سخنگوی کاخ سفید روز سهشنبه ۲۱ فروردین ضمن تهدید سوریه به حمله نظامی به خاطر حمله شیمیایی در غوطه شرقی، اعلام کرد رئیسجمهوری آمریکا حضور در اجلاس آمریکای جنوبی را لغو کرده تا بتواند وضعیت سوریه را بررسی و تصمیم لازم را بگیرد.
دونالد ترامپ یک روز پیشتر گفته بود که «ظرف ۲۴ تا ۴۸ ساعت آینده، تصمیم خود را در مورد چگونگی واکنش به حمله شیمیایی در سوریه اعلام میکند».
سارا هاکبی سندرز، سخنگوی کاخ سفید، همچنین گفت آقای ترامپ در هشتمین اجلاس کشورهای قاره آمریکا که در لیما پایتخت پرو برگزار میشود، حضور پیدا نمیکند و همچنین سفر به کلمبیا را لغو کرده است.
خانم سندرز گفته که آقای ترامپ برای بررسی اوضاع سوریه در آمریکا میماند و مایک پنس، معاون رئیسجمهوری آمریکا، به نمایندگی از وی در این اجلاس حضور خواهد داشت. از نخستین دوره برگزاری اجلاس قاره آمریکا، این اولین بار است که رئیسجمهوری آمریکا در آن حضور ندارد.
آقای ترامپ روز یکشنبه هم در واکنش به حملات شیمیایی منتسب به ارتش بشار اسد در غوطه شرقی، ضمن انتقاد از حمایتهای ایران و روسیه از حکومت دمشق، توئیت کرده بود که «اسد حیوان» به خاطر این جنایت، «بهای سنگینی خواهد پرداخت».
وی در پاسخ به این پرسش که آیا ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه، در این قضیه مسئول است، گفت: «شاید باشد. بله شاید باشد. و اگر باشد، (پاسخ) آن خیلی سخت خواهد بود». او افزود: «هرکسی که در این قضیه دست داشته، بهایش را خواهد داد. او (پوتین) هم میدهد. همه میدهند».
هر چند دولت آمریکا هنوز تصمیمی درباره سوریه نگرفته است، اما آرایش نظامی این کشور حالت تهاجمی به خود گرفته است. گزارشها حاکی است که ناو جنگی «یو اس اس دونالد کوک» در حال حرکت دریای مدیترانه بوده و از آبهای قبرس عبور کرده است.
این ناو جنگی به موشکهای تاماهاوک مجهز است. تاماهاوک موشکی است که آمریکا یک سال پیش و در واکنش به حمله شیمیایی به خان شیخون، از آن استفاده کرد و یک پایگاه هوایی ارتش سوریه را هدف قرار داد.
ارتش روسیه میگوید از حومه دمشق و منطقهای که گفته میشود حمله شیمیایی در آنجا صورت گرفته است، بازدید کرده و «هیچ نشانی از اینکه سلاح شیمیایی استفاده شده باشد، وجود ندارد».
واسیلی نبنزیا، سفیر روسیه در شورای امنیت با اعلام این خبر، مدعی شد که «واشینگتن به عمد در حال بالا بردن تنش در فضای جهانی با تهدید کردن روسیه – خیلی بیش از حدی که حتی در زمان جنگ سرد بود – است».
حکومت سوریه دست داشتن در حمله شیمیایی را رد کرده است. آقای ترامپ ولی گفته بود: «به نظر من که خیلی جای تردید وجود ندارد ولی ژنرالهای نظامی (آمریکا) مشغول بررسی این موضوع هستند».
جیمز متیس، وزیر دفاع آمریکا، هم مسئولیت این حمله را متوجه روسیه کرده و گفته است: روسیه ضمانت کرده بود که تمام سلاحهای شیمیایی سوریه از بین میرود.
آقای متیس همچنین گفت مشغول بررسی موضوع است و افزود: «همه گزینهها از جمله اقدام نظامی، در حال بررسی است».
روز دوشنبه نخستین روز کار رسمی جان بولتون، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، بود. آقای بولتون پیش از این خواهان اقدام نظامی علیه سوریه شده بود.
گزارش شده که آمریکا مشغول توزیع پیشنویس قطعنامهای در شورای امنیت سازمان ملل است که با «شدیدترین لحن ممکن» تداوم استفاده از سلاح شیمیایی در سوریه را محکوم میکند.
یک مقام رسمی آمریکا که نخواست نامش فاش شود، به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفته که آمریکا مشغول بررسی و رایزنی با متحدان خود است که ببیند آیا تمایل دارند در واکنش نظامی به سوریه حضور داشته باشند یا نه.
او افزوده که اگر قرار باشد دونالد ترامپ تصمیم سریع بگیرد، شریک احتمالی در این واکنش، فرانسه است.
این گزارش میگوید مقامات رسمی آمریکا غیر از بررسی راههای واکنش به حمله شیمیایی در سوریه، مشغول بررسی هستند که ببینند چه نوع گاز شیمیایی مورد استفاده قرار گرفته است. سال گذشته که آمریکا به حمله شیمیایی خان شیخون پاسخ داد، گاز سارین استفاده شده بود.
معاهده منع سلاحهای شیمیایی استفاده از گاز سارین را ممنوع کرده است. سوریه از امضاءکنندگان این معاهده است.
ولی اگر حمله با گاز کلرین صورت گرفته باشد، قضیه متفاوت خواهد بود چرا که گاز کلرین در فهرست سلاحهای ممنوعه معاهده منع سلاحهای شیمیایی نیست. پیش از این هم گزارشهای دیگری از استفاده از گاز کلرین در سوریه منتشر شده بود.