با وجود یک دهه مناسبات بهشدت متشنج میان اسرائیل و ترکیه، دولت آنکارا با ارسال محمولههای کمک پزشکی ترکیه به تلآویو موافقت کرده است.
خبرگزاری بلومبرگ به نقل از یک مقام آگاه ترکیه، از فرود سه فروند هواپیمای باربری اسرائیل در روز پنجشنبه گذشته در پایگاه هوایی انجرلیک برای بارگیری نخستین بخش از این محمولهها خبر داد.
به گزارش رسانههای اسرائیل، محمولهها شامل ماسک، گان [لباس مخصوص] و سایر تجهیزات محافظتی تولیدی ترکیه برای کادر درمانی در بیمارستانهای اسرائیل است.
بر اساس این گزارشها، رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، ارسال محمولههای کمک پزشکی کشورش به اسرائیل را «به دلایل انساندوستانه» تصویب کرده است.
در همین حال، آقای اردوغان از اسرائیل خواسته بر سر راه رسیدن کشتیهای حامل کمکهای مشابه ترکیه برای فلسطینیان در غزه مانع ایجاد نکند و کشتیها بدون متوقف شدن از سوی اسرائیل، به غزه برسند.
آقای اردوغان در روزهای اخیر در گفتوگوی تلفنی با اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس در غزه، از وضعیت فلسطینیان در باریکه غزه در جریان مقابله با بیماری کرونا ابراز نگرانی کرده و گفته بود که کشورش در این شرایط نیز حمایت از فلسطینیان را رها نخواهد کرد.
بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، برای مجهز کردن کشورش به امکانات پزشکی، شامل تجهیزات محافظتی برای کادر درمانی و نیز تهیه داروهای مختلف احتمالی جهت درمان بیماران کرونا، از امکانات دولتهای مختلف از جمله کشورهای عربی که مناسبات رسمی با اسرائیل ندارند، بهره گرفته و در این زمینه به سرویس جاسوسی کشورش، موساد، ماموریت ویژه داده است.
در حالی که به نوشته جروزالم پست، قرار است اولین کشتی ترکیهای حامل کمکهای پزشکی برای فلسطینیان غزه در روزهای آینده راهی غزه شود، مقامات اسرائیل هنوز نگفتهاند که چه سیاستی در این باره در پیش میگیرند.
به نوشته تایمز اسرائیل، آقای اردوغان روز شنبه ۲۳ فروردین دستور داد تا کسب موافقت رسمی اسرائیل با ارسال کمکهای ترکیه به غزه، اجازه پرواز بازگشت هواپیماهای اسرائیلی، با وجود آن که محموله کمکهای ترکیه را بارگیری کردهاند، صادر نشود.
با وجود این، موافقت اصولی ترکیه با کمک به اسرائیل در مبارزه با ویروس کرونا، یک تغییر قابل ملاحظه در یک دهه روابط سراسر متشنج و پرخصومت بین طرفین محسوب میشود.
مناسبات ترکیه و اسرائیل که با قدرت گرفتن رجب طیب اردوغان در سال ۲۰۰۳ میلادی رو به تزلزل گذاشت، در بهار ۲۰۱۰، در پی اقدام ترکیه به ارسال کشتی «امدادی برای مردم محصور غزه» به برخورد شدید ارتش اسرائیل با بیش از ۶۰۰ سرنشین کشتی منجر شد؛ در جریان این درگیریها، ۱۰ شهروند ترکیه کشته و دهها تن زخمی شدند.
اسرائیل تاکید داشت که کشتی «مرمره آبی» صدها حامی «تروریستهای حماس» را به غزه میبرد و قوانین بینالمللی را «نقض کرده بود».
سالها بعد در پی میانجیگری باراک اوباما، رئیس جمهوری وقت آمریکا، اسرائیل با پوزش و پرداخت غرامت کلان به خانوادههای کشتهها و مجروحان ترکیه موافقت کرد.
با وجود این، تنش در روابط اسرائیل و ترکیه کاهش نیافت، بهویژه آن که حمایت دولت آنکارا و آقای اردوغان از حماس موجب ناخشنودی شدید اسرائیل است.
حملات لفظی سران اسرائیل و ترکیه علیه یکدیگر بر سر طیف وسیعی از مسائل کماکان ادامه دارد و به تازگی سفرای دو کشور در سازمان ملل حکومت مقابل را به حمایت از ترور متهم کردند.
به نوشته جروزالم پست، شماری از سیاستمداران، بخشی از رسانهها و گروههایی در افکار عمومی ترکیه در دوره اخیر ویروس کرونا را «توطئه صهیونیستی» نامیدهاند، این در حالی است که اسرائیل تا بامداد شنبه بیش از ۱۰ هزار و ۵۰۰ مبتلای به کرونا و ۹۶ مرگ را ثبت کرده است.
در ترکیه نیز تا شامگاه جمعه از میان بیش از ۴۷ هزار مبتلا به کرونا، بیش از یک هزار تن فوت شدند.
با افزایش شمار قربانیان کرونا در ترکیه، نمایندگان احزاب عرب در پارلمان اسرائیل هفته گذشته از دولت اسرائیل خواستند با بازگشت ۲۰۰ دانشجوی فلسطینی و عرب که در دانشگاههای ترکیه درس میخوانند، موافقت کنند.
یک هواپیمای ترکیه سهشنبه گذشته ۱۲۰ تن از این دانشجویان را بازگرداند، اما به نوشته جروزالم پست، سازمان امنیت و نهاد مقابله با ترور در اسرائیل، با بازگشت سایر دانشجویان فلسطینی از ترکیه به دلیل نگرانی از ارتباط آنها با «تروریسم» موافقت نکرده است.
در این میان، خبرگزاری رویترز روز جمعه گزارش داد که ترکیه برای سرپا نگاه داشتن اقتصاد خود در تلاطم بحران کرونا، در جستجوی دریافت وام از منابعی جدای از صندوق بینالمللی پول است و از جمله به آمریکا و سایر اعضای گروه بیست اقتصاد برتر جهان مراجعه کرده است.
بحران کرونا در حالی دامنگیر ترکیه شده که این کشور با چالشهای اقتصادی از جمله تداوم کاهش ارزش پول خود دست و پنجه نرم میکند؛ به طوری که از آغاز سال میلادی ارزش پول ترکیه ۱۲ درصد دیگر کاهش یافته است.
با توجه به حوادث گذشته، و از آنجا که اسرائیل همپیمان مهم آمریکا در منطقه است، ترکیه در مواقع نیاز برای کسب حمایت آمریکا در امور مختلف سیاسی و اقتصادی، برخی از سیاستها و گفتارهای خود را علیه اسرائیل، حتی به صورت موقت، تغییر داده یا تعدیل کرده است.