پلیس و نیروهای امنیتی اسرائیل شامگاه جمعه، هفدهم اردیبهشت، در پی درگیریهای شدید با صدها فلسطینی نمازگزار، وارد محوطه حرم شریف در شرق بیتالمقدس/ اورشلیم شدهاند.
رسانههای اسرائیل در پخش زنده گزارشهای خود از محوطه درگیریها میگویند که نظامیان کشورشان برای پراکنده کردن تجمع بزرگی از فلسطینیان که شعارهای ضد اسرائیل و حمایت از سازمانهای مسلح فلسطینی سر میدادند، وارد صحن مساجد عمر و الاقصی شدند.
گزارش این رسانهها از شلیک گاز اشکآور و تعقیب و گریز گسترده میان نیروهای امنیتی اسرائیل با فلسطینیان خبر میدهد.
خبرگزاری آسوشیتدپرس هم به نقل از جمعیت هلال احمر فلسطین نوشت که ۱۳۶ نفر در جریان درگیری با پلیس در اورشلیم زخمی شدند که ۸۳ نفر از آنها در بیمارستان بستری شدند.
فلسطینیان درگیر در این تنش بخشی از دهها هزار نمازگزار مسلمانی بودند که از بامداد در آخرین روز جمعه ماه رمضان وارد حرم شریف شده و در پایان نماز غروب و افطار در مساجد باقی مانده بودند.
گزارشگران اسرائیلی میگویند که پلیس و نیروهای امنیتی این کشور از بروز این درگیری «غافلگیر» شدند.
تلویزیون تشکیلات خودگردان نیز گزارش داده است که دامنه درگیریهای شدید در شرق بیتالمقدس به مناطقی خارج از حرم شریف، از جمله محله بزرگ فلسطینینشین «وادی جوز» و «بابالعامود» در نزدیکی حرم، سرایت کرد.
هنوز معلوم نیست چه تعداد از فلسطینیان توسط نظامیان اسرائیلی بازداشت شدهاند.
شبکههای کان، ۱۱ و ۱۲ تلویزیون اسرائیل میگویند که این رویداد، مرحله تازهای از وخیمتر شدن اوضاع در شرق اورشلیم در روزهای گذشته است.
گزارشهای منابع مختلف در طول روز جمعه حاکی بود که فلسطینیان پرچم سبز رنگ جنبش حماس را در محوطه حرم شریف به اهتزاز درآورده و در راستای حمایت از این سازمان شعار میدادند.
محمد ضیف، فرمانده شاخه نظامی حماس، که از سالها پیش در باریکه غزه زندگی مخفی دارد، و همچنین اسماعیل هنیه، رهبر حماس، به اسرائیل نسبت به عواقب اخراج خانوادههای فلسطینی ساکن شرق بیتالمقدس «هشدار اکید» داده بودند.
سازمان جهاد اسلامی فلسطین نیز از فلسطینیان خواسته بود که «مقاومت» از طریق چاقوزنی و زیرگرفتن «شهرکنشینها و نظامیان قوای اشغالگر» را در واکنش به رویدادهای شرق بیتالمقدس از سربگیرند.
خشم فلسطینیان در زمینه عزم اسرائیل برای اخراج خانوادههای فلسطینی از خانههایشان در محله «شیخ جراح» تشدید شده است.
فرمانده کل پلیس و شماری از سیاستمداران اسرائیل تلویحی تایید کردهاند که اقدام یک سیاستمدار راستگرا به نام ایتامار بنگویر و مورد حمایت بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر، در برپا کردن یک دفتر موقت نمایندگی سیاسی خود در نزدیکی محله «شیخ جراح» به درگیریها دامن زده. این نماینده به درخواستهای دفتر نخست وزیر برای برچیدن این دفتر که روغن بر آتش اعتراضات ریخته، اعتنا نکرده است.
در این میان، فرمانده نیروهای گارد مرزی اسرائیل روز جمعه گفت، اقدام این نیروها در در کشتن دو فلسطینی و زخمی کردن یک فلسطینی دیگر که سرنشین یک خودرو بودند، در شمال کرانه باختری، با هدف جلوگیری از یک «رویداد تروریستی بزرگ» در اورشلیم بوده و آنها «اسلحه» داشتند.
همزمان با وخیم شدن رویدادها در شرق اورشلیم، کشورهای اروپایی در بیانیههایی از گسترش ساخت و سازها در «شهرکهای غیرقانونی در مناطق اشغالی» شرق اورشلیم و کرانه باختری، انتقاد کرده و خواستار توقف آن شدند. آمریکا نیز درخواست مشابهی را عنوان کرده اما اسرائیل پاسخی نداده است.
تشدید تشنج در ارتباط با حرم شریف و محلههای فلسطینینشین شرق اورشلیم که این هفته به کشته شدن یک جوان اسرائیلی در روزهای گذشته نیز منجر شد، در حالی است که فلسطینیان در تدارک آیینهای مهم «شب قدر» برای یکشنبه شب، هجدهم اردیبهشت در محوطه حرم هستند.
حرم شریف، که مساجد عمر و الاقصی یا قبهالصخره، بخشی از آن هستند، از حساسترین اماکن مقدسه برای مسلمان محسوب میشود و قبله نخست مسلمانان بوده است. اسرائیل از ۵۴ سال پیش شرق اورشلیم را در کنترل خود دارد.