رئيس‌جمهور اوکراین پس از مذاکرات طولانی با متحدان غربی کی‌یف، «طرح پیروزی» پیشنهادی خود را سرانجام به پارلمان این کشور ارائه داد و متعاقباً نیز در شورای اروپا و ناتو به جزئیات آن پرداخت.
این طرح شامل پنج محور و سه ضمیمهٔ محرمانه است که به عقیدهٔ مقامات ارشد کی‌یف، در صورت اجرا می‌تواند تعادل قوا در جنگ با روسیه را تا سال آینده به نفع اوکراین تغییر دهد.
ارائهٔ این طرح در حالی‌ست که در ماه‌های اخیر نیروهای روس پیشرفت کُند اما مداوم داشته‌اند، حاکمان روسیه تمایلی به پایان جنگ نشان نمی‌دهند و از سوی دیگر، تداوم حمایت متحدان غربی اوکراین از این کشور با چالش‌های روزافزون روبروست.
در این میان «طرح پیروزی» ولودیمیر زلنسکی نه تنها از سوی کرملین رد شده است بلکه مورد استقبال چندان متحدان کی‌یف واقع نشده و بسیاری از کارشناسان نسبت به اجرای مطالبات مطرح شده تردید دارند.
دعوت اوکراین به ناتو
دعوت فوری و بدون چون و چرای اوکراین به ناتو به عنوان نخستین محور «طرح پیروزی» مطرح شده.
به عقیدهٔ مقامات ارشد اوکراین، روسیه به این دلیل به اوکراین حمله کرد که انتظار داشت فوراً بر ارتش این کشور غلبه کند و مطمئن بود که کشورهای عضو ناتو درگیر این جنگ نخواهند شد.
به گفتهٔ ولودیمیر زلنسکی، اوکراین درک می‌کند که عضویت در ناتو امروز امکان‌پذیر نیست، اما اگر عضویت آتی اوکراین در ناتو امروز اعلام شود، «روسیه متوجه خواهد شد که جنگ ژئوپلیتیک را باخته است».
رئيس‌جمهور اوکراین تاکید کرد تنها لازمهٔ اجرای این مطالبهٔ کی‌یف، «مصمم بودن متحدان» است.
مقامات اوکراینی ابراز امیدواری کرده‌اند که اوکراین حتی پیش از ورود رئيس‌جمهور جدید آمریکا به کاخ سفید به عنوان عضو آتی پیمان آتلانتیک شمالی اعلام شود.
آمریکا و متحدان کلیدی‌اش در ناتو همواره تاکید کرده‌اند از «عضویت بالقوهٔ» اوکراین در این پیمان حمایت می‌کنند اما تاکنون همواره از اتخاذ تصمیم قطعی سر باز زده‌اند. به گزارش آسوشیتدرپرس، از آغاز جنگ روسیه علیه اوکراین، ناتو در پی راهی بود تا ضمن همگرایی بیشتر با اوکراین از دعوت صریح کی‌یف به این پیمان بپرهیزد. براساس این گزارش، مطرح کردن این مطالبه به عنوان محور کلیدی پیروزی اوکراین، ناتو را «در موضعی پیچیده» قرار می‌دهد.
روسیه دعوت اوکراین به ناتو را از خطوط قرمز خود می‌داند و جلوگیری از این تحول را از دلایل «عملیات نظامی ویژه» برشمرده.
انتقال میدان‌های جنگ به خاک روسیه
هدف محور دوم «طرح پیروزی»، ایجاد وضعیتی اعلام شده تا «شهروندان روسیه متوجه شوند جنگ چیست و به‌رغم تبلیغات سیاسی کرملین، نارضایتی خود را متوجه رهبرانشان کنند». به گفتهٔ ولودیمیر زلنسکی، از این طریق «کرملین در جنگ ایدئولوژیک و تبلیغاتی نیز شکست می‌خورد».
گام‌های عملی در این زمینه بدین ترتیب برشمرده شده: گسترش عملیات نظامی ارتش اوکراین در خاک روسیه، تقویت مواضع نیروهای اوکراینی در قلمرو اشغال‌شدهٔ اوکراین، تقویت پدافند هوایی اوکراین و مشارکت همسایگان این کشور که عضو ناتو هستند در رهگیری موشک‌ها و پهپادهای روسیه، سرمایه‌گذاری بیشتر در تولید انواع پهپاد و موشک در اوکراین و استفادهٔ هرچه بیشتر آن‌ها برای پرتاب علیه اهدافی در خاک روسیه، لغو ممنوعیت به کارگیری سلاح‌های غربی در خاک روسیه، ارائهٔ داده‌های ماهواره‌ای و تبادل اطلاعات بین نهادهای اطلاعاتی اوکراین و غرب.
به گفتهٔ ولودیمیر زلنسکی، فهرست اهدافی در خاک روسیه که اوکراین معتقد است باید «در راستای نزدیک شدن به پیروزی» نابود شود، در اختیار متحدان اوکراین قرار گرفته.
همزمان با علنی شدن این محور «طرح پیروزی»، واشینگتن تاکید کرد که موضع پیشین مبنی بر ممنوعیت استفاده از سلاح‌های این کشور علیه اهدافی در خاک روسیه رفع نشده و نخواهد شد. آلمان نیز بار دیگر از ارائهٔ موشک‌های دوربرد به اوکراین سرباز زده است.
استقرار ابزار بازدارندهٔ غیرهسته‌ای
این بند «طرح پیروزی» دارای ضمیمهٔ محرمانه‌ای‌ست که به گفتهٔ رئيس‌جمهور اوکراین در اختیار رهبران آمریکا، بریتانیا، فرانسه، آلمان و ایتالیا قرار گرفته و به دست مقامات چند کشور دیگر نیز می‌رسد.
ولودیمیر زلنسکی تاکید کرده «روسیه تنها تا زمانی جسور است که احساس کند پاسخ دندان‌شکن نخواهد گرفت».
اوکراین در زمان فروپاشی اتحاد شوروی دارای سومین بزرگ‌ترین زرادخانهٔ هسته‌ای جهان بود اما در چارچوب «یادداشت بوداپست» این زرادخانه و بسیاری از سلاح‌های دیگر خود را نابود و یا به روسیه واگذار کرد. آمریکا و روسیه (و همچنین قدرت‌های هسته‌ای دیگر) در مقابل، به اوکراین تضمین‌های امنیتی داده بودند. اما زمانی که روسیه در سال ۲۰۱۴ شبه‌جزیرهٔ کریمه را اشغال کرد و در شرق اوکراین جنگ به راه انداخت، متحدان غربی اوکراین اعلام کردند «تضمین‌های امنیتی» به معنای جنگیدن علیه روسیه نیست.
هرچند در «طرح پیروزی» این بند علناً شرح داده نشده اما کارشناسان معتقدند اوکراین به ناتو پیشنهاد می‌دهد پایگاه‌های نظامی در خاک این کشور بر پا کند. تولید موشک‌های بردبلند به کمک کشورهای غربی که اوکراین بتواند علیه اهدافی در خاک اوکراین استفاده کند از دیگر سناریوهای احتمالی نام برده شده است.
تقویت «توانمندی راهبردی اقتصادی» اوکراین
در چارچوب «طرح پیروزی»، کی‌یف به متحدانش پیشنهاد می‌دهد در استخراج منابع ارزشمند طبیعی سرمایه‌گذاری کنند و دربارهٔ دفاع مشترک از این منابع حیاتی به توافق برسند. فلزاتی همچون اورانیوم، تیتانیوم، لیتیوم و همچنین گرافیت در میان این منابع برشمرده شده.
این بند «طرح پیروزی» سازگار با اظهارات لیندسی گراهام سناتور جمهوریخواه است که تابستان گذشته ضمن سفر به اوکراین ابراز اطمینان کرد کمک به کی‌یف برای دفاع از «منابع طبیعی به ارزش ۱۰-۱۲ تریلیون دلار» به سود آمریکاست و به عقیدهٔ او، بدون کمک‌های واشینگتن «این منابع به دست پوتین می‌افتد».
به گفتهٔ رئيس‌جمهور اوکراین، این بند نیز دارای ضمیمهٔ محرمانه است که «به برخی متحدان ارائه شده».
افزودن این بند در حالی‌ست که شهر پوکروفسک در شرق اوکراین عملاً به محاصرهٔ روسیه درآمده و از آن‌جا که بزرگ‌ترین معدن‌های زغال کوکس اوکراین در حوالی این شهر است، از دست دادن آن می‌تواند صنعت ذوب آهن اوکراین که مهم‌ترین صنعت این کشور است را در معرض نابودی قرار دهد.
امنیت پس از جنگ
ولودیمیر زلنسکی معتقد است که تجربه‌های اوکراین در مقابله با ارتش روسیه می‌تواند برای تضمین امنیت اروپا ارزشمند باشد. به همین دلیل، از دید رئيس‌جمهور اوکراین، نیروهای اوکراینی می‌توانند به جای برخی نیروهای آمریکا در اروپا مستقر شوند و تعاملات نظامی با اعضای ناتو را تقویت کنند.
ارائهٔ این بند به نوعی پاسخ به جمهوری‌خواهان آمریکاست و عملاً بازگوکنندهٔ سناریویی که پیش‌تر از سوی جی‌دی‌ونس نامزد معاونت ریاست‌جمهوری آمریکا مطرح شده بود.
از «طرح پیروزی» تا صلح
رئيس‌جمهور اوکراین می‌گوید با اجرای «طرح پیروزی»، زمینهٔ «دیپلماسی واقعی» فراهم می‌شود و روسیه «صلح منصفانه» را خواهد پذیرفت. به گفتهٔ ولودیمیر زلنسکی، روسیه تنها زمانی حاضر به پذیرش راه‌حل‌های دیپلماتیک خواهد بود که «اطمینان حاصل کند» تحقق اهدافش از راه نظامی امکان‌پذیر نیست.
پس از ارائهٔ «طرح پیروزی» در ورخوونا رادا، پارلمان اوکراین، اکثر قانونگذاران، ایستاده برای رئيس‌جمهور این کشور دست زدند.
اما صداهای مخالف نیز شنیده شد. از جمله ایرینا گراشچنکو از حزب اپوزیسیون «همبستگی اروپایی» به خبرنگاران گفت: «تمام گفته‌ها درست است اما به طرحی نیاز داریم که قابل اجرا باشد. بزرگ‌ترین مشکل این است که این طرح به ما نمی‌گوید چگونه ما می‌توانیم پیروز شویم».
بسیاری از تحلیلگران و کاربران شبکه‌های اجتماعی در اوکراین بر این باورند که «گام‌های عملی» در ضمیمه‌های محرمانه برشمرده شده و بعید نیست شامل انصراف کی‌یف از بازپس‌گیری نظامی مناطق اشغال شده و عملاً پذیرش «سناریوی کره‌ای» باشد؛ موضعی که همچنان از سوی اکثر جامعهٔ اوکراین رد می‌شود.
«سناریوی کره‌ای» یعنی پذیرش خط مقدم به عنوان مرزی موقت و کنترل روسیه بر مناطق اشغال شدهٔ اوکراین در «طرح صلح» چین مطرح شده که تاکنون مورد تایید بسیاری از کشورهای دیگر نیز قرار گرفته و حتی روسیه آن را غیرقابل اجرا نمی‌داند، به ویژه که از گزارش‌ها برمی‌آید بیش از نیمی از شهروندان روسیه خواهان پایان جنگ هستند و حتی در میان محافل با نفوذ تصاحب بخش قابل‌توجهی از قلمرو اوکراین می‌تواند به عنوان پیروزی روسیه در این جنگ تبلیغ شود.
ویتالی پورتنیکوف تحلیلگر «رادیو آزادی/رادیو اروپای آزاد» اشاره می‌کند که طی ارائهٔ «طرح پیروزی» ولودیمیر زلنسکی از تاکید بر «احیای تمامیت ارضی اوکراین» سرباز زد، هرچند به «فرمول صلح» اشاره کرد که «احیای مرزهای سال ۱۹۹۱» را در نظر دارد.
ولودیمیر فسنکو تحلیلگر سیاسی در اوکراین «طرح پیروزی» را «دربردارندهٔ مطالبات کی‌یف از متحدانش با این هدف که در جنگ شکست نخوریم» توصیف می‌کند و معتقد است با ارائه این طرح، رئيس‌جمهور اوکراین درصدد است متحدان اوکراین را به دفاع مصرانه‌تر از این کشور وادارد.
