چند روز پس از توافق تهران و ریاض برای ازسرگیری روابط دیپلماتیک دو جانبه، وزیر دارایی عربستان سعودی اعلام کرد که این کشور با وجود تحریم‌های بین‌المللی علیه جمهوری اسلامی، ممکن است «خیلی زود» سرمایه‌گذاری در ایران را آغاز کند.
محمد عبدالله الجدعان روز چهارشنبه ۲۴ اسفند در جریان یک کنفرانس مالی در ریاض، در پاسخ به سوالی درباره بازگشت سرمایه‌گذاری‌های دوجانبه میان ایران و عربستان سعودی، گفت: «اگر به اصول آنچه توافق شده پایبند باشیم، ممکن است خیلی سریع این اتفاق بیفتد».
او با اشاره به «فرصت‌های فراوان در ایران» افزود: «من هیچ مشکلی نمی‌بینم که بتواند مانع عادی‌سازی روابط در زمینه سرمایه‌گذاری شود. تا زمانی که به توافق پایبند باشیم، به این معنی که به حقوق حاکمیت ملی احترام بگذاریم و در امور یکدیگر مداخله نکنیم».
ایران و عربستان سعودی روز ۱۹ اسفند با انتشار بیانیه مشترکی رسما اعلام کردند که با میانجیگری چین، توافقی را برای ازسرگیری قریب الوقوع روابط دوجانبه و همچنین عدم مداخله در امور داخلی یکدیگر امضا کرده‌اند.
این توافق که به‌دنبال مذاکرات طولانی با میانجیگری عراق، عمان و در نهایت چین منعقد شد، بازگشایی سفارتخانه‌های عربستان سعودی و ایران ظرف دو ماه آینده پیش‌بینی کرده است.
ایران و عربستان سعودی دو کشور نفت‌خیز رقیب یکدیگر در منطقه خلیج فارس هستند که سال‌هاست در چند کشور عربی خاورمیانه رودرروی یکدیگر قرار گرفته‌اند.
اعلام آمادگی عربستان سعودی برای سرمایه‌گذاری در ایران در حالی است که تهران نیز به بهبود وضعیت اقتصادی خود در پی توافق با ریاض امیدوار است.
علیرضا عنایتی مدیرکل خلیج‌فارس وزارت خارجه جمهوری اسلامی روز چهارشنبه به خبرگزاری دولتی ایرنا گفت که در صورت فعال شدن موافقتنامه ایران و عربستان سعودی، این توافق «می‌تواند زمینه همکاری اقتصادی و تجاری ایران با عربستان را کاملاً فراهم کند».
اما جمهوری اسلامی از سال‌ها پیش تحت تحریم‌های کلیدی آمریکا قرار دارد و بویژه بخش حیاتی نفت ایران از سرمایه‌گذاری خارجی محروم شده است.
در حالی که تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی همچنان برقرار است، مشخص نیست که خواست عربستان برای سرمایه‌گذاری در ایران چگونه قرار است محقق شود.
بر اساس آخرین گزارش سالانه کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل، آنکتاد، عربستان در سال ۲۰۲۱ حدود ۲۴ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری مستقیم در کشورهای خارجی انجام داده است که نسبت به سال ۲۰۲۰ رشدی ۳۸۰ درصدی را نشان می‌دهد. ایران هیچ سهمی در جذب این سرمایه نداشته است.
در مقام مقایسه، کل سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی جذب شده به ایران در سال ۲۰۲۱ فقط حدود ۱.۴ میلیارد دلار و کل سرمایه‌گذاری مستقیم خود ایران در کشورهای خارجی تنها ۸۰ میلیون دلار بوده است.
بر اساس آمارهای آنکتاد، عربستان از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۱ در مجموع ۱۴۵ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری مستقیم در کشورهای خارجی داشته است.
ریاض همچنین حدود یک سال پیش با کویت بر سر سرمایه‌گذاری مشترک برای توسعه میدان گازی الدُره (میدان آرش) به توافق رسید. این میدان گازی دریایی میان این دو کشور عربی و ایران مشترک است، اما جمهوری اسلامی توان مالی برای توسعه بخش ایرانی آن را نداشته است.
سخنگوی وزارت خارجه ایران روز ششم فروردین امسال، توافق جدید عربستان سعودی و کویت با هدف توسعه میدان مشترک گازی آرش را «غیرقانونی» خواند و گفت حق ایران برای بهره‌برداری از این میدان همچنان محفوظ است.
