خبرگزاری بلومبرگ از افزایش سرعت مذاکرات میان آمریکا و عربستان سعودی در دوره اخیر و نزدیک بودن دو کشور به دستیابی به یک «توافق امنیتی» خبر داد
«مقامات مرتبط با مذاکرات» که به نام آنها اشاره نشده، در گفتگو با این رسانه ابراز «خوش‌بینی» کردند که چنین «توافق تاریخی» تا چند هفته آینده بدست آید.
گزارش بلومبرگ در روز پنجشنبه ۱۳ اردیبهشت با استناد به این مقامات نوشت این توافق تضمین‌های امنیتی قابل توجهی در اختیار عربستان قرار خواهد داد و همچنین چارچوبی برای احتمال عادی‌سازی در رابطه آتی عربستان و اسرائیل ارائه می‌کند.
این گزارش حاکی است در مقابل ضمانت‌هایی که واشینگتن به ریاض ارائه می‌کند، آمریکا از تقویت جایگاه منطقه‌ای خود در برابر جمهوری اسلامی و چین، چه از منظر سیاسی و چه از حیث اقتصادی، سود خواهد برد.
به نوشته بلومبرگ، این توافق نسخه جدیدی از چارچوبی است که با هدف انزوای جمهوری اسلامی ، تا پیش از حمله گروه افراطی حماس به اسرائیل تنظیم شده و قرار بود عادی‌سازی رابطه اسرائیل و عربستان بخشی از آن باشد.
گروه افراطی حماس از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا به عنوان یک گروه تروریستی معرفی می‌شود.
در هفته‌های پیش از حمله غافلگیرانه حماس به اسرائیل در ۱۵ مهر سال گذشته، فضای منطقه تحت تأثیر تلاش‌ها و اظهارنظرهای پیاپی سران اسرائیل، عربستان و آمریکا در خصوص محتمل بودن عادی‌سازی رابطه سعودی-اسرائیلی بود و دو وزیر اسرائیلی نیز تنها چند روز پیش از حمله حماس، رسماً به عربستان سفر کرده بودند.
محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان، اواخر شهریور گذشته در گفت‌وگو با فاکس نیوز تأیید کرد که کشورش و اسرائیل «بیش از هر وقت دیگر» به یکدیگر نزدیک شده‌اند.
شماری از مقامات و کارشناسان منطقه و جهان به این موضوع اشاره کرده بودند که یکی از اهداف اصلی حمله حماس به اسرائیل از بین بردن کوشش‌های برقراری مناسبات دیپلماتیک میان اسرائیل و عربستان بود.
به نوشته رسانه‌های اسرائیل، مذاکرات ریاض با واشینگتن برای ارائه تضمین‌های امنیتی آمریکا به دولت سعودی، در پی حمله اخیر موشکی و پهپادی جمهوری اسلامی ایران به اسرائیل، سرعت گرفت، به‌ویژه آن‌که عربستان خود چند سال پیش هدف حملات پهپادی و موشکی ایران به مجتمع نفتی آرامکو قرار گرفته بود.
آندره‌آس کلوث، یکی از ستون‌نویسان بلومبرگ نوشت در حالی که توافق پیشین آمریکا با عربستان با هدف انزوای جمهوری اسلامی ایران در دست تنظیم بود، هدف از نسخه جدید فشار بر اسرائیل است.
منابع آگاه از مذاکرات به بلومبرگ گفتند، آمریکا و عربستان قصد دارند به بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، پیشنهادی بر این اساس بدهند که به عنوان بخشی از توافق عادی‌سازی به توافق مشترک واشینگتن-ریاض بپیوندد یا از آن عقب بماند.
هاآرتص نیز ۱۳ اردیبهشت نوشت عربستان و آمریکا قصد دارند با «دور زدن» اسرائیل منافع خود را تأمین کنند.
به نوشته این روزنامه اسرائیلی، ریاض و واشینگتن نگران هستند که طرف سوم توافق به دلیل ملاحظات سیاسی، منافع امنیتی آنها را به خطر بیندازد، و از این روی، طرح جایگزین را بدون شرط عادی‌سازی رابطه عربستان با اسرائیل تنظیم می‌کنند.
روزنامه بریتانیایی گاردین نیز ۱۲ اردیبهشت نوشته بود در نبود آتش‌بس در جنگ ارتش اسرائیل با گروه افراطی حماس در غزه و نظر به ادامه مخالفت بنیامین نتانیاهو با احتمال تشکیل کشوری مستقل برای فلسطینیان، عربستان به آمریکا فشار آورده تا «طرح ب» (راه جایگزین) را برای معامله کلیدی امنیتی آمریکایی-سعودی عملی کند.
به نوشته گاردین، در یک پیمان دفاعی دو جانبه، آمریکا از جمله متعهد خواهد شد در این زمینه‌ها به عربستان کمک کند: ایجاد صنعت انرژی هسته‌ای برای مصارف مسالمتآمیز که فاقد غنی‌سازی اورانیوم باشد، هوش مصنوعی و سایر فناوری‌های نوظهور.
محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان، بارها در گذشته گفته بود در صورت توسعه طرح هسته‌ای ایران و کشیده شدن آن به تولید تسلیحات، ریاض نیز به دنبال تسلیحات هسته‌ای خواهد بود.
عربستان همچنین خواهان آن است که سخت‌گیری‌ها و کنترل صادرات ریزتراشه‌ها به این کشور، که ابزار توسعه کلیدی در استفاده از هوش مصنوعی است، کاهش یابد تا برنامه‌های سعودی برای تبدیل شدن به قطب فناوری پیشرفته برای منطقه عملی شود.
گاردین افزوده بود بسته امنیتی متقابل آمریکایی- سعودی در ازای پذیرش راهکار دو کشوری (تشکیل کشوری برای فلسطینیان در کنار اسرائیل) راهی برای ورود اسرائیل به آن باز می‌گذارد اما اصل توافق، به دولت بنیامین نتانیاهو وابسته نخواهد بود.
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، که این هفته در نشست مجمع جهانی اقتصاد در ریاض شرکت و بر سر راهکار پایان جنگ غزه با سران منطقه گفتگو کرد، گفت که توافق بین اسرائیل و عربستان برای عادی‌سازی رابطه «به طور بالقوه به تکمیل نزدیک است».
اما گاردین نوشت دولت بایدن هر چند در جستجوی حل نهایی نزاع دیرینه اسرائیلی- فلسطینی بوده اما آن را به سرنوشت جنگ کنونی غزه گره نمی‌زند و هدفش از تقویت شراکت راهبردی با عربستان، تقابل با نفوذ چین و جمهوری اسلامی است.
