ماری لاولر، گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در امور مدافعان حقوق بشر، از «تهدید به تجاوز و مرگ» شش فعال حقوق زنان در ایران که به تازگی زندانی شدند، خبر داد.
خانم لاولر این موضوع را روز دوشنبه ۲۵ تیر در پستی در شبکه ایکس اعلام کرد.
اشاره او به انتقال جلوه جواهری، آزاده چاوشیان، نگین رضایی، فروغ سمیع‌نیا، شیوا شاه‌سیاه و متین یزدانی، فعالان حقوق زنان، در روز ۲۳ تیر برای تحمل حبس به زندان لاکان رشت، مرکز استان گیلان است.
گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در امور مدافعان حقوق بشر در توئیت خود، زندانی‌کردن این فعالان حقوق زنان در ایران را خبری «نگران‌کننده» خوانده و نوشته که آن‌ها «با خشونت دستگیر، شکنجه و در بازجویی‌ها تهدید به تجاوز و مرگ شدند».
او از جمهوری اسلامی ایران خواسته است تا فوراً این شش نفر را آزاد کرده و به سرکوب فعالان حقوق زنان در ایران پایان دهد.
این برای نخستین‌بار نیست که فعالان حقوق زنان در ایران با تهدید به تجاوز، تعرض و مرگ مواجه می‌شوند. پیش از این گزارش‌های متعددی به نقل از خود این افراد یا زندانیان دیگری که شاهد این روایت‌ها بودند، منتشر شده است.
مأموران امنیتی جمهوری اسلامی ۲۵ مرداد پارسال ۱۲ تن از کنشگران حقوق زنان و فعالان مدنی ساکن استان گیلان از جمله این شش فعال مدنی را در شهرهای رشت، فومن، انزلی و لاهیجان بازداشت کردند.
این فعالان در مجموع به «بیش از ۶۰ سال حبس» محکوم شدند که این حکم هشتم خرداد امسال در دادگاه تجدید نظر استان گیلان تأیید شد.
پیشتر منابع نزدیک به این کنشگران به رادیوفردا گفته بودند که اغلب آنان در طول بازداشت تحت فشارهای سنگین بازجویی، ضرب‌وشتم، تعرض جنسی، تهدید به مرگ و اعدام مصنوعی قرار گرفتند.
بنا به اطلاعاتی که به رادیوفردا رسیده بود، بیشتر خشونت‌های فیزیکی و روانی در دوران بازجویی و حبس این فعالان و بازداشتی‌های بعد از جنبش «زن زندگی آزادی» در گیلان با اطلاع و به‌دستور مستقیم «بازپرس سلطانی» در شعبه ده دادگاه کیفری رشت انجام گرفته است.
با این حال و به‌رغم این‌که جزئیات این خشونت‌ها و شکنجه‌ها هنگام بازداشت و در دوران بازداشت را منابع دیگری هم منتشر کردند، محسن سلطانی، بازپرس پرونده، نه‌تنها این موضوع را پیگیری نکرد که فروغ سمیع‌نیا در مصاحبه با کانون زنان ایرانی گفت زمانی که از برخورد خشونت‌آمیز زمان بازداشت و بازجویی به بازپرس پرونده شکایت کرده، بازپرس پرونده به او گفته است «خودم گفتم».
بر اساس احکام صادره علیه این فعالان حقوق زنان، زهره دادرس به اتهام «تشکیل گروه با هدف برهم زدن امنیت ملی» و «اجتماع و تبانی» به ۹ سال و ۶ ماه حبس محکوم شد؛ یک گروه تلگرامی که خود بازداشت‌شدگان آن را یک «گروه دوستانه» خواندند.
فروغ سمیع‌نیا، سارا جهانی، یاسمین حشدری، شیوا شاه سیاه، نگین رضایی، متین یزدانی، آزاده چاوشیان و زهرا دادرس نیز به اتهام «اجتماع و تبانی» و «عضویت در گروه» هریک به شش سال و سه ماه و ۱۷ روز حبس محکوم شدند.
جلوه جواهری و هومن طاهری هم به اتهام «تبلیغ علیه نظام جمهوری اسلامی» به یک سال حبس تعزیری محکوم شدند.
در همین پرونده، زهره دادرس روز جمعه ۲۰ تیرماه برای اجرای حکم زندان بازداشت شد و زهرا دادرس نیز که برای پیگیری وضعیت خواهرش به اجرای احکام دادگستری مراجعه کرده بود، بازداشت و به همراه او به زندان لاکان رشت منتقل شد.
زهره و زهرا دادرس در دوران بازداشت اولیه، به دستور بازپرس پرونده، محسن سلطانی، اجازهٔ ملاقات با یکدیگر نداشتند و مانند سایر دوستان خود نیز در زمان بازداشت با رفتار خشونت‌آمیز مواجه شدند.
مأموران وزارت اطلاعات بامداد ۲۵ مرداد با «کلت» و «کلاشینکف» به منزل زهرا دادرس هجوم بردند. ضرب‌وشتم و تهدید به شلیک از این بابت بود که نیروهای امنیتی از لحظات اولیهٔ بازداشت رمز تلفن همراه او را می‌خواستند؛ اتفاق مشابهی که برای دیگر اعضای پرونده هم رخ داد.
