در حالی که قرار است تا ساعاتی دیگر راهبرد جدید ایالات متحده در قبال ایران توسط دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا اعلام شود، پیشتر مشاور امنیت ملی آقای ترامپ اعلام کرده است که رئیسجمهور آمریکا «در تصمیم خود مربوط به برجام به کل وضعیت ایران نگاه میکند و نه فقط به برنامه هستهای این کشور».
روز پنجشنبه در آستانه اعلام راهبرد جامع آمریکا در قبال ایران، مقامهای آمریکایی از نقش مخرب ایران در منطقه به شدت انتقاد کردهاند، و از جمله رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا ایران را «نمونه یک خلافت اسلامی تحت کنترل یک آیتالله و گارد ویژهاش» توصیف کرده است.
در عین حال خبرگزاریها به نقل از مقامهای آمریکایی گزاش کردهاند که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا در سخنرانی امروز خود به شدت به سیاستهای ایران در خاورمیانه خواهد تاخت، اما گزینه خروج واشینگتن از توافقنامه هستهای میان ایران و قدرتهای بزرگ جهانی را مطرح نخواهد کرد.
به نقل از مقامهای آمریکایی گزارش شده که آقای ترامپ در سخنرانی خود توافقنامه برجام را مطابق با منافع امنیت ملی آمریکا معرفی نمیکند و خواهد گفت که تهران با انجام آزمایشهای موشکی بالیستیک و دخالت در مناقشات منطقهای، «روح» این توافقنامه را نقض میکند.
در مورد سخنرانی آقای ترامپ در تشریح راهبرد دولتش در قبال ایران، کاخ سفید روز جمعه در بیانیهای به برخی نکات که آقای ترامپ به آنها خواهد پرداخت اشاره کرده و به نقل از او تصریح کرده که زمان آن رسیده است که همه دنیا همراه با آمریکا از ایران بخواهند اقدامات «مخرب و مرگبار» خود را پایان دهد.
روز جمعه ساعاتی پیش از سخنرانی دونالد ترامپ، سناتور جمهوریخواه مارکو روبیو اعلام کرد که از تصمیم رئیسجمهور آمریکا برای اعلام عدم پایبندی ایران حمایت میکند. او تأکید کرد که کنگره آمریکا باید یا برجام را از طریق طراحی محرکهایی برای تحریم اصلاح کند، و یا این توافق بایستی پایان یابد.
یکی از بازیگران منطقهای که از منتقدان اصلی برجام و خواهان اصلاح رویکرد آمریکا در قبال توافق هستهای بود اسرائیل است. در گفتوگویی با آمیچای ماگِن استاد حوزه دیپلماسی و استراتژی در دانشگاه لاودر در هرتزلیا، و مدیر برنامه حکومتداری و خشونت سیاسی در مؤسسه مقابله با تروریسم، در مورد رویکرد اسرائیل به توافق هستهای ایران بیشتر بدانید.
مقامهای آمریکایی «رفتارهای مخرب و بیثباتکننده ایران» از جمله اصرار بر پیگیری برنامه موشکهای بالیستیک و پیشتیبانی از گروههای شبهنظامی در منطقه را ناقض روح برجام میدانند چرا که معتقدند این توافق قرار است زمینهساز مشارکت ایران در صلح و ثبات منطقهای و جهانی باشد.
با این رویکرد، اگر در سخنرانی امروز دونالد ترامپ پایبندی ایران به توافق هستهای را تأیید نکند، چه خواهد شد؟ یادداشتی از جلیل روشندل.
روزنامه آمریکایی واشینگتن پست روز جمعه ۲۱ مهرماه در مطلبی، پنج دلیل عمده نارضایتی دونالد ترامپ از توافق هستهای ایران را یادآور شده است؛ پولی که ایران از بابت آن به دست آورده، اینکه توافق از آزمایش موشکهای بالیستیک توسط ایران جلوگیری نمیکند، توان محدود بازرسان آژانس برای نظارت بر تأسیسات ایران، اینکه بخشهایی از توافق موقتی است، و این موضوع که ایران به روح توافق پایبند نیست.
نشریه آمریکایی پولیتیکو، در گزارشی از تلاش دو سناتور جمهوریخواه، باب کورکر و تام کاتن، برای اصلاح «معایب» توافق هستهای ایران خبر داده است. به گزارش پولیتیکو این دو سناتور آمریکایی قرار است طرحی را ارائه کنند که در آن برای مواجهه با پایان محدودیتهای زمانی پیششده در برجام، موسوم به «غروب»، چارهاندیشی شده است.
گزارشها حاکی است که طرح این نمایندگان جمهوریخواه و نمایندگان دیگر قرار است به عنوان متممی برای قانون کنونی که در سال ۲۰۱۵ کنگره درباره برجام تصویب کرده، ارائه شود.
اضافه کردن چنین متممی، احتیاجی به موافقت سایر کشورهای پنج به علاوه یک و ایران، ندارد چون این موضوع، در حوزه مسائل داخلی آمریکاست.
پیشتر واشینگتن پست در گزارشی یادآور شده بود که یکی از نارضایتیهای عمده دونالد ترامپ از برجام این است که بخشهایی از این توافق موقتی است.