شوکت میرضیایف، دومین رئیس‌جمهور ازبکستان از زمان استقلال این کشور پس از فروپاشی اتحاد شوروی، دقیقاً یک ماه پس از آغاز دوران ریاست جمهوری خود در یک سخنرانی مهم در جلسه مجالس قانونگذاری کشور رئوس سیاست‌های خود را تشریح کرد.
او در سخنرانی روز ۱۴ ژانویه ۲۰۱۷ به مسائل گوناگونی از جمله دفاع از حقوق بشر، تقویت شفافیت و مبارزه با فساد دولتی پرداخت. آقای میرضیایف، رهبر ۶۳ ساله ازبکستان، پرجمعیت‌ترین کشور آسیای میانه، با تأکید بر این سیاست‌ها قصد داشت نشان دهد که از میراث اسلام کریم‌اف، رئیس‌جمهور پیشین کشور که چند ماه قبل فوت کرده بود، فاصله خواهد گرفت.
او در این سخنرانی بر سیاست مالی مسئولانه نیز تأکید کرد.
او خطاب به اعضای پالمان گفت: «من به خوبی می‌دانم چگونه باید دخل و خرج را حساب کرد. بودجه دولتی بی‌نهایت نیست و به همین خاطر باید به طريقی معقولانه به اهداف مشخص اختصاص یابد. این واقعیت روشن و غیرقابل انکاری است. در مورد ثروت کشور و ملت باید با دقت و احتیاط عمل کرد.»
اما به فاصله چند هفته پس از سخنرانی آقای میرضیایف شرکت‌های دولتی ازبکستان اجرای طرحی را آغاز کردند که تعهد دولت به شفافیت و هزنیه کردن مسئولانه بودجه کشور را زیر سؤال می‌برد. این طرح احداث یک اقامتگاه خصوصی کوهستانی برای رئیس‌جمهور بود که در کنار سایر امکانات تجملی شامل یک آب‌بند بزرگ است.
احداث این مجموعه ساختمانی تفریحی یکی از محورهای تحقیقات گسترده بخش ازبکی رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی است که براساس گفت‌وگو با افراد دخیل و یا مطلع از این طرح انجام شده است. این مجموعه ساختمانی در یک منطقه طبیعی حفاظت‌شده احداث شده و به دلیل مسدود کردن جاده‌ها و استقرار نیروهای امنیتی در منطقه دسترسی به آن ناممکن است.
این منابع که به دلیل نگرانی از اعمال فشار حکومت و یا صاحبکاران ترجیح دادند نامشان در گزارش فاش نشود، به خبرنگاران ما گفتند که این اقامتگاه خصوصی در فاصله صد کیلومتری تاشکند قرار دارد و شامل یک ویلای مجلل برای آقای ضیایف و خانواده اوست. دو منبع هزنیه احداث این مجموعه را چند صد میلیون دلار تخمین می‌زنند.
طرح احداث این مجموعه ساختمانی که بخش اعظم آن در سال ۲۰۱۹ تکمیل شد فقط در چند سند دولتی علنی قید شده است.
دفتر ریاست جمهوری ازبکستان حاضر نشد به سؤالات ما در مورد این طرح پاسخ دهد.
ولی در تحقیقات بخش ازبکی رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی این نکات مشخص شده است:
- این اقامتگاه کوهستانی در یکی از شش منطقه ممنوعه پرواز ازبکستان قرار دارد.
- دولت ازبکستان در مورد آب‌بند بزرگ این مجموعه و یا هدف از احداث آن هیچگاه توضیح علنی نداده است.
- تلفن‌های موبایل کارگرانی که در این طرح مشغول کار بودند قبل از ورود به محدوده ساختمانی ضبط می‌شد و خبرنگاران تاکنون موفق نشده‌اند حتی یک عکس از این مجموعه ساختمانی پیدا کنند.
- یکی از مدیران شرکت راه‌آهن دولتی که سرپرست اجرای این طرح بوده، به یک فعال سیاسی در ازبکستان گفته است که احداث این مجموعه به عنوان یک برنامه «محرمانه» طبقه‌بندی شده بود.
تحقیقات ما درعین حال بخشی از هزینه‌های انسانی و زیست محیطی این طرح، از جمله اختلال در جریان آب به سوی روستاهای واقع در دامنه این کوهستان و رانده شدن چند خانواده از محل سکونت طبیعی خود را برملا کرده است.
مادر و سرپرست ۹۳ ساله این خانواده که در حفاظت از محیط طبیعی منطقه نقش مهمی دارد در ژوئن ۲۰۱۷ و حدود شش ماه پس از سخنرانی شوکت میرضیایف در پارلمان ازبکستان، از احداث این مجموعه ساختمانی به پارلمان و رئیس‌جمهور شکایت کرد.
او با اشاره به تأکید رئیس‌جمهور جدید بر «حاکمیت قانون» گفت: «چرا مقامات محلی این مقررات را رعایت نمی‌کنند و فقط به فکر منافع خویش هستند. چرا رهبران ما نمی‌روند تا واقعیات را به چشم خود ببینند؟»
