دولت سوریه در روزهای اخیر گروهها و جریانهای فلسطینی حاضر در این کشور را مجبور کرد تا برای برگزاری هرگونه برنامه یا تجمعی در اعلام حمایت از مردم غزه، «مجوز امنیتی» دریافت کنند.
گزارشهای منتشر شده در شماری از رسانههای عربی حاکی از آن است که در تصمیم ابلاغ شده آمده است که این دستور العمل برپایه ماده قانونی «مقابله با تروریسم و گروههای مسلح و حمایت از امنیت» تعریف شده است.
«کارگروه اقدام برای فلسطینیها در سوریه» که شبکهای حقوقی و رسانهای است، گزارش داده که «نمایندگان گروههای فلسطینی، ساکنان اردوگاه خان دنون در حومه دمشق پایتخت سوریه و دیگر اردوگاهها، به موانع ایجاد شده توسط سازمانهای امنیتی سوریه برای انجام فعالیتهایی در حمایت از مردم غزه اعتراض کردهاند».
فایز ابو عبید، مدیر دفتر اطلاع رسانی این کارگروه، نیز در گفتگو با شبکه «الحره» گفت: «دستگاههای امنیتی سوریه برگزاری هر گونه تجمع یا راهپیمایی را منوط به بررسیهای امنیتی دقیقی کرده که چند هفته زمان میبرد و در نهایت پاسخ منفی دریافت میکند».
سختگیریهای دستگاههای امنیتی سوریه به گونهای است که حتی مانع از برگزاری تجمع کودکان و روشن کردن شمع در اردوگاه خان دنون شدند. آنها اخیرا نیز مانع برگزاری تظاهرات توسط گروههای فلسطینی در نزدیکی بلندیهای جولان شدهاند.
«کارگروه اقدام برای فلسطینیها در سوریه» به نقل از منابعی در حزب بعث حاکم در سوریه گزارش داده است: «دستورالعملها پس از ارزیابیهای امنیتی و سیاسی صادر شده که معتقد است چنین اقداماتی میتواند خشم اسرائیل و آمریکا را برانگیزد و سوریه را در معرض دخالت نظامیشان قرار دهد».
الحره از یک منبع دیگر در شهر حمص سوریه هم نقل میکند که گفته است: «سیاست جدید تنها به دمشق محدود نمیشود بلکه شامل دیگر مناطق فلسطینینشین در مناطق مرکزی سوریه از جمله حمص و حلب نیز میشود».
موضع سوریه در برابر رویدادهای اخیر
از روز ۱۵مهر که شبهنظامیان گروه فلسطینی حماس به شهرها و شهرکهای اسرائیلی حمله کردند و در مقابل اسرائیل جنگ در نوار غزه را آغاز کرد، به نظر میرسد که دولت سوریه در تلاش است تا در متن رویدادها قرار نگیرد.
با وجود بیانیه صادر شده از سوی وزارت خارجه سوریه که در آن اتفاقات نوار غزه و اقدامات اسرائیل در این منطقه را محکوم کرد، دولت دمشق زبان دیپلماتیک را در مواجهه با رویدادهای جاری رها نکرده و از «محکومیت دیپلماتیک» فراتر نرفته است.
سوریه از چند دهه پیش خود را بخشی از آنچه که «محور مقاومت» نامیده میشود معرفی میکند. نام فلسطین و مناقشه فلسطینی-اسرائیلی در اکثر سخنرانیهای بشار اسد رئیسجمهور سوریه تکرار میشود اما نیروهایش در روی زمین سیاستی متضاد در پیش گرفتهاند.
«شبکه حقوق بشر سوریه» کشته شدن ۳۲۰۷ پناهجوی فلسطینی را از ماه مارس ۲۰۱۱ تا اکتبر ۲۰۲۲ توسط نیروهای دولتی سوریه مستند کرده است. ۲۷۲۱ نفر دیگر نیز در بازداشت دستگاههای امنیتی سوریه به سر میبرند.
در سالهای گذشته هر گاه رویدادی در مناطق فلسطینی چه در کرانه باختری و چه در غزه روی میداد، در اردوگاههای فلسطینی در سوریه تجمع و تظاهرات برگزار میشد و برای این اقدام هم نیاز به موافقت دستگاههای امنیتی نبود.
از زمان آغاز جنگ در غزه نیز بشار اسد رئیسجمهوری سوریه سخنرانی نکرده است و تنها خبرگزاری دولتی سوریه (سانا) گزارشی از دیدار او با «شماری از دیپلماتها» را منتشر کرده که گفته است: «کشورهای اروپایی و آمریکا تنها یک معیار در سیاستهای خود دارند و آن هم حرکت به سمت منافع خودشان است حتی اگر به زیان دیگر کشورها و ملتها باشد».
او «یکی از بزرگترین دلایل تنشها در منطقه از جمله جنگ کنونی در غزه» را یکی از نمونههای برجسته این سیاست دانست، اما توضیح بیشتری نداد که این برخلاف سیاست معمول او است که همواره بر «نقش محوری سوریه در فلسطین» تاکید میکرد.