استافان دمیستورا، نماینده سازمان ملل در گفتوگوهای صلح سوریه، روز پنجشنبه، ۲۳ آذرماه، آخرین دور از این مذاکرات در سوئیس را «فرصت ازدسترفته» توصیف کرد.
در مقابل مذاکرهکننده اصلی اپوزیسیون سوریه گفت که «خطری بزرگ» مذاکرات را تهدید میکند و جامعه بینالملل باید بیشتر تلاش کند تا نماینده حکومت بشار اسد را به پای میز مذاکره بکشاند.
اما آقای دمیستورا، میانجی سازمان ملل، در عین ابراز نومیدی چنین نظر داد که اگر راهی برای ترغیب حکومت بشار اسد به ادامه گفتوگوها پیدا شود، «شاید ماه آینده» مذاکرات ادامه یابد.
به گزارش خبرگزاری رویترز از ژنو در سوئیس، محل برگزاری این مذاکرات، آقای دمیستورا شکست این دور از مذاکرات را بیشتر معلول رفتار حکومت بشار اسد دانست.
استافان دمیستورا در عین حال از موضع اپوزیسیون سوریه نیز «تا حدی ابراز نومیدی» کرد که هر گونه نقش برای بشار اسد در آینده این کشور را نفی کردهاند.
در همین زمینه نماینده حکومت دمشق در مذاکرات صلح ژنو نیز روز پنجشنبه اعلام کرد که تا زمانی که مخالفان بر برکناری بشار اسد از قدرت اصرار دارند، هیچ مذاکرهای با آنان در کار نخواهد بود.
ابراهیم جعفری، نماینده سوریه در سازمان ملل، این سخنان را روز پنجشنبه در پایان هشتمین دور مذاکراتی که با پشتیبانی سازمان ملل برگزار میشود، اظهار کرد.
نماینده حکومت دمشق همچنین گروه مخالفان حکومت را به خاطر «اعلامیه ریاض» مورد انتقاد شدید قرار داد.
این اعلامیه پیش از مذاکرات ژنو در عربستان سعودی تنظیم و منتشر شد. بر اساس «اعلامیه ریاض»، آغاز روند سیاسی جدید در سوریه تنها با کنارهگیری بشار اسد از قدرت امکانپذیر میشود.
به گفته میانجی سازمان ملل، هدف از این دور از مذاکرات «آغاز گفتوگوی واقعی» میان دو طرف بوده و این هدف برآورده نشده است.
آقای دمیستورا گفت: «نتیجه میگیرم که این یک فرصت ازدسترفته بزرگ بود. فرصتی طلایی در پایان سال جاری، یعنی زمانی که از جهات مختلف این نشانه هست که عملیات نظامی دارد به پایان میرسد.»
روز دوشنبه، ۲۰ آذر، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، با اشاره به «تحقق هدف مشترک مسکو و دمشق در نابود کردن گروه حکومت اسلامی (داعش) در سوریه» اعلام کرد که بخشی از نیروهای روسی پس از دو سال از این کشور خارج میشوند.
مداخله نظامی روسیه در جنگ داخلی سوریه در سال ۲۰۱۵ آغاز شد و از آن زمان تاکنون اوضاع را به نفع حکومت بشار اسد تا حد زیادی تغییر داده است. مسکو و دمشق میگویند که دخالت نظامی روسیه در پی درخواست حکومت بشار اسد انجام شد. روسیه در کنار ایران، متحدان اصلی بشار اسد در جنگ داخلی سوریه هستند. مقامات آمریکایی بارها ایران و روسیه را مسئول کشتار غیرنظامیان در سوریه دانستهاند.
در مقابل مذاکرات تحت لوای سازمان ملل که تاکنون راه به جایی نبرده است، روسای جمهوری ایران، ترکیه و روسیه روز یکم آذر در نشست سهجانبهای در سوچی شرکت کردند که هدف از آن بررسی روند و نتایج مذاکرات آستانه و بررسی آغاز فرایند سیاسی در سوریه عنوان شد.
مذاکرات آستانه، قزاقستان، به همت ایران و روسیه آغاز شده و ادامه یافته و تاکنون به دلیل نفوذ سیاسی و نظامی این دو کشور در سوریه موفقتر از سازمان ملل عمل کرده است.
سه رئیس جمهور در کنفرانس سوچی از دولت سوریه و «مخالفانی که خود را به حاکمیت، استقلال، وحدت و تمامیت ارضی و تجزیهناپذیری سوریه متعهد میدانند» خواستند تا در «کنگره گفتوگوی ملی سوریه» شرکت کنند.
آقای دمیستورا، نماینده سازمان ملل، روز پنجشنبه تأکید کرد که سهشنبه هفته آینده در نیویورک با آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، و اعضای شورای امنیت برای یافتن راههای جدید جهت ادامه مذاکرات صلح رایزنی خواهد کرد.