سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا که زیر نظر فدریکا موگرینی، رئیس سیاست خارجی این اتحادیه فعالیت میکند، در آستانه اعلام راهبرد جدید آمریکا در مورد برجام در توئیتی تأکید کرده که توافق هستهای ایران جهان را امنتر کرده است و اتحادیه اروپا به فعالیت در مورد تضمین اجرایی شدن آن ادامه دهد.
این موضعگیری در حالی است که یک مقام ارشد اتحادیه اروپا صبح روز جمعه تصریح کرده است که اجرای تمام و کمال برجام همچنان مسئلهای کلیدی برای اروپااست.
بنا بر گفتههای این مقام ارشد اروپایی که رادیوفردا نیز درباره آن مطلع شده، همه طرفها به رفتارهای ایران واقف هستند اما وجود توافق مهم است چون تهدیدی جدی (یعنی دستیابی ایران به سلاح اتمی) را برطرف کرده است.
این مقام ارشد اروپایی همچنین در پاسخ به سؤالی درباره رویکرد اتحادیه اروپا به احتمال بازگردانده شدن تحریمهای هستهای از سوی آمریکا گفته است که اروپا همچنان بر این باور است که تبادلات اقتصادی با ایران به نفع هر دو طرف است.
او افزوده که اتحادیه اروپا از تلاشهای ایران برای خروج از فهرست سیاه گروه اقدام مالی و همچنین اقدامات ضدپولشویی حمایت میکند چرا که معتقد است چنین پیشرفتهایی در عرصه اقتصاد برای ایران، حتی به بهتر اجرا شدن توافق هستهای منجر میشود.
در آستانه اعلام راهبرد جدید آمریکا در قبال ایران، علی لاریجانی رئیس مجلس ایران که در مسکو به سر میبرد، روز جمعه گفته است که خروج آمریکا از توافق هستهای موجب پایان یافتن برجام است و مواضع آمریکا در قبال برجام منجر به بروز هرج و مرج جهانی خواهد شد.
پیشبینی میشود امروز دونالد ترامپ عدم پایبندی ایران به برجام را اعلام کند، اما برخی مقامهای آمریکایی گفتهاند که رئیسجمهور آمریکا همچنان توافق هستهای را حفظ خواهد کرد.
دونالد ترامپ که روز جمعه پیش از اعلام راهبرد جامع دولتش در مورد ایران، در مجمع سیاسی محافظهکاران سخنرانی میکند، تأکید کرده که قرار است در مورد ایران «کشوری تروریست مانند چند کشور دیگر» سخنرانی کند و افزوده است که «گمان میکنم از این سخنان خوشتان بیاید».
آقای ترامپ پیش از این هم چندین بار به اعلام راهبرد جدیدش در مورد ایران اشاره کرده اما اعلام جزئیاتی در این باره را در ابهام قرار داده است.
خبرگزاریهای بینالمللی اظهاراتی از وزیر خارجه آمریکا منتشر کردهاند که تصریح میکند دولت آمریکا از برجام خارج نخواهد شد ولی از کنگره خواهد خواست قانونهای مرتبط با ایران را سختتر کند.
پیشتر بلومبرگ خبر داده بود که دونالد ترامپ احتمالاً با حفظ برجام از کنگره قانون ناظر بر پایبندی ایران به این معاهده را سختتر کند.
آن طور که رکس تیلرسون گفته است دولت آمریکا از کنگره میخواهد که رفتارهای مخرب غیر هستهای ایران را که در برجام مورد اشاره قرار نگرفته، در متممی برجسته کند.
همزمان باب کورکر، رئیس کمیته روابط خارجی سنای آمریکا، گفته است که تا دو هفته دیگر قانون تازهای را برای بررسی ارائه خواهد داد تا جایگزین قانون کنونی در زمینه برجام شود.
بر مبنای قانون کنونی رئیسجمهور آمریکا از جمله موظف شده، هر ۹۰ روز یکبار به کنگره آن کشور درباره نحوه پایبندی ایران به توافق گزارش دهد.
پیشتر نشریه پولیتیکو در گزارشی از تلاش دو سناتور جمهوریخواه، باب کورکر و تام کاتن، برای اصلاح «معایب» توافق هستهای ایران خبر داده بود و اکنون سناتور کورکر یکی از تهیهکنندگان این قانون گفته است که چنین قانونی توافق اتمی با ایران را نقض نخواهد کرد.
این سناتور ارشد آمریکایی همچنین گفته است که پیشبینی میشود آقای ترامپ همچنان در ماههای پیش رو، رویه پیشین در زمینه رفع و تعلیق تحریمهای هستهای را ادامه دهد.
پیشبینی آقای کورکر شامل ضربالعجل ماه ژانویه که نیاز به تأیید رفع تحریم از سوی رئیسجمهور آمریکا دارد، نیز میشود. مهلت ۱۲۰ روزه کنونی دولت آمریکا برای اعلام رفع تحریمهای مرتبط با هستهای ژانویه ۲۰۱۸ به پایان میرسد.
او همچنین گفته است که در قانون جدید، دوره زمانی ابراز نظر دولت در مورد پایبندی ایران به توافق هستهای از ۹۰ روز به شش ماه افزایش خواهد یافت.
وزیر خارجه آمریکا در آستانه اعلام راهبرد جدید این کشور در مورد ایران همچنین گفته است که رئیسجمهور به وزارت خزانهداری دستور خواهد داد تا اقدامات تازهای برای مواجهه با اقدامات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در زمینه حمایت از تروریسم در منطقه انجام دهد.
به گفته رکس تیلرسون، طی ماههای آینده از ابزار دیپلماتیک استفاده خواهد شد تا در میان متحدان آمریکا حمایتهایی برای اعمال تحریمهای بیشتری علیه سپاه پاسداران جلب شود.
او همچنین گفته است که گنجاندن سپاه در فهرست تروریستی، مدنظر مقامهای آمریکایی قرار گرفته اما تهدیدها و پیچیدگیهایی برای اینکه ارتش یک کشور در این فهرست قرار بگیرد وجود دارد. او نتیجهگیری کرده که این اقدام به نفع اقدامات نظامی آمریکا نیست.
ژرار آرو، سفیر فرانسه در واشینگتن، در آستانه اعلام راهبرد جدید آمریکا در مورد برجام تصریح کرده که «غروبی» در مورد برجام وجود ندارد، ایران از [دستیابی به] سلاح هستهای دست کشیده و برای همیشه تحت نظارت شدید آژانس خواهد بود.
پیشتر واشینگتن پست در گزارشی یادآور شده بود که یکی از نارضایتیهای عمده دونالد ترامپ از برجام این است که بخشهایی از این توافق موقتی است.
پولیتیکو هم در گزارشی خبر داد که دو سناتور آمریکایی، باب کورکر و تام کاتن، قرار است طرحی را ارائه دهند که در آن برای مواجهه با پایان محدودیتهای زمانی پیششده در برجام، موسوم به «غروب»، چارهاندیشی شده است.
در این زمینه سناتور کورکر ساعتی پیش گفت که تا دو هفته دیگر قانون تازهای را برای جایگزین کردن با قانون کنونی در زمینه برجام برای بررسی ارائه خواهد داد، اما تصریح کرد که چنین قانونی توافق اتمی با ایران را نقض نخواهد کرد.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، در آستانه ابراز نظر رئیسجمهور آمریکا در مورد برجام ابراز امیدواری کرده است که توافق هستهای قدرتهای جهانی و ایران، پا بر جا بماند.
در همین حال خبرگزاری رویترز به نقل از الیوت انگل از اعضای دموکرات مجلس نمایندگان که در سال ۲۰۱۵ از جمله مخالفان توافق هستهای بود، نوشت که طرح جدید دونالد ترامپ در قابل ایران فاقد معناست و «قماری خطرناک» است.
آقای انگل عضو ارشد دموکرات کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان است، و پیشتر گفته بود که از بین بردن توافق هستهای با ایران اشتباهی مهلک خواهد بود چرا که به گفته او این توافق از سوی متحدان آمریکا و سایر قدرتهای جهانی مورد حمایت قرار گرفته است.
در این زمینه روز چهارشنبه اد رویس، رئیس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان نیز گفته بود که خواهان حفظ این توافق، اما نظارت شدید بینالمللی بر آن است.
در حالی که دونالد ترامپ در حال ایراد سخنرانی در مورد راهبرد جدیدش در مورد ایران است، وزارت خزانهداری آمریکا اعلام کرد که سپاه پاسداران را به فهرست تحریمهای خود اضافه میکند.
دونالد ترامپ در سخنرانی خود، حکومت ایران را حامی شماره تروریسم در جهان خواند و تأکید کرد که ایران تحت کنترل حکومتی متعصب قرار دارد.