رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، روز جمعه ضمن اشاره به این که اسرائیل هنوز ترجیح میدهد که آمریکا به برجام بازنگردد، از مذاکرهکنندگان ایرانی خواست به جای واسطه قرار دادن اروپاییها، مستقیما با آمریکا به مذاکره بنشینند.
آقای مالی در عین حال ابراز تردید کرده که بخت خوب و چشمانداز امیدبخشی برای موفقیت مذاکرات این بار وین وجود داشته باشد.
او همچنین اشاره کرد که کشورهای عرب میدانند که اگر برجام احیا نشود، جایگزین آن، پیشرفت برنامه اتمی و توسعه نفوذ خصمانه ایران در منطقه خواهد بود.
در آستانه برگزاری دور جدید مذاکرات میان ایران و کشورهای باقیمانده در برجام در وین، آقای مالی این سخنان را روز جمعه، پنجم آذر، در گفتوگویی مشروح با شبکه رادیوی سراسری آمریکا، انپیآر، اظهار داشت.
او که از سفر دیپلماتیک ده روزه به اسرائیل، امارات، بحرین و عربستان به واشینگتن بازگشته، گفت که اسرائیل ضمن مخالفت با بازگشت آمریکا به برجام، روشن کرده که خواهان علنی شدن اختلافاتش با آمریکا نیست و همچنین درک میکند که اگر آمریکا به برجام بازگشت، توافق را «متوقف نکند».
رابرت مالی افزود، در صورت بازگشت آمریکا به برجام، اسرائیل آماده است درباره شرایط جدیدی که ایجاد میشود، با آمریکا کار کند ولی اگر ایران آماده نباشد و بازگشت آمریکا به برجام اتفاق نیفتد، اسرائیل میخواهد که همکاری تنگاتنگی با آمریکا داشته باشد که طبیعتا در آن صورت نیز آمریکا همان را میخواهد.
رسانههای اسرائیل گزارش داده بودند که نفتالی بنت، نخست وزیر این کشور، از دیدار با رابرت مالی در سفر اخیر او به اورشلیم خودداری کرد زیرا آقای مالی را مشوق بازگشت دولت جو بایدن به برجام میداند و ملاقات با او، ممکن بود به نوعی حمایت تلویحی از تلاش آمریکا برای پیوستن دوباره آمریکا به برجام در آستانه مذاکرات پیشرو در وین تلقی شود.
با این حال، وزیران خارجه و دفاع و مشاور امنیت ملی اسرائیل با رابرت مالی دیدار کرده و مخالفت کشورشان را با بازگشت آمریکا به برجام بیان کرده و تاکید کردند که آمریکا نباید تحریمهای ایران را لغو کند یا کاهش دهد.
روزنامه یدیعوت آخرونوت روز جمعه نوشت که مذاکرات مقامات اسرائیلی با نماینده ویژه آمریکا «دشوار» و «مایوسانه» بود.
با وجود نگرانی شدید مقامات رسمی اسرائیل از احتمال بازگشت آمریکا به برجام، آقای مالی به انپیآر گفته که برخی از مقامات پیشین اسرائیل در بحثهای عمومی تاکید دارند که خروج آمریکا از برجام «اشتباه بزرگ» بود.
نخست وزیر اسرائیل در پی عدم دیدار با رابرت مالی، اظهار داشت که بازگشت آمریکا به برجام، اسرائیل را متعهد نخواهد کرد و راهکارهای دیگر اسرائیل کماکان دنبال خواهد شد.
اظهارات نفتالی بنت پس از آن بود که روزنامه نیویورکتایمز نوشت که اسرائیل درخواست آمریکا را برای خودداری از ادامه خرابکاری و حمله به برنامه هستهای ایران، رد کرده است.
بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر پیشین اسرائیل، نه تنها مشوق دونالد ترامپ در خروج از برجام بود بلکه تاکید داشت که از طریق توافقهای صلح با امارات متحده عربی و بحرین و ضمن هماهنگی دیدگاههایش با سایر کشورهای عربی، یک جبهه نانوشته اما مستحکم عربی- اسرائیلی در کنار متحدان غربی علیه جمهوری اسلامی ایران ایجاد کرده است.
اما در آستانه از سرگیری مذاکرات وین در روز دوشنبه، رسانههای اسرائیل نوشتهاند که اتحاد مواضع کشورشان با امیرنشینهای خلیج فارس علیه ایران، متزلزل شده است.
روزنامه اسرائیلهیوم در شماره روز جمعه به ماحصل مذاکرات میان علی باقری کنی، معاون وزیر خارجه ایران در سفر هفته گذشته او به ابوظبی و مذاکره او با انور قرقاش، مشاور دولت امارات در امور خارجی، اشاره کرده است.
همچنین به گزارش شبکه انپیآر، امیرنشینهای خلیج فارس که زمانی در مورد برجام تردید داشتند، اکنون «آماده بازگشت آمریکا به آن هستند» و آقای مالی حامل «پیام آنها به ایران» در مذاکرات غیرمستقیم پیش رو در وین است.
رابرت مالی در گفتوگوی روز جمعه با شبکه انپیآر در این زمینه گفت امیرنشینهای خلیج فارس آماده هستند تا روابط دیپلماتیک و اقتصادی با ایران را گسترش دهند اما اگر ایران به تعهدات برجامی خود بازنگردد و برنامه توسعه هستهای را دنبال کند، دری که گشوده شده، بسته خواهد شد.
آقای مالی تصریح کرد امیرنشینهای خلیج فارس «عاشق» برجام نشدهاند اما این واقعیت را تشخیص دادهاند که روندی که به خروج ایران از توافق بینجامد، به معنی گسترش برنامه هستهای و رفتار تهاجمیتر ایران خواهد بود.
به گفته وی، هرچند برخی از کشورهای عربی ارزیابیهای متفاوتی از مزایای برجام دارند، اما همه آنها اجماع دارند که بازگشت به این توافق، اکنون بسیار مهم است و لذا دو راه یادشده را به ایران پیشنهاد کردهاند.
نماینده ویژه آمریکا در امور ایران این را نیز گفته است که تجدید مذاکرات در دوران ابراهیم رئیسی، موضع آمریکا را نسبت به دورانی که حسن روحانی رئیس جمهور ایران بود، «تغییر نداده» بلکه باید دید «چگونه موقعیت خود ایران را تغییر داده است».
رابرت مالی در این گفتوگو تاکید کرده که دولت جو بایدن آماده «لغو همه تحریمهایی است که با برجام مغایرت دارد» ولی اگر ایران مسیر دیگری انتخاب کند، آمریکا گزینههای دیگری در اختیار دارد که برای همه آشنا هستند.
ایران که تا چندی پیش تاکید داشت که باید «تمامی تحریمهای آمریکا» لغو شود، ظاهرا در روزهای گذشته اندکی لحن خود را تغییر داده و گفته که خواهان لغو همه تحریمهایی است که پس از خروج دولت دونالد ترامپ از توافق، علیه ایران، اعمال شده است.