دولت جو بایدن با صدور مجوز رسمی انتقال شش میلیارد دلار از دارایی‌های مسدودشده ایران در کره جنوبی به قطر، راه را برای آزادی پنج شهروند آمریکایی زندانی در ایران هموار کرد.
واشینگتن همچنین با ایران بر سر آزادی پنج زندانی ایرانی در ایالات متحده توافق کرده است.
خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی از این تحول بر اساس مدارکی که به آن دست یافته، نوشت که آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده، هفته گذشته مجوز معافیت از تحریم‌ها را صادر کرده، اما این تصمیم روز دوشنبه، ۲۰ شهریورماه، به اطلاع کنگره آمریکا رسیده است.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا روز دوشنبه در بیانیه‌ای که سی‌ان‌ان نقل کرده این اقدام وزیر خارجه را «تأیید فنی» و عملی و «گامی حیاتی» در راه آزادی شهروندان آمریکا از حبس در ایران توصیف کرده است.
با این حال این نخستین بار است که ایالات متحده اعلام کرده پنج ایرانی محبوس در ایالات متحده را هم در چارچوب توافق تازه‌اش با جمهوری اسلامی آزاد می‌کند.
هنوز از هویت این افراد که در آمریکا زندانی هستند و قرار است با پنج ایرانی آمریکاییِ زندانی در ایران مبادله شوند اطلاعی در دست نیست. اما در سال‌های گذشته تعداد قابل توجهی از شهروندان ایران به دلیل تلاش برای نقض تحریم‌ها یا ارتباط با طرح‌های سپاه پاسداران در دادگاه‌های آمریکا محاکمه و به حبس محکوم شده‌اند.
خبرگزاری رویترز نیز روز دوشنبه در گزارشی مشابه اعلام کرد که در همین روز اسناد مربوط به معافیت از تحریم‌ها را مشاهده کرده و گام نهایی برای تبادل زندانیان میان دو کشور برداشته شده است.
این خبرگزاری یک روز قبل به نقل از چند دیپلمات ایرانی و دیگر منابع مطلع از مذاکرات بین تهران و واشینگتن، جزئیات توافق میان تهران و واشینگتن را شرح داده بود که بر اساس آن شش میلیارد دلار از منابع مالی مسدود شدۀ ایران طی این هفته به بانک‌های قطری منتقل می‌شود و سپس پنج زندانی آمریکایی از ایران آزاد می‌شوند و همین تعداد ایرانی نیز که در آمریکا زندانی هستند، به ایران بازمی‌گردند.
ایران روز ۱۹ مرداد امسال چهار شهروند آمریکایی را از زندان اوین به «حبس خانگی» در هتلی نامشخص منتقل کرد و به این ترتیب، آن‌ها به پنجمین شهروند آمریکایی که از پیش در حبس خانگی به‌سر می‌برد ملحق شدند.
زندانیان با تابعیت آمریکایی که از ایران خارج خواهند شد به‌ترتیب سیامک نمازی ۵۱ ساله، عماد شرقی ۵۹ ساله و همچنین مراد طاهباز، محیط‌بان ۶۷ ساله، هستند و هویت دو زندانی آمریکایی دیگر که گفته می‌شود یکی از آن‌ها زن است تاکنون فاش نشده است.
هر سه نام اعلام‌شده دوتابعیتی هستند و آقای طاهباز علاوه بر تابعیت ایرانی-آمریکایی، تابعیت بریتانیایی هم دارد.
صدور مجوز این معافیت از تحریم‌ها، انتقاد جمهوری‌خواهانی را برانگیخته که می‌گویند امروزه که ایران تهدیدی فزاینده برای نیروهای آمریکایی و متحدانش در خاورمیانه محسوب می‌شود، چنین توافقی اقتصاد ایران را تقویت می‌کند.
گزارش‌ها از این توافق حاکی است که ایران با پول‌های آزادشده تنها قادر خواهد بود «غذا و دارو خریداری کند و قطر به‌صورت مستقیم هزینه آن را خواهد پرداخت».
شبکه خبری سی‌ان‌ان در گزارش خود نوشته است که بر اساس توافق غیرمستقیم دو کشور، قطر به عنوان «ناظر» چند و چون خرج کردن ای منابع مالی عمل خواهد کرد.
مذاکرات برای احیای توافق هسته‌ای موسوم به برجام تابستان گذشته بدون نتیجه به پایان رسید. پس از آغاز اعتراضات سراسری در ایران در سال ۱۴۰۱ و همکاری نظامی ایران و روسیه مقام‌های ایالات متحده بارها عنوان کردند که مذاکرات احیای برجام دیگر در اولویت دولت بایدن قرار ندارد.
با این حال رسانه‌های آمریکایی در ماه‌های اخیر گزارش‌هایی از «تفاهم» غیر رسمی ایران و آمریکا منتشر کرده‌اند.
