جدیدترین دور مذاکرات بین‌المللی در مورد معاهده پایان دادن به آلودگی پلاستیک در جهان که در نایروبی برگزار شد روز یکشنبه ۲۸ آبان بدون توافق بر سر پیش‌نویس نهایی پایان یافت.
نهادهای مدافع محیط زیست با انتقاد از بی‌نتیجه ماندن این مذاکرات که به ابتکار سازمان ملل برگزار شد، می‌گویند کشورهای تولیدکننده نفت با کاربست موفقیت‌آمیز روش‌های مطلوب خود از پیشرفت مذاکرات جلوگیری کردند.
دستور کار جلسه نایروبی بحث بر سر پیش‌نویسی بود که سپتامبر امسال منتشر شد و نتیجه دو دور مذاکرات قبلی بود. وظیفه نهادی که با عنوان «کمیته بین دولتی مذاکرات در مورد پلاستیک» تشکیل شده است تنظیم اولین معاهده الزام‌آور بین‌المللی برای مقابله با آلودگی پلاستیک در پنج دور مذاکره است.
شرکت‌کنندگان در مذاکرات نایروبی گفتند هیئت‌های نمایندگی کشورهای شرکت‌کننده تصمیم گرفتند پیش‌نویس معاهده را طولانی‌تر کنند و در نتیجه تصویب آن دشوارتر خواهد شد. علاوه بر این، در مورد اقدامات ضروری برای آماده کردن پیش‌نویس تا اجلاس بعدی نيز به توافق نرسیدند.
رئیس یک نهاد مدنی به نام «ائتلاف جهانی برای سوخت‌های جایگزین» به خبرگزاری‌ها گفت: «این مذاکرات تاکنون نتوانسته به وعده خود عمل کند. به رغم حمایت کشورهای آفریقایی و سایر کشورهای جهان جنوبی از پیشبرد مذاکرات، کشورهای قلدر قدرت خود را اعمال کردند.»
در طول مذاکرات یک هفته‌ای در نایروبی پیشنهادات متعددی در مورد تنظیم مقررات برای چرخه تولید، مصرف و دور ریختن پلاستیک مطرح شد.
گروهی از کشورها به رهبری رواندا و نروژ که طرفدار اهداف بلندپروازانه هستند امیدوارند با دستیابی به یک معاهده بین‌المللی که بر چرخه تولید و مصرف پلاستیک نظارت کند و محدود کردن برخی از مواد شیمیایی مورد نیاز برای تولید پلاستیک، این نوع آلودگی را تا سال ۲۰۴۰ ریشه‌کن کنند.
برخی از کشورهای تولیدکننده نفت گفته‌اند طرفدار تغییر برخی از اهداف پیش‌نویس معاهده از جمله تمرکز روی مدیریت زباله‌های پلاستیکی به جای تغییر چرخه تولید و مصرف، و به جای توافق روی یک معاهده جهانی الزام‌آور طرفدار تنظیم مقرراتی هستند که هر کشور به صورت داوطلبانه از آن‌ها تبعیت کند.
مسئول کارزار جهانی مقابله با آلودگی پلاستیک در صلح سبز به خبرگزاری‌ها گفت: «نتایج پژوهش‌های علمی و داده‌های موجود کاملا روشن و معیارهای اخلاقی کاملا صریح است. بدون کاهش چشمگیر در حجم تولید پلاستیک نمی‌توان معضل آلودگی پلاستیک را حل کرد.»
اما سخنگوی اتحادیه جهانی تولیدکنندگان محصولات شیمیایی هنوز امیدوار است که معاهده پیشنهادی بتواند در دو زمینه بازیافت و بازمصرف پلاستیک به موفقیت برسد. او امیدوار است که کشورهای جهان در چارچوب استراتژی‌های کشوری استاندارهای مشخصی در مورد بازیافت و بازمصرف پلاستیک تنظیم کنند.
به گفته سازمان ملل، حجم تولید سالانه پلاستیک در جهان بیش از ۴۳۰ میلیون تن است. دو سوم این پلاستیک بلافاصله پس از مصرف دور ریخته می‌شود، به زباله تبدیل شده و معمولا وارد چرخه تولید غذا می‌شود.
براساس پژوهش‌های سازمان همکاری و توسعه اقتصادی حجم تولید پلاستیک در جهان تا سال ۲۰۶۰ تقریبا سه برابر خواهد شد. پلاستیک معمولا از نفت و سایر سوخت‌های فسیلی که یکی از عوامل اصلی گرمایش زمین هستند تولید می‌شود.
بیش از هزار و ۹۰۰ نفر از جمله هیئت‌های نمایندگی دولت‌های جهان، نمایندگان نهادهای بین‌المللی و نهادهای مدنی و مدافع محیط زیست در اجلاس نایروبی شرکت کردند.
اجلاس نایروبی سومین دور مذاکرات در مورد تنظیم یک معاهده بین‌المللی بود. دور بعدی مذاکرات در آوریل ۲۰۲۴ در شهر اوتاوا کانادا برگزار می‌شود.
شرکت‌کنندگان در این مذاکرات تا پایان سال ۲۰۲۴ برای تنظیم و تصویب متن نهایی معاهده فرصت دارند.
نهادهای مدافع محیط زیست پیش‌بینی می‌کنند که اهمیت مباحث و تصمیم‌گیری در اجلاس بعدی بیشتر خواهد شد و به احتمال فراوان اختلافات نیز به شکل بارزتری خود را نشان خواهد داد.
