معافیت مشروط پروژه مشترک گازی ایران و بریتانیا از تحریم‌های آمریکا

آمریکا بعد از ماه‌ها مذاکره، نهایتاً پروژه مشترک گازی ایران و بریتانیا در دریای شمال را از تحریم‌ها معاف کرد.

این مجوز جدید البته مشروط به ایجاد حسابی است که تمامی عایدی مربوط به ایران از این میدان تا زمانی‌که تحریم‌ها پابرجاست در آن واریز شده و تا تصمیم بعدی آمریکا مسدود بماند.

شرکت ملی نفت ایران شش سال پیش از انقلاب اسلامی در میدان گازی رام (Rhum) در دریای شمال در نزدیکی نروژ سرمایه‌گذاری کرد و این پروژه در سال ۲۰۰۵ به مرحله بهره‌برداری رسید، اما شرکت «بی‌پی» در سال ۲۰۱۰ به‌خاطر تحریم‌ها علیه ایران، این پروژه را متوقف کرد و بعد از برچیده شدن تحریم‌ها، دوباره تولید گاز از میدان رام آغاز شد. ایران سهمی ۵۰ درصدی در این پروژه دارد.

شرکت سریکا انرژی بریتانیا که قرار است میدان رام را از بریتانیا بخرد، سه‌شنبه ۱۷ مهرماه در سایت رسمی خود اعلام کرد که آمریکا مجوز ارائه خدمات، فروش تجهیزات و ورود شهروندان این کشور به پروژه رام را تا یک سال آینده (۳۱ اکتبر ۲۰۱۹) تمدید کرده و اظهار امیدواری کرد که معافیت از تحریم‌های آمریکا بعد از این تاریخ نیز ادامه یابد.

هنوز معلوم نیست که چرا آمریکا بر خلاف دور پیشین تحریم‌ها، این پروژه را از فهرست سیاه بیرون آورده، اما میدان رام به همراه دو میدان دیگری که قرار است توسط شرکت بریتیش پترولیوم به «سریکا» واگذار شود، با تولید حدود ۲ میلیارد متر مکعب گاز، سهمی ۵ درصدی در تولید گاز بریتانیا دارند و دولت دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا سال‌هاست تلاش می‌کند تا حد ممکن وابستگی اروپا به واردات گاز از روسیه را کاهش دهد. روسیه پارسال ۱۶ میلیارد متر مکعب گاز به بریتانیا صادر کرده بود.

میدان گازی شاه‌دنیز جمهوری آذربایجان نیز برای کاهش وابستگی اروپا به گاز روسیه توسعه یافته و ایران در این میدان نیز سهمی ۱۰ درصدی دارد. آمریکا این پروژه را هم از تحریم‌ها معاف کرده‌است.

بی‌پی قرار بود در ازای دریافت ۴۰۳ میلیون دلار سهم خود در میدان رام و دو میدان دیگر را، به شرکت «سریکا انرژی» بریتانیا واگذار کند.

سریکا انرژی می‌گوید که با دریافت مجوز یک‌ساله معافیت از تحریم‌های آمریکا، یکی از شرایط اصلی معامله میادین حل شده‌است و این قرارداد می‌تواند تا پایان ماه جاری نهایی شود.

آمریکا قول داده‌است که شرکت‌های دخیل در پروژه رام با تحریم‌های ثانویه آمریکا مواجه نشوند.

صادرات گاز روسیه به اروپا، بر خلاف اعتراضات و نگرانی‌های آمریکا، طی چند سال گذشته به‌طور پیاپی افزایش یافته‌است.

بر اساس آمار رسمی شرکت گازپروم روسیه که انحصار صادرات گاز با خطوط لوله این کشور را در اختیار دارد، روسیه سال گذشته صادرات گاز به اروپا را ۱۴ میلیارد متر مکعب افزایش داد و به بالای ۱۹۲ میلیارد متر مکعب رساند. روسیه می‌گوید که در سال جاری این رقم دوباره ۷ درصد افزایش خواهد یافت. روسیه همچنین بصورت محدود صادرات گاز مایع به اروپا دارد.

شرکت گازپروم هم‌اکنون پروژه خط لوله «جریان شمالی ۲» با ظرفیت انتقال سالانه ۵۵ میلیارد متر مکعب، همچنین خط لوله «جریان تُرک» با ظرفیت ۳۳ میلیارد متر مکعب را به اروپا احداث می‌کند که تا پایان سال آینده تکمیل خواهند شد.

البته بخش اعظمی از ظرفیت این پروژه‌ها جایگزینی برای قطع صادرات گاز روسیه از طریق اوکراین به اروپا هست که به نوبه خود نگرانی‌های شدید آمریکا و برخی کشورهای اروپایی را دامن زده‌است.

روسیه سال ۲۰۱۴، منطقه کریمه که بخشی از خاک اوکراین بود را ضمیمه خاک خود کرد و به همین خاطر با تحریم‌های اروپا و آمریکا مواجه شده‌است.