دبیرکل سازمان ملل روز سهشنبه چهارم مهر گفت جهان در یک مسابقه جدید جنگافزارهای اتمی غوطهور شده و هشدار داد که خطر «نابودی» روی جهان سایه انداخته است.
آنتونیو گوترش با اشاره به نوسازی و افزایش زرادخانه اتمی کشورهای صاحب قدرت هستهای خواستار اقدامات عاجل برای کاهش و در نهایت حذف کامل این جنگافزارها شد.
او در بخشی از سخنرانی خود در آخرین روز از مجمع عمومی سازمان ملل افزود: «یک مسابقه تسلیحاتی جدید در حال شکلگیری است و تعداد جنگافزارهای اتمی برای اولین بار پس از چند دهه ممکن است افزایش یابد.»
دبیرکل سازمان ملل هشدار داد: «هر مورد کاربرد جنگافزارهای اتمی، در هر زمان، مکان و به هر دلیلی، آغازگر یک فاجعه بشری با ابعاد تاریخی خواهد بود. سرو صدای شمشیرهای اتمی دوباره بلند شده است. این جنون است. ما باید این روند را معکوس کنیم.»
انستیتو بینالمللی پژوهشهای صلح استکلهم سه ماه پیش گزارش داد که قدرتهای هستهای جهان و به خصوص چین برای سومین سال پیاپی سرمایهگذاری در جنگافزارهای اتمی را افزایش دادهاند.
این انستیتو افزود هر چند مجموع کلاهکهای هسته ای بریتانیا، چین، فرانسه، هند، پاکستان، آمریکا، اسرائیل، روسیه و کره شمالی در سال گذشته با حدود ۱.۶ درصد کاهش به دوازده هزار و ۵۱۲ مورد رسیده است ولی روند کاهش کلاهکهای هستهای در شرف معکوس شدن است.
اگر کلاهکهای هستهای را که قرار است از دور خارج شوند از این رقم کسر کنیم آمارها نشان میدهند که تعداد کلاهکهای عملیاتی در واقع افزایش یافته است.
به نظر میرسد بخش اعظم این افزایش مربوط به چین است که تعداد کلاهکهای هستهای آن از ۳۵۰ به ۴۱۰ مورد افزایش یافته است.
همزمان، کره شمالی با هدف تولید انواع جنگافزارهای اتمی، از جمله زیردریایی و موشکهای دوربرد، آزمایشهای هستهای را افزایش داده است.
آنتونیو گوترش گفت: این یک بحران عاجل برای جهان است و قدرتهای هستهای جنگافزارهای اتمی خود را سریعتر، دقیقتر و رديابی و شناسایی آنها را دشوارتر کردهاند.
به گفته او، ساختارها و موازین بینالمللی برای توقف اشاعه جنگافزارهای اتمی و خلع سلاح تضعیف شدهاند.
برای بازگشت به مسیر کاهش جنگافزارهای اتمی، او از همه کشورها خواست تعهد بدهند که هیچگاه و «تحت هیچ شرایطی» از این نوع تسلیحات استفاده نخواهند کرد.
آقای گوترش در بخش دیگری از سخنانش خواستار احیا و تقویت معاهدههای منع اشاعه سلاحهای هستهای و ممنوعیت کاربرد سلاحهای هستهای شد.
او همچنین خواستار اجرای کامل معاهده منع همهجانبه آزمایش سلاحهای هستهای شد که در سال ۱۹۹۶ در مجمع عمومی سازمان ملل به تصویب رسید ولی بهدلیل عدم پیوستن چند کشور کلیدی به این معاهده هنوز به اجرا درنیامده است.
دبیرکل سازمان ملل افزود: «جهان مدتی بسیار طولانی را زیر سایه جنگافزارهای اتمی سپری کرده است. باید از لبه پرتگاه فاجعه دور شویم.»