مقتدی صدر، رهبر پرنفوذ شیعیان عراق، روز یکشنبه ۲۰ شهریور از هواداران خود خواست، ضمن حرکت به سمت کربلا به‌مناسبت اربعین، از هرگونه «تعرض به زائران خارجی و به‌خصوص برادران ایرانی» خودداری کنند.
آقای صدر در پیام خود که آن را در توئیتر منتشر کرد، از جمله نوشت: «تعرض به زائران خارجی (غیرعراقی) و به‌خصوص برادران ایرانی با دست یا زبان یا برگه‌های تبلیغاتی یا به هر روشی که باعث ایجاد مزاحمت شود، زشت و ممنوع بلکه حرام و خلاف همه سنت‌هاست.»
این پیام پس از آن منتشر شد که در روزهای اخیر گزارش‌هایی از مواجهه نامطلوب برخی شهروندان عراقی با مسافران ایرانی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که حکایت از نارضایتی آنان از حضور ایرانیان در عراق دارد.
در یکی از ویدئوهای منتشرشده با این موضوع دیده می‌شود که یک عراقیِ ظاهراً ناراضی از دخالت‌های جمهوری اسلامی در عراق، از تحویل آب نوشیدنی به مسافران ایرانی خودداری می‌کند و به‌جای آن آب را روی زمین می‌ریزد.
مقتدی صدر در پیام امروز خود همچنین از هوادارانش خواست در حرکت به سمت کربلا از حمل هرگونه اسلحه و نیز «پرچم متعلق به یک گروه یا طرف یا اردوگاه یا حزب و حتی طائفه» بپرهیزند و هیچ عکس و پلاکاردی هم «نه از شهدا و نه هیچ کس دیگر» به دست نگیرند.
این رهبر شیعی در پیام امروز خود بار دیگر بر این موضوع تأکید کرد که گروه حشدالشعبی و همچنین گروه سرایا السلام نباید در تأمین امنیت کربلا دخالت داشته باشد.
آقای صدر هفته پیش ۱۳ شهریور نیز در پیامی به زبان فارسی از زائران ایرانی خواسته بود به قوانین عراق احترام بگذارند و از مقام‌های عراقی هم خواسته بود امنیت کربلا را به گروه حشدالشعبی نسپارند.
شبه‌نظامیان حشدالشعبی (بسیج مردمی) تحت حمایت جمهوری اسلامی هستند و گروه سرایا السلام (گردان‌های صلح) شاخه نظامی جریان صدری‌ها به شمار می‌روند.
در تازه‌ترین درگیری‌ها در عراق که هفته اول شهریور در بغداد میان نیروهای طرفدار صدر و شبه‌نظامیان تحمت حمایت جمهوری اسلامی رخ داد، حدود سی نفر کشته شدند. این درگیری روز هشتم شهریور با اعلام «عذرخواهی عمیق» صدر از ملت عراق و فرمان او به هوادارانش برای خروج از «محدوده سبز» پایتخت به پایان رسید.
مراسم اربعین امسال در روز ۲۶ شهریور برگزار می‌شود و به‌گفته رئیس ستاد مرکزی اربعین و معاون امنیتی وزیر کشور، تا ۲۰ شهریور دو میلیون و ششصد هزار نفر از ایران وارد عراق شده‌اند و حدود ۶۵۰ هزار نفر نیز در حال برگشت هستند.
این در حالی است که به‌رغم تبلیغات گسترده جمهوری اسلامی مبنی بر آماده‌بودن امکانات برای مراسم حکومتی «پیاده‌روی اربعین»، روز ۱۸ شهریور تمام مرزهای منتهی به معابر خروجی ایرانیان به عراق به‌دلیل «ناکافی بودن امکانات، کثرت جمعیت و هوای گرم» موقتاً بسته و از دیگر مسافرانِ در راه خواسته شد به شهرهای خود برگردند.
ساعتی پس از اعلام این خبر، وزیر کشور ایران هم ضمن درخواست از شهروندان ایرانی برای بازگشت از مسیرهای منتهی به مرزها گفت در این شرایط «صلاح نیست چنین تجمعات گسترده‌ای داشته باشیم.»
یک روز بعد اعلام شد که هم‌زمان با وقوع آشفتگی گسترده در مرزهای غربی ایران و وخامت اوضاع سلامت و بهداشت مسافران در مرز، ۹ شهروند ایرانی تنها در شهر کربلا جان باختند.
با این حال در روزهای بعد خروج مسافران از مرز از سر گرفته شد، اما این وضعیت واکنش‌های انتقادی گسترده‌ای را حتی در میان فعالان رسانه‌ای نزدیک به حکومت و برخی مسئولان جمهوری اسلامی هم در پی داشت.
در تازه‌ترین واکنش‌ها، رمضانعلی سنگدوینی، نماینده مجلس، با انتقاد از «سوءمدیریت دولت در مراسم پیاده‌روی اربعین» گفت: «مسئولان دولتی به‌ویژه وزارت کشور در بروز مشکلات پیش‌آمده مقصر بوده‌اند» و «عدم تأمین آب آشامیدنی و حتی امکانات رفاهی اولیه» برای مسافران «موضوعی نیست که مرتبط با قصور عراقی‌ها باشد».
این اظهارنظر واکنش به تأکید چندین‌باره مقامات دولتی بر بروز مشکل به‌دلیل عدم آمادگی طرف عراقی در پذیرش و انتقال مسافران ایرانی بوده است.
این در حالی است که مقتدی صدر نیز در پیام هفته پیش خود از دولت عراق هم خواسته بود همانند عربستان سعودی و ایران «خارج از توان» خود به زائران خارجی اجازه ورود به کشور ندهد.
روز شنبه ۱۹ شهریور، رئیس کمیسیون بهداشت مجلس نیز فراهم نبودن زیرساخت‌های درمانی برای مسافران اربعین انتقاد کرد و گفت این آشفتگی در حالی رخ داده که قبلاً حضور پنج میلیون نفر را در این مراسم پیش‌بینی کرده بودند.
حسینعلی شهریاری، رئیس کمیسیون بهداشت مجلس، همچنین افزود که «در حال حاضر با تجمع زائران مواجه هستیم بدون اینکه از قبل به تأمین امکانات لازم برای آن‌ها چاره‌اندیشی شود».
مراسم پیاده‌روی اربعین که در چندین سال اخیر با حمایت گسترده نهادهای دولتی و نظامی ایران برگزار می‌شود، مراسمی است که مقامات جمهوری اسلامی از آن به‌‌عنوان «مانور نمایش قدرت سپاه و جمهوری اسلامی در عراق و منطقه خاورمیانه» یاد می‌کنند.
وب‌سایت علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، نیز روز ۱۶ شهریور با انتشار ویژه‌نامه‌ای از این مراسم با عنوان «راهپیمایی جهانی» نام برده بود.
