در ادامه واکنشهای اروپا به گام نهایی عدول ایران از تعهدات برجامی، بریتانیا این اقدام را «نگرانکننده» خواند و آلمان اعلام کرد که این اقدام میتواند اولین گام به سوی پایان این توافق باشد.
سخنگوی نخستوزیر بریتانیا این تصمیم را «نگرانکننده» خواند و افزود که لندن در حال رایزنی فوری با دیگر طرفهای برجام درباره برداشتن گامهای بعدی است.
در همین حال وزیر خارجه آلمان اعلام کرد که گام پنجم عدول ایران از برجام میتواند اولین گام به سوی پایان این توافق باشد.
هایکو ماس تاکید کرد که نمیتوان این اقدام را کوچک شمرد.
قرار است امروز رهبران فرانسه، آلمان و بریتانیا در جلسهای پیرامون تصمیم جدید ایران گفتوگو کنند.
روز یکشنبه، همچنین آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه، و بوریس جانسون، نخست وزیر بریتانیا، در یک بیانیه مشترک از ایران خواستند، از اقدامات مغایر با برجام دست بردارد و به توافق هستهای پایبند باشد.
همزمان سفیر روسیه در آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز در توئیتر خود، ادامه همکاری ایران با این آژانس را به معنای ادامه نظارت بر فعالیتهای هستهای ایران دانست. با این همه میخائیل اولیانف تاکید کرده که برای روشن شدن همه ابعاد وضعیت تازه، به زمان بیشتری نیاز است.
جمهوری اسلامی ۱۵ دی ماه اعلام کرد که دیگر «با هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی -شامل ظرفیت غنیسازی، درصد غنیسازی، میزان مواد غنیشده، و تحقیق و توسعه- مواجه نیست».
تهران بار دیگر اظهار کرده که در صورت رفع تحریمها و «منتفع شدن ایران از منافع برجام» آماده «بازگشت به تعهدات برجامی» خود است.
ایران از ۱۸ اردیبهشت امسال و در سالگرد خروج آمریکا از برجام، رسماً کاهش «برخی» تعهداتش در «چارچوب این توافق» را اعلام کرد.
تهران در مرحله اول اعلام کرد دیگر به محدودیت ذخیره اورانیوم غنیسازی که ۳۰۰ کیلوگرم است پایبند نخواهد بود. در گام دوم که روز ۱۷ تیرماه برداشته شد، غنیسازی از سطح ۳.۶۷ درصد به ۴.۵ درصد افزایش یافت.
ایران در گام سوم که روز ۱۵ شهریورماه بود، گازدهی به سانتریفوژهای نسل جدید را آغاز کرد.
تهران در چهارمین گام، از ۱۶ آبان نیز گازدهی به آبشارهای سانتریفوژ پیشرفتهتر جهت تشدید غنیسازی اورانیوم را در سایت فردو افزایش داد؛ امری که با نکوهش آمریکا و نگرانی بخش بزرگی از جامعه جهانی روبرو شد.
گام پنجم عدول ایران از تعهدات برجامی خود در حالی اعلام شده که پیش از این سه کشور اروپایی امضاکننده برجام هشدارهایی درباره فعالشدن «مکانیسم ماشه» داده بودند.
بر اساس «مکانیسم ماشه» که در بند ۳۷ برجام آمده است، در صورت اختلاف و نقض پایبندی به توافق، امضاکنندگان این توافق کمیسیون مشترک تشکیل میدهند. چنانچه در این کمیسیون اختلاف حلوفصل نشود، موضوع به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع خواهد شد.
در صورتی که شورای امنیت سازمان ملل ظرف ۳۰ روز به تعلیق تحریمها رای ندهد، تحریمها در چارچوب قطعنامههای قبلی شورای امنیت خود به خود باز خواهند گشت.