیف می‌کند.

اما آنتون دروبوویچ، مدیر مؤسسه حافظه ملی اوکراین، در پاسخ به انتقادها گفته که هیچ کس موزه بولگاکف را نخواهد بست و نمایش آثار باقی خواهد ماند. او افزوده که هیچ‌کس خواندن آثار بولگاکف در اوکراین را نیز منع نمی‌کند و هنوز در برنامۀ مدارس هم هست.

اما به‌گفتۀ او، «موزه بولگاکف در کی‌یف، با نامی جدید، تنها مکانی در جهان خواهد بود که در آن تمام حقیقت در مورد بولگاکف گفته می‌شود - درباره یهودی‌ستیزی روزمرۀ او، دربارۀ شوونیسم او.»

دروبوویچ تأکید کرد: «تمام تلاش‌ها برای متهم کردن اوکراین به ممنوعیت بولگاکوف نادرست است. ما فقط نمی‌خواهیم از او در فضای عمومی تجلیل کنیم.»

پیشتر، اتحادیه ملی نویسندگان اوکراین نیز خواستار تعطیلی موزه بولگاکف در کی‌یف شده بود و این نویسنده مشهور را فردی نامیده بود که «از اوکراین مستقل متنفر بود».

موزۀ بولگاکف در کی‌یف شعبه‌ای از موزۀ تاریخ کی‌یف است که بیش از ۳۰ سال پیش به مناسبت صدمین سالگرد تولد نویسنده افتتاح شد.

در این موزه وسایل، کتاب‌ها، کارت‌پستال‌ها و عکس‌هایی از بولگاکف که زندگی و خلاقیت هنری و همچنین محیط اطرافش را نشان می‌دهد، به نمایش گذاشته شده است.

پس از تهاجم روسیه به اوکراین، کی‌یف حذف یادبودهای تاریخی و تغییر نام خیابان‌ها و ایستگاه‌های مترو مرتبط با فرهنگ روسیه یا شوروی را به اجرا گذاشته است.

با استفاده از گزارش رادیو اروپای آزاد و رادیو فردا؛ م.ت./ب.ب.
XS
SM
MD
LG