عربستان سعودی دو هفته پس از ناپدید شدن جمال خاشقجی، روزنامهنگار مخالف حاکمان کنونی این کشور، سرانجام روز شنبه اعلام کرد که وی به دنبال یک درگیری در کنسولگری عربستان در استانبول کشته شده است.
دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، در واکنش به این تاییدیه آن را گامی مثبت و «خوب» در راه کشف حقیقت این رخداد توصیف کرد.
بر اساس گزارش خبرگزاری دولتی عربستان سعودی، هجده نفر تاکنون در ارتباط با این پرونده دستگیر شدهاند و تحت بازجویی قرار دارند. اما نام هیچ یک از بازداشتشدگان در این گزارش عنوان نشده است.
این گزارش همچنین عنوان میکند که ژنرال احمد عسیری، معاون سازمان اطلاعات و امنیت عربستان سعودی، و چهار نفر دیگر از مقامات بلندپایه امنیتی اخراج شدهاند، اما باز توضیحی به دست نمیدهد که این مقامات چه نقشی در کشته شدن جمال خاشقجی داشتهاند.
پیش از این برخی اخبار تاییدنشده از این احتمال سخن میگفت که حکومت عربستان برای فیصله دادن به پرونده جمال خاشقجی که ابعاد بینالمللی گستردهای داشته است، ژنرال عسیری را مقصر اصلی اعلام کند. در این اخبار از آقای عسیری به عنوان چهره نزدیک به محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، و مشاور او نام برده شده بود.
عربستان پیش از این بارها قتل جمال خاشقجی را انکار کرده بود تا روز شنبه که حکومت این کشور در اطلاعیهای آن را تایید کرد.
در این اطلاعیه آمده است: «پادشاهی عربستان نهایت تاسف خود را از اتفاق دردناکی که در این پرونده رخ داده است اعلام میکند و بر تعهد مقامات این کشور تاکید دارد که واقعیات را به اطلاع عموم برسانند و کسانی را که در این رخداد نقش داشتهاند پاسخگو سازند.»
این اطلاعیه میگوید که آقای خاشقجی پس از ورود به کنسولگری عربستان در استانبول با افرادی که در آنجا مواجه شد مشاجره و درگیری فیزیکی پیدا کرد که این امر به قتل او منجر شد و سپس این افراد تلاش کردند که قتل وی را لاپوشانی کنند.
عربستان سعودی کمیسیونی را مسئول تحقیق درباره این پرونده کرده که یک ماه فرصت دارد گزارش خود را آماده کند. این کمیسیون متشکل از مقامات امنیت ملی، وزیر خارجه و وزیر کشور عربستان است.
کمتر از یک روز قبل از این اطلاعیه گزارشهایی منتشر شده بود که از ورود ملک سلمان، پادشاه عربستان، به پرونده در پی بالا گرفتن بحران خبر میداد. این گزارش میگفت که پادشاه عربستان مورد اعتمادترین مشاور خود را روانه ترکیه کرده تا با مقامات ترکیه بر سر این پرونده گفتوگو کند.
روز پنجشنبه نیز دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، گفته بود که اعتقاد دارد آقای خاشقجی کشته شده و اگر مشخص شود که عربستان پشت این رخداد بوده است، تبعات بسیار شدیدی برای آن خواهد داشت.
واشینگتن حکومت عربستان را متحد اصلی خود در خاورمیانه میداند و از این رو آقای ترامپ در ماموریتی اضطراری برای تحقیق درباره این پرونده مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا، را روانه عربستان و ترکیه کرده بود.
پس از آن هم استیون منوچین، وزیر خزانهداری آمریکا، اعلام کرد که از صحبت با آقای ترامپ و آقای پومپئو به این نتیجه رسیده که سفر خود به ریاض برای شرکت در کنفرانس سرمایهگذاری را لغو کند.
در روزهای اخیر مقامات اقتصادی و تجاری و همین طور وزیران خارجه کشورهای فرانسه، بریتانیا، آلمان و هلند نیز اعلام کردهاند که در این کنفرانس شرکت نخواهند کرد. همچنین رسانههای بینالمللی و برخی چهرههای شاخص جهان تجارت از حضور در این کنفرانس انصراف دادهاند از جمله نشریه اکونومیست، نیویورکتایمز و دارا خسروشاهی، مدیرعامل اوبر.
واشینگتن: خواستار اجرای عدالت هستیم
ساعتی پس از انتشار اطلاعیه حکومت عربستان سعودی، دونالد ترامپ آن را یک «گام اولیه خوب» نامید و عنوان کرد که اعتقاد دارد توضیحات ریاض در این باره معتبر است.
همچنین کاخ سفید نیز به این اطلاعیه واکنش نشان داد و بر انجام تحقیقات بینالمللی در رابطه با این پرونده و اجرای عدالت تاکید کرد.
سارا سندرز، سخنگوی کاخ سفید، در توییتر نوشت که ایالات متحده اقدام پادشاهی عربستان سعودی را که اعلام کرده تحقیقات پیرامون سرنوشت جمال خاشقجی در حال انجام است و علیه مظنونان این حادثه نیز دست به اقداماتی زده است تایید میکند.
وی در ادامه عنوان کرد: «ما همچنان به دقت تحقیقات بینالمللی درباره این رخداد تراژیک را دنبال میکنیم و خواستار اجرای عدالت بههنگام، شفاف و مطابق قانون هستیم.»
خانم سندرز در نهایت عنوان کرده است: «ما از شنیدن تایید مرگ آقای خاشقجی اندوهگین شدهایم و تاسف عمیق خود را به خانواده، نامزد و دوستان وی اعلام میداریم.»
تاکید سناتور منندز بر تحریم عوامل درگیر در پرونده
اما از سویی سناتور دموکرات باب منندز خواستار اقدام ایالات متحده در تحریم عوامل سعودی شد که در قتل جمال خاشقجی نقش داشتهاند.
آقای منندز در توییت خود به قانونی که کنگره آمریکا به نام سرگئی مگنیتسکی، حسابدار روس و چهره مبارز علیه فساد، به تصویب رسانده اشاره کرده است. آقای مگنیتسکی در زندان روسیه به قتل رسیده است.
سناتور منندز نوشت: «قانون جهانی مگنیتسکی هیچ استثنایی درباره چنین حوادثی قائل نیست. حتی اگر خاشقجی بر اثر یک درگیری کشته شده باشد، هیچ عذری را نمیتوان از قاتل او پذیرفت.»
وی افزود: «هنوز راه بسیاری تا پایان این ماجرا وجود دارد و ما باید همچنان فشارهای بینالمللی را ادامه دهیم.»
پیش از این نیز برخی از چهرههای شاخص دو حزب دموکرات و جمهوریخواه خواستار تحریم عربستان سعودی به خاطر این رخداد شده بودند.