برای نخستین بار از آغاز جنگ داخلی سوریه، گذرگاه مرزی قنیطره میان این کشور و شمال اسرائیل گشوده میشود.
به گزارش خبرگزاری رویترز، این توافق شامگاه جمعه، ۲۰ مهرماه، میان اسرائیل، سوریه و سازمان ملل متحد به دست آمد.
نیکی هیلی، نماینده آمریکا در سازمان ملل متحد، با اشاره به این که کشورش از این توافق خشنود است، افزود که گذرگاه قنیطره از دوشنبه، ۲۳ مهر، گشوده خواهد شد.
خانم هیلی تاکید کرد که تجدید کار این گذرگاه تلاش «اندوف»، نیروی ناظر سازمان ملل در ارتفاعات جولان، را در جلوگیری از اقدامات خصمانه در منطقه افزایش میدهد.
وی از اسرائیل و سوریه خواست کار ناظران را در استقرار در منطقه تسهیل کرده، امکانات لازم را در اختیار آنها بگذارند و امنیت آنها را تضمین کنند.
به گفته ناظران در اسرائیل، موافقت دولت بنیامین نتانیاهو و ارتش این کشور با گشایش گذرگاه مرزی قنیطره به مفهوم کنار آمدن اسرائیل با واقعیت تثبیت دوباره حکومت بشار اسد در سوریه است.
به گزارش وبسایت خبری واینت، آویگدور لیبرمن، وزیر دفاع اسرائیل، دو هفته پیش از این منطقه مرزی بازدید کرده و گفته بود: «آماده است دستور گشایش این مرز را به روی عبور شهروندان و کالاها بگشاید؛ درست همان طور که تا پیش از جنگ داخلی سوریه در جریان بود.»
لیبرمن در همان زمان افزود: «آمادگی مشابهی را نیز در طرف سوری مشاهده کرده ایم.»
از بعد از توافق ترک مخاصمه اسرائیل و سوریه، که یک سال بعد از آخرین جنگ بین دو کشور در سال ۱۹۷۳ حاصل شد، نیروهای ناظر سازمان ملل متحد در ارتفاعات جولان مستقر بودند.
ایران نیز در زمان حکومت محمدرضا شاه پهلوی بخشی مهم از نیروی ناظر بر صلح جولان محسوب میشد.
اما با آغاز جنگ داخلی سوریه و وخیم شدن اوضاع جولان و پیشروی گروههای معارض در سوریه و به خطر افتادن جان ناظران نیروهای «اندوف»، این سپاهیان بین المللی مناطق مرزی را ترک کردند.
در چهار سال گذشته بارها گروههای مختلف شورشی کنترل منطقه مرزی سوریه و اسرائیل را به دست گرفتند تا این که حکومت اسد در ماههای گذشته با کسب دستاوردهای مهم نظامی به یاری ایران، روسیه و حزبالله، همه گروههای شورشی را در این منطقه وادار به عقبنشینی کرد.
اسرائیل نیز که در سال های گذشته به روستاهای آن سوی مرز و شماری از گروههای شورشی کمک می کرد، تا از این راه امنیت مرز خود را حفظ کند، برنامه کمک ها را متوقف کرد.
بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، دردوره اخیر گفته است، از سوریه انتظار دارد که توافق ترک مخاصمه سال ۱۹۷۴ مبنی بر دور کردن مخاطرات از مرزهای دو کشور را اجرا کند؛ درخواست اکید وی در خصوص دور کردن نظامیان ایران و همپیمانان ایران از این مرزها بوده است.
وزیر دفاع اسرائیل در بازدید دو هفته پیش از مناطق مرزی تایید کرد که نیروی پلیس نظامی روسیه در ماههای گذشته در تثبیت اوضاع و آرامش این بخش نقش مهمی داشته و بعد از گشایش گذرگاه، این نقش را ادامه می دهد.
هنگامی که خبرنگاران اسرائیلی از آویگدور لیبرمن در بازدید دو هفته پیش او از مرزها پرسیدند که آیا این کشور دوباره حکومت اسد را به رسمیت می شناسد، وی گفت: «ما هرگز موضع خود را تغییر ندادیم؛ گفته بودیم که در امور سوریه دخالت نمی کنیم؛ اسد دوست ما نیست؛ از نظر ما او یک جنایتکار جنگی است... ولی تنها چیزی که برای ما اهمیت دارد، امنیت شهروندان اسرائیل است.»
با گشایش دوباره گذرگاه قنیطره انتظار می رود رفت و آمد میان اعراب دروزی بخش اشغالی جولان با بستگان و دوستان آنها در بخش سوری جولان و تحصیل دانشجویان دروزی در بخش اشغالی در دانشگاههای سوریه و همچنین حمل و نقل کالا در دو سوی مرز از سرگرفته شود.
با وجود اشغال بخش وسیعی از جولان سوریه از سوی اسرائیل در جنگ سال ۱۹۷۳ و اقدام این کشور در «انضمام» جولان به خاک خود از سال ۱۹۸۱، هنوز هزاران عرب دروزی شمال اسرائیل با سوریه ابراز همبستگی می کنند.